در جریان رسیدگی قضایی علاوه بروجود اشتباه درحکم، ممکن است در مقام معنی واستنباط از مواد قانونی ویا کشف منظور قانون گذار بین قضات اختلاف استنباط بوجود بیاید، یا اینکه قاضی درتفسیر قانون، تحلیل واقعه وتطبیق حکم بر واقعه، ادله و تفسیری داشته باشد که با تحلیل و تفسیر قاضی دیگر مغایر یا احیاناً متناقض باشد. طبق اصل 167قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قاضی نمی تواند به بهانه سکوت یا نقض یا اجمال یا تع...

حکمشناسی یکی از شاخههای نو ظهور در حوزه اندیشه اصولی است که سعی دارد مباحث مرتبط با معرفت حکم شرعی را مورد بررسی قرار دهد. از جمله مهمترین مسائل مطرح در مجموعه مباحث حکمشناسی، بحث مراتب حکم است که در آن به بررسی فرآیند تشریع و تبلیغ حکم شرعی و حالات وارد بر حکم در طی این فرآیند، پرداخته میشود. در این تحقیق ابتدائاً تعریف حکمشناسی و حکم شرعی بیان شده و برخی از مسائل حکمشناسی به اختصار بیان شده اس...

یکی از مؤثرترین دانشمندان در زمینه معناشناسی قرآن، توشیهیکو ایزوتسو محقّق ژاپنی در کتاب «مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید» است. این کتاب از سه بخش کلّی در قالب یک پیشگفتار، 11 فصل و یک خاتمه تشکیل شده است. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی کتاب می پردازد. مطابق نظر این کتاب، مفاهیم اخلاقی ـ دینی قرآن دو دسته اند: دستة اوّل، تقابل های اخلاقی که قرآن به تأیید یا تصحیح آنها و یا مخالفت با آ...

موضوعات در حکم علت احکام شرعی هستند و توجه به موضوع شناسی تاثیر مهمی در استنباط احکام دارد و تغییر ماهوی و حتی تغییر کارکرد موضوعات می تواند سبب تغییر احکام باشد. فقیه باید پیش از اقدام به شناسایی احکام شرعی، موضوعات مختلف را مورد شناسایی قرار دهد. بخش اول این پژوهش مفاهیم مربوط به موضوع شناسی و هم چنین اهمیت، جایگاه و تاریخچه موضوع شناسی را توضیح خواهد داد. فصل اول از بخش دوم مبنای حاکم بر مو...

شهید سیدمحمدباقر صدر(ره) را می‌توان مبدع رویکرد جدیدی در تفقه دانست که در صدد استنباط «نظامات اجتماعی» از منابع دینی است. در این نگاه، مسائل و موضوعات فقهی، به صورت موضوعات از هم منفصل مطالعه نمی‌شود ـ آن‌چنان که در فقه موجود رایج است ـ بلکه «نظام»، یک کل به هم پیوسته‏ای است که موضوعات آن، به یک شبکه یکپارچه تبدیل شده‏اند. استنباط «نظام» به‌عنوان یک «مجموعه» و «کل»، غیر از استنباط حکم تک‌تک «عن...

ماهیت شناسی حکم شرعی از دیرباز در مباحث علم اصول فقه مطرح بوده است. از نظر تاریخی، بحث از ماهیت شناسی حکم در دانش اصول فقه شیعه از ناحیه علامه حلی در کتاب تهذیب الوصول الی علم الاصول مطرح‌شده است. فقیهان شیعه در زمینة ماهیت‌شناسی حکم شرعی اتفاق‌نظر ندارند. برخی حکم را خطاب شرع دانسته‌اند که به اقتضاء یا تخییر یا وضع به افعال مکلفین تعلق می‌گیرد. بعضی دیگر حکم را اراده ...

ارتباط بین مسائل پزشکی و فقه مترقی شیعه عامل تحول و رشد موضوعات حوزه سلامت است. یکی از این موضوعات ارجاع زنان به عمل سزارین در عین توانمندی برای زایمان طبیعی است، اگرچه به نظر می رسد عدم تغییر این سیاست در نظام تحول سلامت، مبتنی بر برخی آرای فقهی دال بر جواز آن باشد یا ناشی از نگرش مادران متقاضی در نفع عقلایی آن از جهت بدون دردبودن این روش نسبت به روش طبیعی است، اما با توجه به آمار و ارقام موجو...

در این نوشتار مبانی و روش های تربیت دینی از نگاه قرآن بحث می شود. نویسنده نخست از روش های تربیت سخن گفته و از عناوینی چون حکمت عیار سنجش فضیلت اخلاقی جهت بخشی، برنامه ریزی، به گزینی، بهره گیری از پیش آمدها، الگو نمایی، یادآوری، تهدید، داستان سرایی و عادت سازی یاد می کند. در بخش دیگر مقاله، انسان شناسی تربیتی به عنوان مبانی تربیت مطرح شده و از ویژگی های انسان سخن به میان آمده است.

چکیده هدف این پایان نامه تبیین مبانی انسان شناسی از دیدگاه استاد مطهری و نیز استخراج اصول و روش های تربیت اخلاقی مرتبط با آن مبانی درحوزه تربیت اخلاقی می باشد. اهمیت این موضوع، به جهت ارتباط عمیق میان آراء استاد مطهری در زمینه انسان شناسی از یک سو و مباحث اخلاقی از دیدگاه وی از سوی دیگر و نیز لزوم تبیین این ارتباط، جهت اشراف افزون تر به آرای وی در این زمینه می باشد. پرسش‏هایی که در این پژوهش ...