کلام خداوند که حق، نور، بیان، مبین، بینه و حکیم نامیده شده با حجت ها، منطق فصیح و دلالت های آشکار عقلی و حسی خود در غایت احکام، متضمن والاترین اسرار، معانی و معارف، و دارای درست ترین و گران بهاترین سخنان و اهدافی است که دین برای تحقیق مصالح بندگان به دنبال تحقق آن اهداف است. اگر نگاهی اجمالی به آیات قرآن بیفکنیم به موارد تعلیلی بسیاری برمی خوریم، و متوجه می شویم که خداوند برای همه ی اقوال و اف...

این پژوهش به مقایسه ی تطبیقی بافت (سیاق) در دو علم تفسیر و زبان شناسی می پردازد و در آن انواع بافت قرآن، ابزار های ایجاد پیوستگی بافتی و تعارض بافت ها مورد بررسی قرار می گیرد. از دیرباز در میان تفاسیر و دیگر آثار علوم اسلامی، از مقولاتی همچون سیاق، قرینه، نظم، تناسب و نظایر آن ها سخن گفته می شود که هدف از همه آن ها، بررسی ارتباط اجزای کلام با یکدیگر است. گفتمان و تحلیل آن در علم زبان شناسی، معا...

سیاق، به عنوان چارچوب و فضایی که پیام الهی در آن صورت یافته، در رفع ابهام از ظاهر آیات، کارکرد اساسی دارد. کارکرد سیاق، بر اصول بنیادی وحدت پیکر و عدم تعارض آیات قرآن استوار است. در صورت فراهم بودن شرایط کارکرد (وحدت موضوع و وحدت جهت موضوع)، قرینه های متّصل و منفصل کلام بستر ظهور سیاق قرار می گیرند. با ظهور ابهام در کلام، یا قرینه ای دالِّ بر رفع آن وجود دارد و یا ندارد. در صورت وجود، یا متّصل است ...

تحلیل زبان شناسانه ادبیّات کودک به بررسی زبان شناختی تعدادی از آثارادبی کودک و نوجوان می پردازد. پژوهش حاضر نیز می کوشد با تحلیل زبانی پیکره هایی متناسب با گروه های مختلف سنّی پیچیدگی های نحوی ادبیّات هرگروه را معرفی نماید. در هریک از پیکره های مورد بحث بعضی از پیچیدگی های نحوی مانند تعداد واژه در جملات ساده هرگروه سنّی، نسبت جملات ساده به مرکب، زمان افعال به کاررفته، میزان حضور کنش گر و کنش پذیر د...

چکیده یکی از قرائنی که در فهم آیات قرآن کریم و پی­بردن به مقصود خداوند نقش دارد، قرینه سیاق یا دلالت سیاق است. برخی اهمیت آن را تا حدی می­دانند که گفته­اند دلالت سیاق از بزرگ­ترین قراینی است که بر مراد متکلم دلالت دارد؛ هر که آن را نادیده انگارد، در دیدگاه خود گرفتار خطا خواهد شد. با این حال در تعریف و حدود و شرایط قرینه سیاق در علومی که بایسته طرح این موضوع در آن علوم است، به صورت روشن نقد و ب...

با بررسی تفاسیر در می یابیم که سیاق نقش به سزایی در تفسیر قرآن داشته است، اما گاه به تفاوت در موارد استفاده از سیاق در تفاسیر شیعی و سنی بر می خوریم. این پایان نامه بر آن است که ضمن شناساندن موارد استفاده از سیاق در تفاسیر المیزان و روح المعانی به این مهم بپردازد. در اینجا، به بررسی جایگاه سیاق در هر کدام از تفاسیر پرداخته و به داوری مناسب در تشابه و تفاوت استفاده موارد از سیاق درهر دو تفسیر...

چکیده علامه محمدتقی جعفری و آیت الله مکارم شیرازی با نگاهی هوشمندانه به جایگاه دین اسلام و تشیع در جهان معاصر، به شرح نهج البلاغه پرداخته اند؛ تأکید بر ویژگی های اخلاقی و تربیتی در این دو شرح، به همراه ویژگی های عام آن دو، مدنظر پژوهش پیش رو است. بر این اساس می توان گفت شرح علامه بر نهج البلاغه دارای مباحث استطرادی و موضوعی متنوع است و صبغه فلسفی دارد. علاوه بر این مولف آراء و اندیشه های دانش...

فریقین نقاط مشترک متعدّدی در تفسیر آیه تبلیغ دارند که راه را برای درک درست معنای آیه همواره می کند، لیکن در تعیین آنچه بر پیامبر خدا(ص) نازل شده در این آیه مأمور به تبلیغ آن بوده، دچار اختلاف نظر هستند. از یک سو، تهدید خداوند و از سوی دیگر، وعده برای حفظ پیامبر(ص)، به اهمیّت بررسی مورد نزول آیه می افزاید. این آیه یکی از ادلّه شیعه، به ولایت امام علی(ع) با استناد به دلیل های قرآنی و روایی است. این ...

این پژوهش، مروری است بر ارتباط سیاق و اسباب نزول؛ ارتباطی متقابل که گاه به تردید در یکی از این دو قرینه منجر می شود. این نوشتار، به بررسی موقعیت سیاق و اسباب نزول و رابطة این دو در تفسیر آیة احصار می پردازد.  در تعارض سیاق و اسباب نزول آیه، گاه سیاق منجر به تردید در سبب نزول منقول برای آیه می شود و گاه سبب نزول، باعث تردید در برقراری سیاق در آیه می گردد. در آیة احصار، از زاویه ای که ما به آیه ...

در روش تفسیر قرآن به قرآن، یکی از قراین مقالیّه برای فهم آیات، توجه به سیاق آن‌هاست. از این رو، علامه طباطبائی که در تفسیر المیزان به روش تفسیر قرآن به قرآن عنایت ویژه‌ای داشته، به سیاق آیات اهمیت فراوانی داده‌است، آن سان که بالغ بر 2111 بار قاعدة سیاق را در فهم و تبیین آیات و روایات به کار گرفته‌است. برخلاف پژوهش‌های پیشین که تنها بخشی از کارکردهای سیاق را در المیزان تحقیق کرده‌اند، این پژوهش ب...