شادیاخ که در حال حاضر ویرانه های آن در جنوب شرقی نیشابور جدید و سمت غرب نیشابور قدیم قرار گرفته با توجه به بسیاری از متون تاریخی، در ابتدا به صورت باغی بود که در دوران حکومت طاهریان توسط عبداللَه بن طاهر به عنوان مرکز حکومت برگزیده شد. در دوران سلجوقی در پی متروک شدن شهر قدیم نیشابور به دلیل ویرانی های ناشی از زلزله و حمله غزها، شادیاخ هم چنان مسکونی بود تا اینکه در اثر زلزله سال 669 هجری قمری ق...

از عهد سامانی قصیده‌های زیادی به‌ یادگار مانده است. این قصیده‌ها ازلحاظ قالب سخن، فصاحت و بلاغت و غنای کلام، معنا‌سازی و تمثیل‌آفرینی، مخصوصاً ازنظر انعکاس مسائل سیاسی و اجتماعی، در مقایسه با قصیده‌های سده‌های بعد امتیاز بیشتری دارند. این مقاله به‌دنبال تحلیل متن‌شناسی قصیده‌های عهد سامانی است که براساس نسخه‌های قدیمی و برقرار کردن صحت و اصالت آن‌ها بنیاد می‌یابد. از‌همین‌رو، قصیدۀ «شکایت از پیر...

چکیده هنر هر قوم، بازتاب فرهنگ، آداب و رسوم و نوع معیشت آن قوم است و صنایع دستی، اساس تشکیل فرهنگ یک کشور و نقطه ی تلاقی هنر و صنعت است. در این راستا سفالینه ها امین ترین راوی از دیار کهن محسوب شده که طرح و نقش اجرا شده روی آن ها، بازتاب عقاید، فرهنگ و توتم مردم آن منطقه بوده و حکایت از ناگفته ها و اسطوره های مردم آن منطقه دارد. به طبرستان، باوجود برخورداری از پیشینه ی تاریخی غنی از دوران پاری...

پژوهش حاضر با بررسی نقوش برگ نخل در سفالینه های نیشابور در سده های 3 تا 4 هجری در جست و جوی این سوال است که نقوش برگ نخل در سفالینه های نیشابور در سده های 3 و 4 هجری قمری چگونه بوده و به چه صورت نقش شده است. سوال اصلی این است که چگونه می توان از نقوش گیاهی برگ نخل در خلق آثار سرامیکی استفاده کردنتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که نقوش برگ نخل با ویژگی های خاص خود در هنر دوره های تاریخی مو...

تحلیل روابط درون و برون منطقه‌ای دوران مفرغ در جلگه مازندران و دشت‌های میانکوهی آن بر اساس سفال، مسئله‌ی اصلی پژوهش حاضر است. سفال­های شاخص این دوران، خاکستری و سیاه براق و سفال قرمز ساده و منقوش (مفرغ قدیم) بوده است. نگارندگان، چگونگی وجود این سفال‌ها را در هفت محوطه‌ی کاوش‌شده و هشت محوطه‌ی بررسی‌شده‌ در این منطقه، ارزیابی و با سفال‌های مناطق همجوار مقایسه نمودند. این پژوهش اولا مشخص نموده که...

بررسی منطقه ی طسوج کوار با مجوز شماره 8554/133-912 مورخ 23/11/1391 با هدف گونه شناسی سفال های این منطقه در طول دوران ساسانی و دوره های اسلامی انجام شد. مطالعه ی آن ها با اهداف شناخت و طبقه بندی سفال منطقه بر اساس شکل، رنگ، تزیینات و تکنیک ساخت؛ توصیف، و تفکیک سفال های دوره ی تاریخی و دوره ی اسلامی انجام شده است. در این راستا سفال دوره های مختلف با سفال های مناطق همجوار و هم دوره مورد گاهنگاری...

بلوچستان سرزمینی است که از لحاظ محیط طبیعی و جغرافیایی بسیار متنوع است. اقوامی که در طول هزاره ها در این سرزمین زندگی می کنند، خود را با شرایط بسیار دشوار محیط جغرافیایی منطقه وفق داده اند. با این وجود این منطقه محوطه ها و گورسنگ های فراوان از دوره ی اشکانی دارد، که داده های فرهنگی آن همچون سفال، شاهدی بر رونق در این دوره می باشد. از مهم ترین محوطه های بلوچستان که دارای سفال هایی از دوره ی اشکا...

بازده یک سامانه آبیاری قطره­ای به عملکرد هیدرولیکی قطره­چکان­ها و معیارهای طراحی بستگی دارد. بدون توجه به مشکلات قطره­چکان­ها ممکن است موجب عدم توزیع یکنواختی آب، افزایش مدت کار سامانه، تعویض پیوسته آن­ها، افزایش هزینه­های اقتصادی و حتی در برخی موارد منجر به شکست سامانه و برگشت به روش­های آبیاری سنتی می­شود. در این تحقیق عملکرد هیدرولیکی قطره­چکان­های موجود در سه مزرعه شامل عمان سامانی، فدک و ا...

سفال گری در گیلان قدمتی به اندازه ی تاریخ این منطقه دارد و عوامل متفاوتی چون فرهنگ، اقتصاد، کشاورزی و ادبیات بر شیوه ی سفال گری تاثیر گذارده اند. سفال گران گیلانی با استفاده از ابزار اولیه و امکانات طبیعی پیرامون خود، بر اساس نوع معیشت شان سفالینه های بسیاری در حوزه های خوراک و مسکن تولید می کرده اند. اما امروزه به دلایل گوناگونی چون ورود فن آورهای نوین و ابزارهای صنعتی جایگزین، نقش کاربردی سفا...

سفال اسلامی به دلیل تنوع در فرم، شکل و زیباییِ تزئینات آن همواره مورد توجه بسیاری از محققان و هنرمندان بوده است. سفال گران اسلامی در زمینه‎‏ی ساخت لعاب، خمیره ‏های سفالی، ساخت بدل چینی و نقش ‏اندازی روی سفال به شیوه ‏های متفاوت، به ابداعات قابل توجهی دست یافتند. از جمله این ابداعات ساخت ظروف آبی و سفید است که به عقیده برخی از محققین نمونه ‏های ابتدایی این نوع ظروف به قرون 3و4هجری قمری تعلق دارد....