شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی بی گمان بزرگترین اثر حماسی زبان فارسی ، و یکی از حماسه های بزرگ جهان است.

در پایان نامه حاضر، بر آن بوده ایم تا پیوندی مشترک مابین عناصر اساطیری و آیینی و فرهنگی دو متن یاد شده بیابیم و به کشف رابطه موجود میان نظریه اسطوره شناس بزرگ «ژرژ دومزیل» مبتنی بر ساختار سه کنشی( دینداری- شهریاری، جنگاوری و باروری و حاصلخیزی) موجود در جامعه هندو ایرانی و حضور این قالب مفهومی در دنیای دو اثر انتخابی بپردازیم آنچه در راستای مطالعه بر روی این متون آشکار شده است نمایشی است از نبرد...

یکی از ضروری ترین پژوهش ها و مطالعات بنیادی در عرصه ی فردوسی شناسی و شاهنامه پژوهی شناسایی، معرّفی و بررسی آثاری است که در پیوند با فردوسی و شاهنامه نوشته شده است. شناخت توصیفی و انتقادی مقالات این حوزه به منظور مراجعه و استفاده و نیز پرهیز از دوباره کاری و انجام کارهای موازی ضروری است و جاهای خالی پژوهش نیز در این شیوه مشخّص می گردد. در این رساله به معرّفی و بررسی انتقادی 1070 مقاله ی مرتبط با فر...

نکته مهمی که این پایان نامه دارد اینست که فردوسی در این توصیفات بسار قدرتمند ظاهر شده و شگردهای خاصی را دنبال کرده است که بطور خلاصه و به ترتیب اهمیت عبارتند از: الف ) اهداف و نقشها: تجسم موضوع، دادن اطلاعات و به خواننده، اعجاب آوری و برانگیختن حس کنجکاوی خواننده، نشان دادن تناسبها یا تضادهای موجود، زشت یا زیبا جلوه دادن موصوف ، ایجاد شوق و رغبت در خواننده بیان زمان و مکان و محیط وقوع حوادث ، ا...

این رساله به پنج فصل تقسیم می شود و هر فصل عنوانهای گوناگونی دارد، چون کتاب شاهنامه یک کتاب حماسی است و تاریخ و سرگذشت قوم ایرانی را به شیوه آرمانی از قدیمی ترین ایام نشان می دهد، در فصل اول حماسه و انواع آنرا تعریف کرده ایم و اهمیت فردوسی و شاهنامه را در پهنه ادب فارسی بیان نموده ایم، و با ذکر قرائن و نمونه های از کتاب شاهنامه و سایر کتابهایی که در زمینه فردوسی و شاهنامه نوشته شده است ، مطالب ...

شعرفارغ از توصیف و تصویر، سخنی عادی است. زیبایی و تاثیرگذاری اشعار، مرهون تصاویر و توصیفاتی است که از تخیل شاعران نشات می گیرد. درمیان تصویرسازی های متفاوت، توصیف صبح، یکی ازمضامین وتصاویرمشترک درمیان شعرای فارسی زبان است. فردوسی و خاقانی شروانی نیزدرشمارآن گروه ازشاعرانند که به این امر، توجه بسیار داشته اند. لذا محقق برآن شد تا پژوهشی دراین خصوص انجام دهد. نگارنده با توجه به وسعت و گستردگی شاه...

بخشی از منظومه ی بلند و حماسه ی جاوید فردوسی را نامه ها و پیام ها تشکیل می دهند. این پژوهش به بررسی پیام های موجود در شاهنامه و جایگاه پیک در آن اختصاص دارد.این پیام ها بر حسب مبدا و مقصد به سه دسته تقسیم شده اند: 1- الهاماتی ایزدی یا فریب های اهریمنی که به انسان منتقل شده است 2- نیایش هایی که انسان ها با خداوند داشته اند 3- پیام هایی که بین انسان ها رد و بدل شده است. این گروه عمده ترین بخ...

نظام های سیاسی شاهنشاهی که براساس خودکامگی اداره می شود، حاکی از ظلم و ستم و بیداد در میان سرزمین ها و اقوام است. حکومت این نظام ها براساس استبداد مطلقه است. شاهنامه به انتقاد این نظام ها می پردازد و عمق فاجعه را در امور داخلی و خارجی آنها به نمایش می گذارد. حکومت های فریدون و کیخسرو که نهایتاً به حکومت های ضحاک و گشتاسب می گراید، حاکی از نوع نظام سیاسی یکسان است. بنابراین، با وجود حاکمانِ مختلف،...

جدالِ همواره ی خیر و شر در هستی و نبرد کیهانی نیک و بد، به هزارتوهای خودآگاه و ناخودآگاه مردمان هر سرزمینی راه یافته است. در گستره‎ی فرهنگ کهن ایران نیز این جدال، با نخستین جنگ کیومرث و اهریمن به جهان شاهنامه راه می‎یابد. اندیشه ی فردوسی در شاهنامه صلح جویانه است و او به هیچ روی، ستایش گر جنگ و ویرانی نیست. حکیم توس، فضیلت را در کشتار و غارت نمی‎بیند و با بینشی دادجویانه، در صورتی که ناگزیر ا...

این پژوهش به مقایسه ی شگردهای این دو اثر حماسی در صحنه پردازی های رزمی پرداخته است؛ نگارنده کوشیده است که با تمرکز بر صحنه های پی در پی رزمی و پهلوانی، همانندی های آرایش میدان های نبرد در هر دو اثر را ترسیم کند تا آیین های جنگاوری و لشکرکشی حماسی به ویژه حماسه ی ملی ایرانیان ، مورد تحلیل قرار گیرند؛ در کنار نشان دادن همانندی ها به تفاوت های صحنه پردازی هم که به تخیّل متفاوت هر دو شاعر حماسه سرای...