قرآن کریم در نقل سرگذشت فردی انسان و نیز اقوام و تمدن های گذشته، از حوادثی یاد می کند که به مثابه قوانینی کلی، در صورت فراهم آمدن زمینه هایش، هر زمان قابل تکرارند. یکی از این سنت ها که در آیات نسبتاً بسیاری از قرآن منعکس شده، سنت استدراج است. این سنت در هر دو حوزۀ فردی و اجتماعی رخ می دهد. مطالعۀ معناشناختی مفهوم استدراج در قرآن، و بررسی آرا و دیدگاه دانشمندان مسلمان دربارۀ عوامل و فلسفۀ سنت است...

برآمدن حق در هر شأنی از شئون زندگی انسان، به معنای تلاش برای روشن کردن مسیر درست حرکت او و آسان کردنِ گام گذاشتن در آن است، و فرو رفتن به کام باطل، به معنای فراموش کردن این راه و روی آوردن به دیگر طرق است. در متون مختلفی همچون قرآن و نهج البلاغه و در حیطه های متفاوتی مانند سنت های الهی، به بحث و بررسی در رابطه با ویژگی های حق و باطل پرداخته شده است. در این میان بخش مهمی از این مبحث، با نگرانی ان...

چکیده خانه به عنوان قرارگاه رفتاری خانواده، از لحاظ عملکردی و کالبدی، مکان شکل گیری رفتار، فرهنگ و اخلاق واحد اجتماع است. خانه­ی سنتی ایران مکانی سازنده و مناسب برای این مهم بود. اما معماری مسکن امروز ایران، ظرف مناسبی برای این مهم نیست! چرا که خصوصیت ایرانی بودن خود را از دست داده و به تبع آن قابلیت پرورش فرهنگ ایرانی از آن سلب شده است! لذا از الزامات معماری ما در عصر جدید، توجه به معماری اصی...

برخی پژوهش گران غربی معتقدند سنت مهایانه به شدت از سنت هینه یانه فاصله گرفته است. در واقع اینان معتقدند مهایانه معرف آیین بودای جدیدی است. زیرا، از یک سو، مفاهیمی را به کار می برد که در سنت اولیه چندان برجستگی ندارند، و از سوی دیگر، در مقابل سنت تیره واده ادعای برتری اخلاقی دارد. این جستار ضمن معرفی اخلاق مهایانه می کوشد نشان دهد که سرشت اخلاق مهایانه پیچیده است، به طوری که در برخی موارد نشان د...

رفتن به سوی ارائۀ چشم اندازهای جایگزین و نو در علم ارتباطات و فراهم آوردن زمینۀ لازم برای نظریه پردازی بومی نیازمند شناخت پیش فرض های ماقبلِ نظری جریان های غالب و مسلطِ نظریه هاست که از آن ها به عنوان پیش فرض های فرانظری یاد می شود. هر جهت گیری فلسفی و یا به تعبیری هر الگوواره، دستگاهی از این پیش فرض های فرانظری شامل پیش فرض های هستی شناختی، معرفت شناختی، ایدئولوژیک، اَکسیولوژیک و غیره دارد که فرا...

یکی از کلیدیترین مفاهیم در رشتۀ روابط بین الملل، که فهم آن کمک زیادی به فهم این رشته می کند، مفهوم آنارشی است. مفهوم آنارشی در نظریه های روابط بین الملل معنای یکسانی ندارد و  بر اساس مفروضات و ویژگیهای متفاوت هر نظریه برداشت متفاوتی از آن استنباط میشود. در اندیشۀ سیاسی روابط بین الملل سه سنت متفاوت وجود دارد که برجسته ترین شالود های نظریه پردازی در این رشته هستند که عبارتند از سنت واقع گرایی، س...

حدیث اریکه مشهورترین و پراستنادترین دلیل روایی وحیانی خواندن سنت پیامبر واپسین (ص) است. در برخی از متن های این حدیث، به روایت از پیامبر خدا (ص) این گزاره آمده است که «اوتیت الکتاب و مثله معه؛ به من کتاب و همسان آن، به همراهش داده شده است». شماری از دانشیان، برای وحیانی خواندن سنت به این گزاره از حدیث، استناد کرده اند. در این جستار برآنیم تا بازنماییم که حدیث اریکه، به مثابۀ مستند وحیانی خواندن ...

سنت ثار در نظام ارزشی قبیله در عصر جاهلی  اگرچه از ارکان فرهنگی این جامعه بود اما کارکردهای نا مطلوب اجتماعی آن به مرور زمان ، وجدان بیدار جمعی از خردمندان یا شاعران آن عصر را جریحه دار کرد.شناخت چیستی و کارکرد این سنت در نظام قبیله مساله ایست که کمتر به آن پرداخته شده است. در همین راستا تلاش گردیده تا از نظریه اجتماعی دورکیم به عنوان یک کلید مفهومی جهت درک  تداوم و  تحول سنت ثار بهره گرفته شود...