چکیده به طور کلی در این پایان نامه سعی شده است با استفاده از منابع معتبر و پژوهش هایی که تا کنون انجام گرفته است مسئل? چگونگی و چرایی رسمیت یافتن دین زرتشتی در اوایل دور? ساسانیان مورد بررسی قرار گیرد. در این مورد پرسش هایی قابل طرح است؛ آیا دین زرتشتی در همان دور? اردشیر بابکان رسمیت یافته است یا نه، در زمان پادشاهان بعدی این سلسله از جمله بهرام اول رسمیت یابی صورت پذیرفته، واینکه دین زرتشتی ...

آیین مانویت در ابتدای ظهور مورد تایید نسبی شاهان نخستین ساسانی، از جمله شاپور اول و هرمزد اول قرار گرفت. این تایید که با هدف مهار دو جانبه صورت گرفته بود، جهت کاهش قدرت نو ظهور روحانیت زردشتی مورد استفاده قرار گرفت. این امر فرصت لازم را در اختیار پیروان مانی و مبلغین آیین او قرار داد تا با سفر به نواحی و ایالات مختلف شاهنشاهی ساسانی اقدام به تبلیغ و گسترش آیین مانویت نمایند. اما این دوره کوتاه ...

هنر دورهی ساسانی از زیباترین هنرهای دورهی تاریخی است، هرچند برخی از عناصر هنری خود را از سایر ملل مجاور به عاریت گرفته است. موزاییک از هنرهای شاخص دورهی تاریخی یونان است و پیشینهی آن به چندین هزار سال قبل برمیگردد. در ایران و میانرودان نیز در محوطههایی چون گنجدره، اوروک و تپّه ربط، نشانههای ابتدایی این هنر بهصورت سنگفرش، کفرنگی، تزیینات دیواری و یا در مارلیک، در ساخت ظرف گلدانی شکل ت...

زبان و ادب عربی همواره در طول تاریخ، از راههای مختلف، متأثّر از فرهنگ و تمدّن ایرانی بوده است. پیش از اسلام، فرهنگ ایرانی به سبب عوامل متعددی از جمله، تجارت، رفت و آمد شاعران جاهلی به دربار ساسانی، نفوذ سیاسی و نظامی ایرانیان به یمن، استقرار در منطقه حیره و... به فرهنگ و ادب عربی سرایت کرد. پس از اسلام نیز، به دلیل عواملی چون نفوذ تشکیلات اداری ایرانیان به دربار خلفای عرب، آشنایی عرب با حکمت های ...

یکی از نقش‌های خدابانوان که در آثار دورۀ اشکانی و ساسانی بسیار به کار رفته است نقش نیکه است. این نقش در دورۀ اشکانی بر سکه‌ها و نقش‌برجسته‌های اشکانی به کار رفته است. دیدگاه‌های گوناگونی دربارۀ این نقش بیان شده است چنانکه برخی بر این باور هستند که اشکانیان با بهره بردن از شمایل‌نگاری یونانی، ایزدان ایرانی را تجسم می‌بخشیدند و خدابانو نیکه را بازتابی از ایزدبانو اشی یا ایزد ونند در سکه‌های اشکان...

سیر تحول اندیشه های مردم ایران در دوره ساسانی، تنها ازطریق آرمانهای سیاسی و دینی آنها دانسته نمی شود، بلکه بررسی وضعیت پوشاک و زیور آلات آنها نیز، می تواند به فهم بهتر آرمانهای آنان کمک کند. چرا که پوشاک از نیازهای اولیه و اساسی بشر محسوب می شود. و نوع، رنگ، جنس، شکل و سبک دوخت آن، پایگاه اجتماعی، اقتصادی، مذهبی و فرهنگی پوشانندگان آن را نشان می دهد. به همین جهت، از نکات مهم در این تحقیق کتابخا...

در دهۀ 550 میلادی در پادشاهی خسرو یکم شورشی رخ داد که رهبری آن با انوشه زاد، پسر خسرو یکم (انوشیروان) بود. این شورش، هرچند در بالای هرم قدرت در شاهنشاهی ساسانی رخ داد اما منابع، ماهیت و هدف از آن را متفاوت گزارش کرده‏اند؛ برخی منابع بر پافشاری لجوجانه شاهزاده بر ایمان مسیحی‏اش تأکید دارند. برخی خیزش شاهزاده را برای دستیابی به تاج و تخت پدر رو به مرگش گزارش می‏کنند و برخی نیز زندیک بودن انوشه زا...

 به‌غیر از شخص شاه هویت دیگر افراد حاضر در ‌نقش‌برجسته‌های ساسانیان همواره محل مناقشه بوده است. مقاله­ی حاضر یکی از این مناقشات را درباره­ی هویت دو سوار ساسانی حاضر در ‌نقش‌برجسته‌ی فیروزآباد ­1 و به‌تبع آن در دیگر نقش‌برجسته‌‌های اردشیر یکم دنبال می‌کند. تلاش شد تا با مبنا قراردادن «مفهوم نشان‌شناسانه»concept)   (‌heraldic­نوری تازه بر تیرگی مباحث تبارشناسانه ساسانیان متقدم افکنده شود. پژوهش ا...

کاریکلماتور ، نوعی جمل? قصار کوتاه ، منثور و ساده است که به یک موضوع واحد می پردازد و مضمونی جدی یا طنزآمیز را در بر دارد. این گون? جدید ادبی ، با پیشگامی پرویز شاپور (78 ـ 1303) و به پیشنهاد احمد شاملو در سال 1347 در مجل? خوشه رسمیّت یافت. در کاریکلماتور با بازی و هنرنمایی اندیشه ، زبان و عناصر بلاغی روبرو هستیم. آنچه که به کاریکلماتورهای شاپور تشخّص سبکی بخشیده است، استفاده هنرمندانه او از تکنی...

 در دوران ساسانی تاجران زردشتی(پوـ سه) از مشهورترین تاجران اقیانوس هند و از جمله سواحل چین بودند که تجارت را در انحصار خود داشتند و اغلب نیازمندی­های سرزمین­های عرب­نشین را نیز برآورده می­کردند. زیرا تجّار عرب غالباً به سفرهای تجاری شرق آفریقا می­پرداختند؛ اما فتح ایران توسط عرب­های مسلمان و تسلط آنان بر بنادر و سواحل خلیج فارس در قرون یکم و دوم هجری موجب فعال‌شدن تجّار عرب (اباضی عمان و سپس عراقی...