رضا شاه، مدعی بود که وقتی مردم لباس متحدالشکل بپوشند و کلاه پهلوی بر سر گذارند و نسبت به اعتقادات دینی سست شوند، متمدن خواهند شد. براین اساس، به ستیز با نمادهای سنتی و دینی، نظیر لباس و پوشاک سنتی پرداخت. رضاشاه، فکر متمدن شدن ایران را از آغاز سلطنت خود در سر می پروراند و متحدالشکل کردن لباس در سال 1307 ، و نوع پوشش اعضای خانواده شاه، موید این واقعیت بود. اما سفر ترکیه این تلقی را تقویت کرد و ر...

حاکمان استفاده از نهادهای ناظر و کنترل‌کننده را با هدف شناسایی مسائل مختلف قلمرو حکومتی خود، امری لازم می‌دانستند و همواره به آن توجه می‌کردند. بازرسی شاهنشاهی، یکی از مجموعه سازمان‌های اطّلاعاتی عصر پهلوی دوم بود. این مرکز در سال 1337ش/1958م، بنابه فرمان محمدرضاشاه تأسیس و مجدداً در اواخر دهه 1340ش، بعد از وقفه‌ای کوتاه، احیا شد. انگیزه‌ها و اهداف شاه از احیای این سازمان در واقع تلاش برای حذف مخ...

چکیده هدف این مقاله، بررسی تأثیر رشدنیافتگی و ناکارامدی احزاب سیاسی در کمک به شکل‌گیری توسعه‌نیافتگی سیاسی در عصر پهلوی دوم است. در این‌جا توسعة سیاسی، به معنای مشارکت مردم در عرصة سیاست و توسعه‌نیافتگی سیاسی، نبود چنین وضعیتی در نظر گرفته می‌شود. به باور این مقاله، این مشارکت از طریق احزاب سیاسی مستقل و مردمی صورت می‌گیرد، که فعالیت احزاب نیز خود با نوع نظام سیاسی حاکم بر جامعه ارتباط مستقیمی ...

به دنبال کودتای 28 مرداد 1332 که آمریکایی ها صاحب موقعیت فوق العاده ای در ایران شدند، کمونیست ها تبلیغات گسترده ای را علیه رژیم پهلوی آغاز کردند. دولتمردان آمریکا با نگرانی از این گونه تبلیغات در سطح جهان بر آن شدند تا برای جلوگیری از انقلاب سرخ و مبارزه با نفوذ شوروی، مجموعه اصلاحات لیبرالی به ویژه در چارچوب اصلاحات ارضی را در کشورهای تحت نفوذ سیاست های غرب آغاز کنند. آنان در این راستا از به ق...

این رساله که شیوه تحقیق آن کتابخانه ای و سند پژوهی است شامل چهار فصل می باشد ؛تاریخچه زندگی بختیار تا سال 1332؛ ؛بختیار و کودتای 28 مرداد تا تاسیس ساواک؛ و ؛بختیار از تاسیس ساواک تا تبعید به خارج؛ و ؛بختیار از تبعید و ترور؛ پرسش های این پژوهش عبارتند از: آیا سپهبد بختیار بعد از کودتای 28 مرداد در تثبیت حکومت پهلوی نقش موثری ایفا نمود؟ آیا در شکل گیری ساواک، بختیار نقش اساسی داشته است؟ آیا خصوصی...

ساختار نظامی ایران از سالهای 1320 تا 1357ش دستخوش دگرگونی هایی شده است. این ساختار که در جریان جنگ جهانی دوم به هم ریخته بود، بعد از شهریور 1320 به صورت کند و عادی بازسازی شد. اما با وقوع کودتای 28 مرداد 1332 روند بازسازی ساختار نظامی که شامل بخش های مختلف ارتش و واحدهای اطلاعاتی و امنیتی می باشد، توسط محمدرضا پهلوی تسریع بخشید. نیروهای زمینی، هوایی و دریایی ارتش بعد از کودتا تحت تأثیر فضای ایج...

در تلاش برای ارائه­‌ی تحلیل نوینی از انقلاب اسلامی، این سؤال مطرح شده که «آیا انقلاب اسلامی را می­‌توان انقلابی آزادی­‌خواهانه دانست؟» فرض بر این است که انقلاب اسلامی، رستاخیز ملت ایران برای فراز کردن آرمان آزادی بوده و در آن، آزادی در هر دو وجه منفی و مثبتش تجلی یافته است. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی– تحلیلی انجام شده و یافته‌­های آن نشان می‌­دهد که انقلاب اسلامی ایران به طور عمده در پاسخ به چها...

مسئله اصلاحات ارضی که در اواخر دهه 1330 و اوایل ده 1340 ه. ش به دنبال فشار روز افزون آمریکا بر حکومت پهلوی مطرح شده و به مرحله اجرا در آمد بخش آغازین از مفاد انقلاب سفیدی بود که به علت بیگانگی با شرایط اقتصادی و اجتماعی روز و ناکارآمدیش با مخالفت شدید احزاب و گروه های سیاسی مواجه شد.گروه های سیاسی مختلف من جمله احزاب چپ، ملیون، احزاب مذهبی و روحانیون مبارز هر یک به نحوی به مخالفت با اصلاحات شاه...

شهاب شهیدانی( عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه لرستان ) [email protected] 09168608226 سعید حیدری ( کارشناس ارشد تاریخ ) [email protected] چکیده بی تردید نفت از جمله منابع مهم درآمدهای اقتصادی ایران می باشد که سهم بسزایی در روند توسعه و رشد و نیز ممانعت از آن در جامعه ایرانی ایفا نموده است. تحّولات تاریخی صنعت نفت در عصر پهلوی دوم هنوز نیازمند بررسی دقیق و موشکافانه است و این مهّم با توجه ب...