جنگ یکی از پدیده­های مهمّ اجتماعی است که آثار و تبعات کمابیش یکسانی در جوامع انسانی دارد و هرگز نمی­توان منکر پیامدها یا حتّی تفاسیر مختلف از این پدیده، در پرتو ارزش­ها و انگیزش­های فرهنگی تاریخی این رخداد شد. ادبیّات داستانی دفاع مقدّس و به تعبیری کلّی­تر، متون مرتبط با جنگ میان ایران و عراق یکی از عرصه­های فعّال در بازنمود این پدیدۀ اجتماعی است که با توجّه به زمان و شرایط و فضای تولیدشان دربردارندۀ ...

در این مقاله،که نتیجه پژوهشی میدانی است به روش دلفی در مورد راه های اثر بخش کردن فرهنگ دفاع مقدس، انجام شده است. برای پژوهش، دیدگاه های پدیدآورندگان نشرآثاردفاع مقدس به عنوان متخصصان و متفکران این عرصه، طی سه مرحله مصاحبه عمقی و به شیوه پانل به دست آمد و سپس با استفاده از آمار استنباطی (تحلیل عاملی و تحلیل مسیر) براساس الگوی نظری رومن یاکوبسن تحلیل شد. پژوهشگر برای شناخت عوامل پنهان و مؤثر بر آ...

اﻳﻦﻧﻮﺷﺘﺎر ﺑﺮ­ساخته شدن سینمای دفاع مقدس را واکاوی کرده و مولفه­های کلیدی این سینما راﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ.پرسش اصلی پژوهش این است که «آیا می­توان به وجود ساختاری خاص به عنوان مشخصه اصلی فیلم­های تولید شده تحت عنوان دفاع مقدس قائل بود؟». فرضیهء پژوهش  بر این مبناست که در سینمای جنگ تحمیلی ایران، فیلم­های موسوم به دفاع­ مقدس واجد مؤلفه­های ساختارپذیر است. هدف این پژوهش تمرکز بر تولیدات سینمای داستانی مرتب...

در خوانش رمان شطرنج با ماشین قیامت، شاهد دوگانگی ای هستیم که نه تنها در مضمون و تصاویر متن، بلکه در تصورات راوی و شخصیت های داستان نیز نمود یافته است. این داستان از یک سو با موضوع جنگ هشت سالۀ ایران نوشته شده و قاعدتاً باید دنباله رو آثاری باشد که با اندیشه ای دینی، شهادت را مرگی شامخ و قهرمانی و حاصل انتخاب انسان برای سعادت ابدی می پندارند و از سوی دیگر شاهد مفاهیم پوچگرایانه و جبرباوری هستیم ک...

به آثار نمایشی مرتبط با جنگ عراق علیه ایران (1367- 1359)، تئاتر دفاع مقدس می‌گویند. برای حمایت از این گونه آثار نهادها و تشکیلات مختلفی به راه افتادند؛ که با وجود فعالیت آنها، این نوع تئاتر نتوانست به روند مستمر در تولید و عرضه آثار نایل آید. در این مقاله ضمن تشریح و تحلیل عملکرد انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در زمین? تولید و اجرای نمایش‌های مرتبط با دفاع مقدس، به پاسخ این پرسش‌ها خواهیم پرداخ...

بیان مسئله: هنر «دفاع مقدس» برای حدود یک دهه مهم‌ترین جریان هنر رسمی در ایران بود. این هنر، یکی از روشن‌ترین تجلی‌های گفتمانی است که حول اتفاقات جنگ ایران و عراق ایجاد و با نام گفتمان دفاع مقدس شناخته شد. گفتمانی که اگرچه حول یک جنگ خاص شکل گرفت، اما به‌هیچ‌وجه محدود به آن نبود و تجلی...

پژوهش حاضر، با در نظر گرفتن سینما، به عنوان تأثیر گذارترین ابزار یادگیری مشاهده ای، و انتخاب ژانر دفاع مقدس، به عنوان مهمترین گونه سینمای ملی، مفاهیم صلح و خشونت را بررسی کرده است. بدین منظور، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، دو فیلم از هر دهه (از آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و تاکنون) که جمعاً شش فیلم را شامل است، برگزیده و توسط سیاهه نشانگان صلح و خشونت پژوهشگر ساخته، محتوای فیلمها را ا...

مقدمه و هدف پژوهش: دوران هشت سالۀ جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، هرچند خسارت‌های فراوانی در عرصه‌های مختلف در پی داشت امّا تأثیر مثبت آن در پویایی ثروت‌های نهفتۀ ملی در عرصه‌های مختلف فرهنگی، حماسی، نظامی، اخلاقی، علمی، صنعتی، هنری و...غیرقابل انکار است. روایات دفاع مقدس، از جملۀ دست‌آوردهای جنگ تحمیلی است که پژوهش حاضر کوشیده‌است تأثیر این روایات را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ...

شعر دفاع مقدس، از جمله جریان های شعر معاصر محسوب می شود که حول محور جنگ عراق علیه ایران شکل گرفته است. به واقع، جنگ به منزله ی فرامتنی تاریخی و زمانمند با زمینه های بروز، سیر تاریخی و پیامدهای مشخص، می تواند عاملی برای ایجاد جریانی ادبی باشد. تاریخ ادبی دفاع مقدس (1359 ـ 1369هـ .ش) در پی پاسخ گویی به این پرسش است که فرامتن تاریخی جنگ عراق علیه ایران، چه تأثیراتی در نحوه شکل گیری شعر دفاع مقدس ...

احمد شاکری در رمان «عریان در برابر باد» با نگرشی نو و اثرگذار در خلق شخصیت به‌ اتفاق‌های یک دهه پس از جنگ در منطقة کردستان می‌پردازد. تنوع و تعدد شخصیت و بازشناسی نقش هر یک از آن‌ها در تدوین خط سیر روایت این رمان شایستة تأمّل و تحلیل است. الگوی کنشگرای گریماس به‌ عنوان محمل تحلیل این روایت می‌تواند، با نگرشی جامع و کامل، نقش هر یک از شخصیت‌های این رمان را در الگویی دقیق پیرامون سه محور «میل»، «ا...