این مقاله با هدف معرفی استاد صحنۀ تاجیک و هنرمند شایستۀ جمهوری تاجیکستان، محمود اسکندر طاهری، به نگارش درآمده است. طاهری به سال 1925م در شهر مشهد به دنیا آمده و ایام طفولیت را در این شهر عظیم صنعتی، تجارتی و فرهنگی گذرانده است. وی در سال 1943م رشته هنر تئاتر را در مشهد به اتمام رساند. این سال ها در حیات سیاسی ایران سال های پرطغیان سیاسی محسوب می شود. در همین زمان است که دست حوادث محمود طاهری را...

در شکل گیری و رشد مطبوعات معاصر تاجیک سهم و نقش روشن فکران هم زبان، هم فرهنگ و هم دین چون ایرانی ها و آذری ها و ترک ها و تاتارها بسیار ارزنده و مهم بوده است. اهل قلم تاجیک در ابتدای قرن بیستم نه تنها از تجربه و ذکاوت این خلق ها استفاده کرده اند، بلکه در کنار نمایندگان آن ها برای تشکیل  مطبوعات و ادبیات اقدام به مبارزه معنوی کرده اند. ثابت مناف زاده ازجملۀ چنین اشخاصی است که در تشکیل مطبوعات و ن...

یکی از مهم ترین حوزه های ادبی ماوراءالنهر که در رشد روند ادبیات تاجیک تأثیر گذاشته، دایرۀ ادبی حصار است. در این مقاله سعی شده است بعضی از جنبه ها و ویژگی های ادبی مذکور بررسی شود. حصار با مؤسسات فرهنگی و اهل ادب خود شهرت داشته است. در میان حاکمان حصار اشخاص علم و ادب دوست نیز بوده اند که در رشد فرهنگ این کشور سهم بسزا داشته اند. ازجمله این حاکمان می توان به هشام سلطان، قل قوش بیگی و... اشاره کر...

سمرقند کنونی ادامۀ سنت ادبیاتی است که آغازگر آن استاد رودکی بود و در زمان های بعدی رشد و رونق یافت. این شکوفایی در عصر کنونی نیز در سمرقند همچنان برقرار است. در ابتدای سدۀ بیستم، سمرقند از واقعه های انقلابی سرشار بود که باعث بیداری ملی و به وجود آمدن ادبیات معارف پروری و درنهایت ادبیات نوی تاجیک شد. بنیان گذار ادبیات نوین تاجیک، صدرالدین عینی (۱۸۷۸-۱۹۵۴م) است که در ابتدای سال های عصر بیستم از ب...

از سال 1872م، محققان شرق شناس به تحقیق در زمینه فولکلور تاجیک و فرهنگ مردمی پرداختند. از سال 1872م تا آغاز سال 1920م، تعداد عمومی پژوهش و طبع و نشر فولکلور تاجیک از 77 نگذشته است. درواقع، تحقیق و انتشار ایجادیات شفاهی (نظم و نثر شفاهی) خلق در سال های بیست، در زمان شوروی وسعت یافت؛ به طوری که در این سال ها تعداد تحقیق و چاپ این آثار به شصت اثر رسید و در شهر دوشنبه مراکز تحقیق فولکلور تاجیک ایجاد...

عوامل شکل‌گیری جنبش معارف‌پروری در آغاز سدۀ بیستم و وقایع مرتبط با آن، با مباحثه‌ها و مناظره‌های متعددی در میان محققان، مورخان و تئوریسین‌های انقلابی همراه است. استاد عینی و ف. خواجه‌اف ازجمله محققان تجددخواهی هستند که دربارۀ نحوۀ شکل‌گیری این جنبش و مسائل مرتبط با آن اظهارنظر کرده‌اند. بررسی محققان در این زمینه نشان‌دهندة تأثیر احمد کلّه (پدر ادبیات نوی تاجیک)، احمد دانش و دیگر معارف‌پروران تاج...

بنیاد جمله در هر زبان عبارت از تلفیقی از مجموعه ای از واژگان در یک پیوستار ساختاری و معنایی است. بی توجهی به این ساختار منطقی خودبه خود به ناهنجاری در زبان و گفتار منجر می شود؛ با این رویکرد مقالۀ حاضر به مقایسۀ زبان مطبوعات با زبان ادبی پرداخته و تلاش کرده است که عیاری برای میزان ارزیابی آن ارائه دهد. با دقت در زبان وسایط اخبار عامه که منعکس کنندۀ زبان ادبی تاجیک است، می توان دریافت که عواملی ...

تعبیر خواب یکی از ژانر های فولکلور تاجیک است و یکی از نمود های تعبیر خواب نیز متن های شفاهی است که در بین مردم و فرهنگ بومی آن ها بسیار رواج دارد. تعبیر خواب با تصورات و جهان بینی و شرایط زندگی مردم ارتباط دارد و تجربه غنی آن ها را که در طول صدها سال خلاصه شده اند، در بر می گیرد. خواب به عقیده مردم، منبع خبر و معلومات از غیب است که در گذشته معبّران حرفه ای تعبیر و تفسیر می کردند. در این مقاله، ن...

　　　ما در این مقاله برآنیم تا به شعر امروز تاجیک نظری بیفکنیم وشاعرانی را که از شعر معاصر ایران تأثیر پذیرفته اند برشماریم و در نهایت به شعر دارا نجات بپردازیم . ضرورت واهمیت این تحقیق در آن است که محققانی را که مایلند در مورد شعر امروز تاجیک و ایران بررسی هایی به صورت تطبیقی انجام دهند ، یاری می رساند و برای متخصصان سایر زمینه های ادبیات نیز سودمند است . اساس متدولوژی یا روش تحقیق را دستاوردهای...