اهمیت و لزوم بررسی حدود وجوب اطاعت از فقیه واضح است. از آنجا که مرز اطاعت از فقیه فروتر از امام(ع) است. تعیین حدّ اطاعت از امام نیز ضروری است. از قدما و متأخرین کتاب یا رساله‌ای در این موضوع به جای نمانده است. نهایت این است که می‌توان از فتاوای آنان به نظراتشان دست یافت. آنچه دور از انتظار است عدم بررسی موضوع از سوی آن دسته از فقهای بزرگ متأخر است که رساله مستقلی در موضوع ولایت فق...

ولایت فقیه یکی از اساسی ترین مباحث اندیشه دینی و سیاسی و مسائل مهم روز و جامعه موفق به حساب می آید. دغدغه هایی که در وجودم بوده و همچنین به خاطر تاثیرگذاری آن در عرصه حاکمیت سیاسی و همچنین به علت اهمیت و شخصیت جوادی آملی که فردی سیاسی و مرجع تقلید می باشد و مبارزات قبل از انقلاب و همچنین جایگاه سیاسی و علمی بعد از انقلاب در مجلس خبرگان امامت جمعه و تدریس در حوزه و همگام با رهبری داشته بوده است....

ولایت فقیه یعنی سرپرستی مجتهد جامع الشرایط در طول ولایت خدا و رسول (ص) و ائمه معصومین- علیه السلام-یعنی کسی که، از دیدگاه اسلام واجد شرایط حکومت است و از نظر علم، تقوا و مدیریت جامعه، شباهت بیشتری به معصوم (ع) دارد و می تواند حکومت تشکیل دهد، در تدبیر امور جامعه همه اختیارات امام معصوم (ع) را خواهد داشت. هیچ قانونی بدون اجازه و اعتبار او مشروعیت ندارد و هیچ کس بدون اجازه او حق اجرای قوانین را ن...

بنیان‌شناسی فقهی نمایندگی مجلس در نظام جمهوری اسلامی با توجه به ویژگی‌های نظام و تفاوت بنیادینِ آن با نظام‌های عرفی اهمیت دارد. در نظام‌های عرفی، چگونگی رابطۀ نمایندۀ مجلس با مردم، از نظر حقوقی تعیین‌کنندۀ جایگاه و نقش نماینده، مسئولیت‌ها و وظایف اوست؛ اما به‌دلیل بنیان فقهی نظام اسلامی ایران، پی بردن به جایگاهِ حقوقی و فقهی نمایندۀ مجلس تنها به بررسی رابطۀ نمایندۀ مجلس با مردم خلاصه نمی‌شود، بلک...

در نوشتار حاضر دیدگاه‏های سیاسی علامه محمد باقر مجلسی، درباره «ولایت فقیه» به عنوان مهم‏ترین موضوع و مسأله فقه سیاسی شیعه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است و نیز به مبانی نظری، شرایط و صفات حاکم اسلامی و شؤون ولایت فقیه در عصر غیبت پرداخته شده است. این مقاله در صدد است نظریّه «سلطنت مشروعه» که برخی از نویسندگان به مرحوم مجلسی نسبت داده‏اند را مورد نقد و چالش قرار دهد.

بخش عمده این نوشتار مربوط به نظریه انتصاب است. نظریه ای که امام خمینی(ره) در تبیین و تشریح آن بیش از همه کوشش داشته‌اند، محورهای پایه‌ای حکومت ولایی شامل مفهوم ولایت، ویژگی‌های اساسی حکومت، نقش برجسته مجلس خبرگان رهبری، اهمیت رویکرد و حمایت مردم از نظام، و در نهایت بحث دامنه‌دار قلمرو اختیارات حاکم اسلامی است. این قلم ضمن اشاره به مفهوم ولایت مطلقه فقیه که در قانون اساسی نیز آمده است، به تفاوت ...

معمولاً عالمان دینی متأثر از مبانی دین شناختی و نیز شرایط اجتماعی ـ سیاسی که در آن به سر می برند، نگرش های متفاوتی به عرصة سیاست پیدا می کنند. برخی نگرش سلبی به سیاست دارند و به جریان زندگی سیاسی شیعیان در عصر غیبت اعتقاد ندارند و پاره ای دیگر با نگرشی ایجابی به سیاست، معتقد به اقامة وظایف امام معصوم (ع) در کلیت عصر غیبت اند. آیت الله تبریزی از جمله عالمان سنتی است که نگرشی ایجابی به سیاست در سا...

به جهت نیازهای متغیر جامعه اسلامی، نظریه منطقه و مساحتی خالی از حکم الزامی به عنوان منطقة الفراغ مشخص شده و امر قانون گذاری در آن به ولی فقیه سپرده شده است. طبق نظر امام خمینیv در یک نظام دینی اسلامی، هرگز نمی­‌توان زمام حکومت را به دست کسی داد که در فقه و فقاهت متخصص نباشد و یا به آن بی­اعتنا باشد یکی از اختیارات ولی فقیه، صدور حکم حکومتی در منطقه فراغ است. این حکم می­‌تواند در جهت اجرای احکا...