در سال‌های اخیر و به دنبال نگارش تاریخ‌های مبتنی بر داده‌های شفاهی، بسیاری خواسته یا ناخواسته سنت شفاهی و تاریخ شفاهی را با هم یکی انگاشته و در تعریف معنا و تبیین اصطلاح تاریخ شفاهی دچار سهوهایی بنیادی شده‌اند. گردآوری داده‌های تاریخی براساس روایات و اخباری که سینه به سینه نقل شده‌اند پیشینه‌ای به مراتب طولانی‌تر از روش علمیِ تاریخ شفاهی؛ یعنی، گردآوری اطلاعات تاریخی بر مبنای مصاحبة هدفمند، فعال...

اصول و روش تحقیق در هر عصری متأثر از اوضاع فرهنگی و اجتماعی همان عصر است.راویان و اخباریان مسلمان نخستین نیز در گردآوری روایات و تألیف آثار خود، ضمن تأثیرپذیری از فرهنگ عصر، شیوه‌ها و روش‌های تحقیقی مختلفی را به کار گرفتند.این شیوه‌ها و روش‌ها برخاسته از فضای فرهنگی و اجتماعی عصر و بیشتر مبتنی بر بیان شفاهی- روایی بود.اما با گذشت زمان، نقل شفاهی- روایی محض، اهمیت خود را از دست داد.بنابراین آن ر...

چکیده در اساطیر ایرانی، کیخسرو شاهی فرهمند از خاندان کیانی و نماد انسان کامل است. یکی از ویژگی‌های مهم کیخسرو در اساطیر ایرانی، عروج وی به آسمان و جاودانگی اوست. در اوستا از عروج کیخسرو و جاودانگی‌اش یاد نشده، اما از سلطنتِ درخشان و زندگانی بلند او سخن رفته است. در نوشته‌های فارسی میانه مطالب بیشتری درباره جاودانگی کیخسرو یافت می‌شود. موضوع این مقاله بررسی اعتقاد به عروجِ کیخسرو...

چکیده نقالی شاهنامه و تعزیه‌خوانی از هنرهای بومی ایران هستند که از دیرباز تا کنون طرفداران بسیاری داشته‌اند. این دو هنر، عناصر اصلی نمایش را یکجا به روی صحنه می‌برند و گزارشی هنرمندانه و موسیقایی از جدال‌‌های تاریخی - مذهبی و پهلوانی ارائه می‌کنند. جستار حاضر با شیوه توصیفی- مقایسه‌ای، دو هنر نقالی و تعزیه‌خوانی را از دید عناصر اجرایی مورد سنجش قرار می‌دهد. دو هنر مذکور دارای شباهت‌هایی ه...

آغاز تفسیر از جمله مباحث مهمی است که در تاریخ تفسیر بدان توجه شده‌است. خاورپژوهان هم توجه ویژه‌ای به این مسئله دارند. قسمتی از مقالة «تفسیر در دوران صدر اسلام و سده‌های میانه» اثر ژیلیو، خاورپژوه معاصر، دربارة آغاز تفسیر و اعتبارسنجی آن است. در این اثر، ژیلیو پیشینة تفسیر روایی دورة نخستین را به طور ویژه بررسی کرده‌است. از دیدگاه او، دوران نخستین تفسیر روایی به صورت شفاهی و مکتوب عبارتند از: 1ـ...