بحث اصلی این مقاله بررسی وضعیت و خوانش کتیبۀ توغ های تاریخی منطقۀ کاشان به عنوان اسنادی از تاریخ، فرهنگ و هنر این منطقه است. امروزه توغ هایی نفیس با پیشینه ای چندصدساله در بسیاری از حسینیه ها، تکیه ها، زیارتگاه ها و مساجد شهرها و آبادی های منطقه نگهداری شده و در ایام عزاداری در میان دسته های عزادار برافراشته می شود. تزیینات توغ به طور عمده شامل کتیبه ها و نقوش گل و بوته و اسلیمی است. این تزیینا...

با سفر امام رضا (ع) به ایران، بسیاری از دوستداران و نوادگان اهل بیت علیهم‌السلام رهسپار ایران شدند و برخی از ایشان توسط دشمنان به شهادت رسیدند. ارادتمندان اهل بیت علیهم‌السلام نیز به ساخت بارگاه‌هایی برای ایشان مباردت ‌کردند و آرامگاه‌ آنها به زیارتگاه عامۀ مردم تبدیل شد. یکی از این امامزادگان، سیدعبدالله (ع) از نوادگان امام موسی کاظم (ع) در ایوان است که بارگاه ایشان، جایگاهی برای روابط اجتماعی...

در تحلیل مردم شناختی آئین ها و مراسم در زیارتگاه های زرتشتیان ایران ، سبب می شود تا راز ماندگاری و بقاء آن ها مورد بررسی قرار گیرد و در خلال آن به تغییرات و تحولاتی که در طی زمان بر آن عارض شده است ، توجه دارد. در این رساله سعی بر آن شد تا این مهم تحقق پیدا کند و از طرفی به نقش اجرا کنندگان این آیین ها اشاره شد. چرا که یکی از مهمترین دلایل ثبات و ماندگاری این گونه مراسم ، وجود اجراکنندگان آن می...

در فرهنگ ایران زمین، زن نماد مهر و عشق، سازندگی و باروری به شمار می‌رود. کشف صدها تندیسه از حفریات باستان‌شناسی در شوش، تپه سراب کرمانشاه، تورنگ تپه و سایر نقاط ایران و به دنبال آن پرستش ایزد‌بانوانی چون «سپندارمذ»، «نانایا» و «اَناهیتا» در طول تاریخ بیانگر بزرگداشت و ارج‌گذاری به زن، نیروهای سازنده و زندگی‌بخش او بوده است. خوشبختانه باورهای نیکو و مقدس در بستر تاریخ هرگز زادگاه خود را فراموش نم...

یکی از موضوعات بسیار مهم مطالعات مردم‌شناسی در ایران فرهنگ زیارت در بین اقوام ایرانی است. فرهنگ زیارت به عنوان یکی از گونه‌های رفتار آیینی و پایدار مردم ایران، بخشی مهم از تاریخ فرهنگ در سرزمین ایران را بازتاب می‌دهد. زیارت، با ویژگی‌های گوناگون و جنبه‌ها و جلوه‌های کلیدی مهمی چون نمایش نظام اعتقادی زائران، روابط تاریخی، برپایی بازارهای محلی، شجره نامه‌ها و شجره‌شناسی دینی و... همراه است. در ای...

در فرهنگ ایران زمین، زن نماد مهر و عشق، سازندگی و باروری، پاکی و عفاف بشمار می رود. از گذشته های دور شکل گیری و بنیاد خانواده بر دوش زنان بوده است، مادرانی که با سخت کوشی، فداکاری، تدبیر و عاقبت اندیشی مردان و کودکان را سرپرستی کرده، با درایت و عنایت خداوندی و به نیروی مهر و عاطفه خانه و خانواده را سر و سامان می دادند. کشف صدها تندیسه از حفریات باستان شناسی در شوش، تپه سراب کرمانشاه، تورنگ تپه ...

مجموعۀ حرم حضرت‌عبدالعظیم‌حسنی (ع)، در بافت تاریخی شهر باستانی ری، گنجینۀ ارزشمندی از آثار معماری و هنرهای وابسته به آن است که شالوده‌اش در نیمۀ دوم قرن سوم ق گذاشته شده و تا عصر حاضر توسعه و تکمیل یافته‌است. به روزگار قاجار، با انتخاب تهران به پایتختی، این زیارتگاه نیز مورد توجه ویژۀ پادشاهان و تقریباً عموم سفیران و جهانگردان واقع گشت. صرف نظر از ویژگی‌های معماری و سبک‌شناسانۀ بناهایی که در اط...