امروزه در جوامع اسلامی گروهی از دگر اندیشان با استناد به تعابیر و اسلوب های بیانی قرآن تلاش می نمایند تا این کتاب مقدس را محدود به حصار زمان و مکان شبه جزیره زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) نمایند، و در نتیجه مخاطبان اش را تنها اعراب بدوی دوران جاهلی بخوانند! غافل از اینکه آنچه این جماعت بدان استناد می کنند، خود یکی از وجوه اعجاز قرآن حکیم است. بدان سان که خداوند از همان تعابیر و گفتمان و واژه های اع...

گفتمان اصول گرا در انتخابات مجلس شورای اسلامی 1390 خرده گفتمان های متعددی را در خود جای داد. جبهه متحد اصول گرایی و جبهه پایداری از مهم ترین و تأثیرگذارترین خرده گفتمان های اصول گرا در انتخابات 1390 بوده اند. این تحقیق بر آن است تا بر اساس تلفیقی از نظریه گفتمان لاکلا و موف (2001) و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به بررسی منازعات معنایی این دو خرده گفتمان در انتخابات مجلس شورای اسلامی 1390 بپردازد...

چکیده ایده صهیونیزم محصول قرن نوزدهم و ناشی از نوعی برداشت سیاسی از مذهب یهود بوده که به تدریج و با حمایت های دول غربی در قرن بیستم توانست با ایجاد یک گفتمان مشترک، افکار عمومی یهودیان را معطوف به سرزمین فلسطین نماید و با تشکیل دولت یهودی، ضمن دادن نوید آرامش به یهودیان مهاجر در سرزمین تعیین شده، ایده فراسرزمینی نیل تا فرات را نیز مطرح نمود. اما این اجتماع چندپاره پس از گردهم آمدن با چالش های م...

مقالۀ حاضر تلاش می کند سیر تحول در معنا و مفهوم توسعه پس از انقلاب اسلامی ایران را بررسی نماید. در این مقاله، از نظریۀ گفتمان لاکلا و موفه و از تحلیل گفتمان، به عنوان روش تحقیق، استفاده شد. این پژوهش جریان کشمکش بر سر تثبیت معنای توسعه را تحلیل نموده است. تحلیل گفتمان های توسعه پس از انقلاب، نشان می دهد که هر گفتمان توسعه از مفصل بندی یکسری دال های شناور حول یک دال مرکزی تشکیل شده است. یافته ها...

فضای اسطوره ای عام و ایدئولوژیک گفتمان ها بعد از پیروزی و تسلط به سمت رقابت و عینیت گرایش پیدا می کند. در خصوص گفتمان جمهوری اسلامی بروز خرده گفتمان های رقیب به دلیل شخصیت فرهمند امام خمینی(ره) و تحمیل جنگ هشت ساله با تأخیر روی داد. در سال های بعد خرده گفتمان هایی ظاهر شد که هر یک بر تعبیر و تفسیر خود از جمهوریت و اسلامیت تأکید دارند. در این مقاله تلاش می شود ضمن بررسی خرده گفتمان های مورد نظر،...

تحلیل گفتمان، امروزه گرایشی بین رشته ای در مجموعه دانشهای علوم انسانی و علوم اجتماعی است. این رویکرد در ادبیات از اواسط دهه 1960م تا 1970م، ظهور کرده است و از اندیشه های زبانشناسان، نشانه شناسان، محققان هرمنوتیک و آرای میشل فوکو سرچشمه می گیرد. این اصطلاح را نخستین بار زلیگ هریس به کار گرفته است. تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی نو از تحلیل گفتمان است و امروزه شاخه مهم آن به شمار می رود. این شیوه ...

اصطلاح گفتمانِ چندصدایی ـ نظریه ای که با نام میخائیل باختین، فیلسوف و زبان شناس روس گره خورده است- برای خواننده ایرانی اصطلاح ناآشنایی نیست. با این حال، دلالت¬های آن در حوزه های مختلف، اعم از فلسفه، زبان، ادبیات و فرهنگ برای او چندان آشکار نیست. این مقاله با رویکرد زبان شناختی، این نظریه را از پیامدهای استفاده از شیوه بازنمایی گفتمان غیرمستقیم آزاد تلقی می کند که خود، یکی از چند شیوه ارائه گفتار...

میشل فوکو رابطه بین قدرت و دانش را رابطه­ای دیالکتیکی تلقی می­کند، در واقع قدرت مولد دانش و دانش مولد قدرت است، قدرت فوکویی قدرتی شناور و افقی است که مولفه بنیادین آن «مویرگی بودن» آن می­باشد، قدرت و دانش نیز در درون گفتمان تولید می­شود. گفتمان جهانی شدن، قدرت و دانش را در درون خود بازتولید می­کند، قدرت فوکویی در وضعیت جهانی شدن منطبق با «جامعه شبکه­ای» امانوئل کاستلز می­باشد، به­عبارتی « قدر...

دوره ی پهلوی اول به عنوان نقطه ی عطفی در آوردگاهِ «سنت» و «تجدد»، در تاریخ جوامع اسلامی و تاریخ ایران حائز اهمیت است. در این دوره «دولت» مهم ترین نمود «قدرت» بود و با تسلطی که بر منابع و امکانات مختلفِ سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشت در پی به ثمر رساندن اهداف و برنامه های خود در «حیات اجتماعی» بود. به بیان دیگر «گفتمان قدرت» در صدد تحمیل «هویت» مورد نظر خود بر «جامعه» بود. در این میان، آن ب...

پایان نامه ی حاضر مفهوم قدرت از دیدگاه فوکو را در دو نمایشنامه گلن گری گلن راس و اولئانا اثر دیوید ممت بررسی می کند. قدرت از دیدگاه فوکو مفهومی است مثبت و مولد که از طریق فرایند بهنجارسازی افراد را در جهت منافع خود کنترل می کند. مقاومت در برابر چنین قدرتی ناگزیر باید از درون خود شبکه ی قدرت صورت گیرد و به عبارتی صورتی درون زا به خود بگیرد. چراکه فوکو اذعان دارد که قدرت به شکل مویرگ هایی درهم تن...