زبان نوشته های صادق هدایت، زبانی است ساده، گیرا، دلنشین و عاری از هرگونه تصنع و مغلق گویی. اما توجه فراوان او به امثال و اصطلاحات عامیانه و نیز گستردگی حوزه مطالعه وی، موجب شده است تا آثارش گنجینه ای باشد از لغات، تعبیرات، امثال و کنایات زنده فارسی. با گذر زمان و بروز برخی تحولات فکری، اجتماعی و سیاسی در کشورمان، برخی از این مطالب در حال فراموشی است و فهم بعضی دیگر، دشوار شده است؛ به گونه ای ک...

«زبان» به عنوان محور تفکر و اندیشه و یکی از مؤلفه‌های اساسی هویت فرهنگی در بحث جهانی‌شدن از چنان اهمیتی برخوردار است که قدرت‌های رسانه‌ای از آن به عنوان مهم‌ترین بستر ترویج جهانی‌سازی استفاده می‌نمایند. آمریکایی‌ها  با استفاده از رسانه‌ها و فناوری‌های نوین، جهت مشروعیت دادن به توسعه‌طلبی و امپریالیسم غرب و معرفی فرهنگ غربی  به عنوان تمدن جهانی در پی تضعیف فرهنگ و زبان دیگر کشورها برآمده‌اند. د...

رابطة تعاملی بین رسانه های جمعی و زندگی اجتماعی‘ اعضای جامعه را مدام با مسائل فرهنگی روبرو می سازد. زبان یکی از لایه های مهم محیط پیرامونی انسان است و از این رابطه دو سویه با رسانه های جمعی ‘ تأثیر می پذیرد . در حال حاضر زبان ادبی روسی با تحولات عمیقی روبرو می باشد. ما شاهد استفاده گسترده از کلمات عامیانه‘ عبارت های نا آشنا و کلمات خارجی به خصوص انگلیسی در زبان معاصر روسی هستیم. تمام بخش های زب...

روایت شناسی شناختی از رویکردهای نظام مند در چند دهۀ اخیر است که با توجه به دستاوردهای زبان شناسی و معناشناسی شناختی، نقش مؤثری در تبیین ماهیت و کارکرد متون روایی داشته است. ج. فوکونیه و م. ترنر چارچوب نظری آمیختگی مفهومی را به تفصیل بررسی کرده اند. مقالۀ حاضر، پس از معرفی رویکرد نظری آمیختگی مفهومی، به تبیین چگونگی فرایند معناسازی و شخصیت پردازی در دو قصۀ عامیانۀ ایرانی می پردازد. فرض ما این اس...

این پژوهش به بازنمایی و توصیف مبانی و راهبردهای رعایت ادب بر اساس متغیر جنسیت در داستان های کوتاه فارسی معاصر از دیدگاه کاربردشناسی زبان می پردازد. یکی از جنبه های بررسی کاربردشناختی زبان، بررسی ادب در کاربرد زبان است؛ لازم به ذکر است که استفاده از زبان صرفاً شامل زبان گفتاری نمی شود، بلکه زبان نوشتاری را نیز در برمی گیرد. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است و روش انجام آن کتابخانه ای می باشد. د...

رابطة تعاملی بین رسانه های جمعی و زندگی اجتماعی‘ اعضای جامعه را مدام با مسائل فرهنگی روبرو می سازد. زبان یکی از لایه های مهم محیط پیرامونی انسان است و از این رابطه دو سویه با رسانه های جمعی ‘ تأثیر می پذیرد . در حال حاضر زبان ادبی روسی با تحولات عمیقی روبرو می باشد. ما شاهد استفاده گسترده از کلمات عامیانه‘ عبارت های نا آشنا و کلمات خارجی به خصوص انگلیسی در زبان معاصر روسی هستیم. تمام بخش های زب...

سبک خاصی که پاینده در آثار ادبی خود، بویژه داستان­های کوتاهش به کار برده، از حیث زبانی و ادبی قابل توجه است. کاربرد زبان آرکائیک، واژگان عربی، اصطلاحات عامیانه و محلّی، در چارچوب تشبیه، کنایه و اطناب، ساختار تازه­ای به داستان­های او عرضه کرده است. محوریت غالب فکری بر این زبان داستانی، اجتماع و دردهای مردم فرودست را نشان می­دهد. در این مقاله کوشیده­ایم، تا به بازنمایی سبکی داستان­های کوتاه پاینده...

یکی از کتاب­های منثور برجسته دهه هشتاد، «یک لیوان شطح داغ» احمد عزیزی است که به سبک آیرونیک و در گلایه و شکوه از نابخردی مردمان این روزگار نوشته شده است. هنر عزیزی در زبان­آوری و ظهور آگاهی‌های وسیعش در بیشتر حوزه‌های معرفتی، جهت روایت فراز و نشیب‌های زندگی اجتماعی و رویارویی گفتمان‌های متعدّد است. آمیختگی مفاهیم عمیق انتزاعی، فلسفی، عرفانی، حکمی با واژه‌ها، ترکیبات و تعابیر عامیانه، نوعی سنخیّت ...

جمالزاده یکی از نویسندگان پیشرو در زمین? ادبیات داستانی است که کتاب ها و یادداشت های پراکنده قابل توجهی از او به جا مانده است. اولین نکته ای که در مطالع? هر اثر جمالزاده جلب توجه می کند، زبان و سبک خاص نویسندگی اوست که سرشار از کنایات و ضرب المثل هاست و به قول دکتر محجوب یکی از نویسندگانی است که همراه با صادق هدایت در جمع آوری و حفظ فرهنگ عامیانه تلاش کرده است. دربار? جمالزاده و آثار و افکار او...

پژوهش در مورد اصطلاحات عامیانه یکی از موضوعاتی است که در دهه های اخیر مورد توجه محققان حیط? زبان و ادب فارسی قرار گرفته است. تحقیق و پژوهش دربار? دولت آبادی و آثارش از دهه های پیش تا کنون به طور جدی و علمی آغاز گردیده ؛ ولی بیشترین توجه و تمرکز پژوهشگران در مورد شاهکار دولت آبادی یعنی «کلیدر» بوده و دیگر آثارش چندان مورد توجه و بررسی محققان قرار نگرفته است.و دیگر اینکه در مورد واژه های بکار گرف...