موضوع این پژوهش، تصویر انوشیروان ساسانی در آثار دوران اسلامی می¬باشد. خسرو انوشیروان فرزند سوم قباد بود. کاووس، فرزند ارشد قباد به مذهب مزدکی گرویده بود آنها نقشه کشیده بودند که وی را به جانشینی قباد برگزینند، ولی سرکوبی قیام مزدکیان این اقدام را ناکام گذاشت فرزند دیگر قباد یعنی جاماسب، بدلیل کوری از یک چشم طبق قانون پادشاهی، نمی¬توانست جانشین پدر شود. و چون قباد شخصاً تمایل داشت که خسرو به پادش...

دوره بندی تاریخ ساسانی (224 تا 651 م) از نکات مهم، در بررسی سیر تحول و دگردیسی این سلسلۀ مهم تاریخ ایران است. در این دوره بندی، به مبانی مشروعیت دولت ساسانی و جهان بینی مسلط در هر دوره از تاریخ آن توجه شده است. گفتار حاضر بر آن است تا با بررسی مبانی مشروعیت در پادشاهی ساسانی، به این پرسش پاسخ دهد که تاریخ سلسلۀ ساسانی به چه دوره هایی تقسیم می شود و این دوره بندی بر چه اساسی صورت گرفته است. در ا...

این مقاله با توجه به آثار مکتوب و تصویری باقی‌مانده از هنر ساسانی و سغدی که در زمان امپراتوری ساسانی در دوره‌هایی زیرمجموعه این پادشاهی بوده است ـ به ‌‌بررسی تأثیرات‌ هنر ‌ساسانی بر دیوارنگاره‌های سغدی می‌پردازد؛ جامعه‌ آماری مورد بررسی 3 نمونه از نقش -برجسته‌ها و نقاشی‌ دیواری‌های ساسانی و 6 نمونه از نقاشی‌ دیواری‌های سغدی می باشد. روش‌تحقیق، توصیف و تحلیل نگاره‌ها‌ست و هدف بازشناسی تأثیرات‌ ن...

پارچه های ساسانی، گروه مهمی از پارچه های ایرانی هستند که تعدادی از آن ها در موزه ها و مجموعه های شخصی جهان نگهداری می شود. هنر ساسانی بر هنر و تمدن های هم عصر و پس از خود تأثیر گذاشت و این تأثیرگذاری در منسوجات آندلس به خوبی آشکار است. عناصر هنری ساسانی به وضوح در پارچه های آندلس قابل شناسایی است و نقش مایه های مشترکی در منسوجات دو سرزمین دیده می شود. پرسش اصلی این تحقیق این است که، کدام نقوش ت...

ارداویراف‌نامه یکی از متون پهلوی ساسانی است که شرح معراج موبدی به نام ارداویراف به بهشت و دوزخ در آن نگاشته شده است. هرچند این اثر دارای درون‌مایه‌ای دینی است‌، اما بسیاری از ساختار‌های اقتصادی نظام ساسانی را می‌توان در آن یافت‌. این تحقیق به شیوة اسنادی کتاب‌خانه‌ای بر پایة تحلیل محتوا انجام شده است و در پی یافتن رد پای ساختارهای اقتصادی نظام ساسانی در ارداویراف‌نامه است و هدف آن اعتبارسنجی ای...

نقشمایه انسانی همواره جایگاهی خاص در هنر ایران و عناصر تصویری آن داشته است.در دوره ساسانی باتوجه به نوع حکومت و باورهای موجود، شاه به عنوان مرکز قدرت و نماد شکوه سلطنتی همواره جایگاهی ویژه را در نقوش به خود اختصاص داده است .با ورود اسلام به ایران و در سالهای اولیه آن ،ترسیم نقش انسانی مکروه دانسته و بسیار کم شد.در دوره سلجوقی به عنوان اولین و اصلی ترین دوره هنری بعد از اسلام ،مجددا تصاویر انسان...

پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته و هدف آن بررسی و تحلیل علمی نشانه های تصویری ایران باستان (مطالعه ی موردی روزگار هخامنشی و ساسانی) می باشد، که تعدادی از نشانه های موجود، مورد تحلیل قرار گرفته است و این تحلیل با تاکید بر جنبه های بصری و محوریت نماد شناسی و اسطوره شناسی بوده است، که اسطوره ها دارای زبان و بیانی نمادین هستند. با توجه به اینکه این نمادها در ناخودآگاه جمعی و فردی ان...

در بارۀ کرتیر پژوهش­های زیادی صورت گرفته و آگاهی­های بسیاری در بارۀ وی وجود دارد اما هنوز مسایل متعددی در خصوص شخصیت، عقاید، جایگاه وی در نظام طبقاتی دوران ساسانی و نقش و تـأثیر وی بر روحانیت زرتشتی وجود دارد که نیازمند بررسی و پژوهش دو باره هستند. مسألۀ اصلی این پژوهش وضعیت طبقۀ روحانیت زرتشتی در برهه­ای خاص از دوران ساسانی یعنی اوایل این دوره (از اردشیر یکم تا اول شاپور دوم) است و در آن تلاش ...

اقتصاد ایران در دوره ی ساسانی مانند دوره های دیگر تاریخ ایران بر اساس دو عامل اصلی کشاورزی و تجارت قرار داشته است. گمان عموم بر این است که کشاورزی بیشتر در دو ایالت بین النهرین و خوزستان و تجارت بر اساس راه های زمینی شرقی-غربی جاده ی ابریشم صورت می گرفته و نواحی دیگر چندان اهمیتی نداشته اند. هدف اصلی این پایان نامه نشان دادن جایگاه شهرهای جنوبی و حاشیه ی خلیج فارس در اقتصاد حکومت ساسانیان است. ...

مساله ی جانشینی یکی از مهمترین مسائلی است که بسا اوقات حکومت ها را با بحران مواجه ساخته است. هر یک از حکومت ها و سلسله های ایران باستان معمولا قوانین و رسوم خاصی برای تعیین جانشین در نظر داشته اند. در کنار رسوم و قوانین؛ متغیر های دیگری از قبیل: نهادها، خاندان ها ، گروه ها ی قدرتمند و مسایل پیش بینی نشده داخلی و خارجی نیز در قضیه تعیین جانشینی شاهان تأثیرگذار بوده¬اند. با آن که برخی از منابع با...