در آغاز قرن بیستم، فلسفة تجربه‌گرایانه، در مقام یک مکتب فلسفی تثبیت‌شده، با انتقاداتی مواجه شد، چنان‌که ارائة صورت‌بندی دقیق و عاری از مشکلات معمول برای ترمیم این مکتب ضروری می‌نمود. یکی از گام‌های بلند در راه ارائة شالوده‌ای متقن برای فلسفة تجربه‌گرایانه، پیشنهاد رویکرد مبتنی‌بر ساختار نحوی، در کتاب ساختار نحوی زبان (1934) کارناپ بود. اما این رویکرد از عهدة پاسخ‌گویی به ایرادات وارده برنیامد، ...

هدف: هدف مقاله حاضر، مقایسه ویژگی­های آوایی- واجی و صرفی­-نحوی گفتار پسران اتیستیک با کودکان سالم همسن آنها است. روش: با ضبط گفتار 10 پسر شش تا هشت ساله اتیستیک، ویژگی­های آوایی-واجی و صرفی­-نحوی گفتار آنها با کودکان سالم همسن مقایسه شده است. یافته ­ها: یافته­ها نشان داد که فراوانی وقوع فرایندهای حذف همخوان، درج آوا، جابه­جایی آواها، قلب، عدم کاربرد تکیه در هجای مناسب، آهنگ کلام غیرمعمول، عدم ک...

تشخّصِ زبانِ قصایدِ ناصرخسرو در گرو چه عواملی است؟ اصلی­ترین کوشش این پژوهش پاسخ­دادن به این پرسش است. ازآنجاکه پرداختن به تمام مشخّصاتِ زبانِ قصاید او، در یک مقاله نمی­گنجد، اینجا تلاش شده است مختصّات زبان او عمدتاً در سطح نحو زبان بررسی شود؛ یعنی ساختار گروه­های نحوی و جمله­ها، اگرچه از توجّهی گذرا به سطح آوایی کلام او نیز غفلت نشده­ است. این بررسی وقتی کاملاً میسّر می­شود که با مقایسة عناصر نحوی زبان او...

مثنوی معنوی از شگرف‌‌ترین آثاری است که پیوسته مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است. یکی از ویژگی‌‌های منحصر به فرد این شاهکار ادبی، وحدت «ساختاری ‌‌ـ واژگانی» جمله‌‌های همسانی (توازن نحوی و واژگانی) است. منظور از جمله‌‌های همسانی، جمله‌‌های مرکبی است که جمله‌‌واره‌‌هایشان با هم، رابطة همپایگی، تفسیری، بدلی یا تأکیدی دارند و هر یک از این جمله‌‌واره‌‌ها ممکن است مرکب وابسته باشند. باید اعتراف نمود که ...

تحلیل گفتمان انتقادی تحوّلی در ساختار نقد بین­رشته­ای است. پرچم­دار آن فِرکلاف با نگرشی ساختارمدار سعی در برملا ساختن زوایای پنهان متون دارد. هدف الگوی مذکور بازخوانی قدرت و ایدئولوژی برخاسته از آن در تولید هر متنی است. با اتکا بر مراحل سه‌گانة فرکلاف می­توان به عوامل مؤثر اجتماعی در آفرینش جهان‌بینی نویسنده دست یافت؛ مؤلفه­ هایی که از آن­ها به­عنوان پیش­فرضِ تولید متن نام برده­شده­است بر این اساس...

پایه و اساس سخن " کلمه " است و بررسی ساختار کلمه یکی از ابزارهای زیبایی شناسی متن است."ترکیب سازی"همواره مورد توجه شاعران بوده است و بسیاری از آنان برای بیان نگرشهای خلاقانۀ خود ، ترکیبهای بدیعی به واژه های زبان افزوده اند." بیدل دهلوی" شاعری است که توانایی بی نظیری در "رستاخیز کلمات" دارد.وی ترکیبهای خاصی  در شعر خود آفریده است که خصیصۀ زبانی او به شمار می آید . این ترکیبات از مهمترین عوامل "غ...

منظومه های نحوی جایگاه ویژه ای در ادبیات عربی و آموزش علم نحو دارند. مشهورترین این منظومه ها الفیه ی ابن مالک (م.672) است. ولی پیش از او احمد بن منصور یشکری (م.370)؛ حریری (م.516) و ابن معطی (م.628) منظومه های تعلیمی خود را در علم نحو سروده اند. اما نخستین منظومه ی نحوی از آن خلیل بن احمد (م.170) است در 293 بیت که در این نوشتار به ویژگیهای آن اشارت رفته است.