بیداری تاریخی روشنفکران ایرانی، با پیروزی انقلاب مشروطه به اوج خود رسید و در مسیر تازه ای افتاد. از جمله عرصه هایی که تحوّلات این جریان در آن انعکاس یافته، گونة ادبیّات داستانی است، که در این مقاله کوشیده ایم تأثیرات ارتباط متقابل این دو جریان فکری و فرهنگی را بررسی کنیم. تأمّلات روشنفکری، همسویی معناداری با مفاهیم مطرح در آثار داستانی معاصر دارند، که بررسی روابط و تأثیرگذاری های متقابل آنها می تو...

لیبرالیسم را می توان به سه دوره ی تاریخی تقسیم کرد. لیبرالیسم کلاسیک، که از اندیشه های لاک و دیگر اندیشمندان قرون هجده و نوزده وام می گیرد. لیبرالیسم میانه، که بر مفهوم دولت رفاهی تأکید داشت؛ و نولیبرالیسم؛ که از بسیاری از جهات با نوع کلاسیک آن تطابق دارد. به طور کلی می توان مفاهیم اندیشه ای لیبرالیسم را با آزادی، تساهل و مدارا، اصرار بر دموکراسی، عقلانیت و توجه به علم، حاکمیت قانون، حقوق ب...

چکیده رمان نفرین زمین داستان نزاع تجدد با سنت و روشنفکر با حکومت و سند شکست روشنفکر و سنت است.آل‌احمد این رمان را برای ایفای رسالت روشنفکری که برای خود قایل بود، نوشته است. وی در این رمان به بهانة نقد اصلاحات ارضی، با تجدد و دین‌سازی در برخی محافل فکری و سیاسی، و با اقتصاد بورژوایی مخالفت می‌کند. بدین جهت رمان در برخی قسمت‌ها به یک بیانیة سیاسی تبدیل می‌شود. گاهی نیز واقعیت‌ها مغفول می‌مانند چ...

نقد و ارزیابی جریان های فکری ایران معاصر، متأثر از چگونگی برخورد آنها با مسأله ی سنت و تجدد است. در تلاقی ایرانیان با دنیای مدرن ، نخبگان فکری با قضاوت درباره ی این دو گزینه ، در عین حال از بعد نظریه پردازی نیز، جهت حرکت خود را تعیین می کردند . در مقاله ی حاضر با اشاره به نیازهای فکری در فهم سه رویکرد تجددگر ا، بومی گرا و گزینش گرا با تمرکز بر اندیشه ی آل احمد مورد ارزیابی قرار می گیرد. جلال آل...

جلال آل احمد در صحنه ی ادبیات داستانی(storied literature(و در تاریخ اندیشه ی سیاسی - اجتماعی ایران،همواره نقشی در خور تامل داشته است. جلال آل احمد سر دسته ی گروهی است که پیشروان جریان های ادبی-سیاسی و اجتماعی دوره ی حکومت پهلوی شدند. این نویسندگان از جریان های روشنفکری(intellectual( و متعهدانه ی دهه های 50 و 60 قرن بیستم میلادی اروپا تاثیر پذیرفته بودند. نویسندگانی چون ژان پل سارتر و آلبر کامو ...

این تحقیق، تفکرات سیاسی استاد مرتضی مطهری و سید قطب، در چگونگی رویکرد ایشان به نوگرایی و مدرنیته را مورد مقایسه قرار می دهد. استاد مطهری به عنوان یکی از برجسته ترین شاگردان و یاران امام خمینی(ره) در پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاثیر به سزایی گذاشت، اندیشه های ایشان میان مسلمانان و اندیشمندان زیادی در عالم اسلام در حوزه های سیاسی، فلسفی، اجتماعی، تاریخی و . . . نفوذ فراوانی داشته است. استاد مطهری...

نوع برخورد و عکس العمل اندیشمندان عرب در برابر روشنگری و مدرنیته، تعیین کننده دستگاه نواندیشی آنان است. رویکرد اقبالی برخی از این اندیشمندان به اندیشه روشنگری و روشنفکری غربی، با گرایش به  ارزش های  مدنی و ویژگی های فکری و فلسفی تمدن اروپایی آغاز شد. سپس این رویکرد با گرایش به مطالعات جدید علوم انسانی مانند ساختارگرایی، زبانشناسی، هرمنوتیک، معناشناسی و انسان شناسی، توسط گروهی از روشنفکران برجست...

بررسی کارنامه و نقش آفرینی مردان مبارز در تاریخ سیاسی و فرهنگی ایران ، موضوعی است که در هر زمان از اهمیت و جذابیت خاصی برخوردار است و مروری بر کارکرد فعالان نهضت های سیاسی به درک بهتر از فراز و فرود جنبش های سیاسی در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کمک می نماید ، که می توان از بین چهره های سیاسی تاریخ پهلوی دوم و انقلاب اسلامی تا شروع جنگ تحمیلی ، دکتر مصطفی چمران (1360- 1311 ه .ش) را از جمله...