استفاده از امکانات تحلیلی یا کلمات نقشی آزاد، یکی از روش های بیان مفاهیم دستوری در زبان های دنیاست. افعال معین از اجزای مهم دستوری هستند که می توانند به صورت کلمات نقشی آزاد در بیان مفهوم دستوری «نمود» استفاده شوند. این افعال همگی از رهگذر دستوری شدگی پا به عرصۀ وجود می گذارند. دستوری شدگی فرآیندی تدریجی است که طی آن واحدهای واژگانی زبان با از دست دادن بعضی مؤلفه های معنایی خود، خصوصیات دستوری ...

شعر آمیزه‌ای از اندیشه و صور خیال است. اندیشه های شاعر، زبان اوست که در قالب شعر بیان شده است و به ذهن مخاطب متبادر می شود. جهان بینی شاعر و کیفیت تبیین امور، در ساخت جمله های او تأثیر می گذارد. در نتیجه هر کدام از سبک ها و ژانرهای ادبی، الگوهای دستوری مشخصی را برمی گزینند. این الگوهای دستوری در واقع بیان کننده نوع دیدگاه و ذهنیت حاکم بر آن سبک و یا موضوع ادبی هستند. عوامل دستوری که تفاوت های د...

به طور کلی ساخت های اسنادی شده ساخت های نحوی نشانداری هستند که یک گزاره منطقی ساده را توسط دو بند بازنمایی می کنند. ارتباط این ساخت ها با ساخت های پایه ای تر با توجه به چارچوب نظری معین می شود که برای تحلیل به کار می رود. از سوی دیگر مطالعات گشتاری به دنبال این هستند که با استفاده از ویژگی های ساخت های اسنادی شده ساخت زیربنایی آن ها را تعیین کنند. چنانچه جملات اسنادی به عنوان ساخت‎ پایه برای سا...

شعر آمیزه ای از اندیشه و صور خیال است. اندیشه های شاعر، زبان اوست که در قالب شعر بیان شده است و به ذهن مخاطب متبادر می شود. جهان بینی شاعر و کیفیت تبیین امور، در ساخت جمله های او تأثیر می گذارد. در نتیجه هر کدام از سبک ها و ژانرهای ادبی، الگوهای دستوری مشخصی را برمی گزینند. این الگوهای دستوری در واقع بیان کننده نوع دیدگاه و ذهنیت حاکم بر آن سبک و یا موضوع ادبی هستند. عوامل دستوری که تفاوت های د...

در رده شناسی ساخت واژی، زبان ها بر اساس نحوۀ انتقال رابطه های دستوری چون زمان، نمود، جنس و مانند آن به سه گروه زبان های تصریفی، پیوندی و تحلیلی تقسیم شده اند. بر این اساس در بحث فعل، ویژگی های دستوری شخص و شمار، زمان، وجه، نمود، مفهوم سبب، گذرایی و مانند آن در زبان ها یا به وسیلۀ وندافزایی یا با تغییر در ریشه و یا با استفاده از واژه ای مجزا بیان می شود. در زبان فارسی این مفاهیم عمدتاً با استفاده...

هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار خاص درون گفتمانی و دستوری بویژه نحوه انتخاب افعال دستوری و استعاره دستوری (اسم شد گی) و ساختار آغازین متن کتب مقدماتی رشته های جامعه شنا سی و زبانشناسی بمنظور تعیین نقش این کتب در فرهنگ پذیری دانشجویان در رشته های تحصیلی خود بود. علاوه براین زبان کتب مورد نظر نیز بررسی گردید. به همین جهت, چهار کتاب مقدماتی معروف از رشته های جامعه شنا سی و زبا نشنا سی داده ها را تشکیل...

ایستتیک (aesthetics)، به فارسی زیبایی شناسی، دانش گسترده ای است و در طول تاریخ نسبتاً کوتاه حضور رسمی اش در واژه شناسی فلسفی، مفهومی پرکاربرد یافته است. این دانش و واژۀ دال بر آن در بین مفاهیم متعددی که در نقد هنری ــ ادبی از آن استفاده می شود نیز حضور پررنگی دارد. در این مقاله، ضمن معرفی مختصر علم ایستتیک و بحث دربارۀ ساخت دستوری برابرنهاد این واژه در زبان فارسی، نشان داده می شود کاربرد این اصط...

ساختار معلوم، ساختاری است که در آن فاعل دستوری کنندة کار است؛ مسند، وجه معلوم دارد و عمل بر روی مفعول صریح انجام می گیرد. در زبان روسی، چنانچه به هر دلیلی، فاعل منطقی در جایگاه فاعل دستوری قرار نگیرد، یا به عبارتی دیگر، فاعل منطقی نه در حالت فاعلی، که در حالت معیت بیان شود و مفعول صریح نیز در حالت فاعلی، یعنی در جایگاه فاعل دستوری بنشیند، و وجه فعل جمله هم مجهول باشد، در آن صورت چنین ساختاری ...

زبان شناسان روسی در حوزهء علم صرف به بررسی ماهیت "معنای دستوری " پرداخته و سعی می کنند تا با یافتن و مطرح ساختن یک سری خصوصیات، معنای دستوری را از سایر معانی- به ویژه معنای لغوی- متمایز سازند. بسیاری از زبان شناسان روس، معنای دستوری را یک عنصر دو وجهی می دانند که در بر گیرندهء دو وجه "صورت" و" معنا" است. صورت معانی دستوری را "ابزارهای دستوری صرفی" و "ابزارهای دستوری همنشینی " تشکیل می دهند. این...