پیدایش غلو در میان برخی از مسلمانان و ظهور فرقه‌های غالی، واکنشهای شدید سایر مسلمانان را علیه غالیان به دنبال داشت. نسبت دادن الوهیت، نبوت و علم غیب به افراد، و اعتقاد به تشبیه، تناسخ، رجعت، بداء و اباحه در نگاه اهل‌سنت از عناصر شکل دهنده غلو تلقی شد، در حالی که «رجعت» و «بداء» از عقاید کلامی امامیه هم هستند. این پژوهش با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شده، و به بررسی شباهتها و تفاوتهای دیدگاه ش...

چکیده پژوهش حاضر با هدف مقایسه دیدگاه های علامه طباطبایی و آیت الله صادقی پیرامون مبحث معاد جسمانی با روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. ابتدا به طرح مبانی مورد استفاده ، در ده محور مراتب هستی ، اعاده معدوم ، حرکت جوهری، نسبت دنیا وآخرت، حقیقت آدمی، مراتب انسان، تجرد روح نسبت روح و بدن، تکامل انسان، و شیوه های تفسیری این دو مفسر پرداخته شد. سپس نظرات تفسیری پیرامون معاد جسمانی در نه بخش، رجعت ، عین...

نویسنده در این نوشتار به بررسی زندگی و ابعاد شخصیت حضرت موسی( از دیدگاه قرآن کریم و آموزه های تورات پرداخته و بین دو آموزه قرآن و تورات، شخصیت و منزلت و جایگاه آن حضرت را مقایسه کرده است. در فصل اول، پس از بیان روش قرآن و تورات در قصه پردازی؛ تعریف قصه و ویژگی های آن از دیدگاه قرآن و عهدین (تورات و انجیل) مشخص گردیده است. آن گاه با رویکرد مقایسه ای روش قرآن کریم و تورات (عهد قدیم) در مورد زندگی...

نظام بین‌الملل فعلی را نظم سیال نامیده‌ام؛ و تصور می‌کنم نظم فعلی آرمانی‌ترین نظمی‌است که بشر از قرارداد وستفالی به بعد در حال تجربه آن است؛ هرچند ممکن است با مطلوب‌های ملت‌های مختلف فاصله‌های نجومی‌داشته باشد. البته چندی است که مختصاتی از آن رجعت به نظم‌های گذشته دارد. معتقدم اثرات سه انقلاب موفق یعنی انقلاب استقلال‌طلبانه هند به رهبری ماهاتما گاندی و انقلاب اسلامی‌ایران به رهبری امام خم...

در قرآن آیاتی وجود دارد که مرگ را منحصر در «موتة الاولی» می‌داند(الدخان، 56، الصافات، 59). در مقابل، آیات دیگری از«دو بار مردن» سخن می‌گوید (غافر،11). در تفسیر آیات فوق، مفسران اسلامی نظرات گوناگونی ارائه کرده‌اند که نه تنها با آیات دیگر قرآن تأیید نمی‌شود، بلکه غالباً با دیگر نظرات تفسیری ایشان نیز قابل جمع نیست. از آنجا که بر اساس فرمایش خداوند، آیات قرآن مؤید و مصدق یکدیگرند و امکان وجود تعار...

این مقاله در صدد است نظریه حرکت جوهری ملاصدرا را مورد واکاوی قرار داده و انتقادات پیرامون آن را در حوزه دلایل، لوازم و آثار، آشکار و ناسازگاری‌های درونی آن را بازگو نماید، علاوه برآن برخی تعارضات لوازم این نظریه با نصوص دینی را نشان دهد. نظریه حرکت جوهری در ناحیه دلایل با انتقادات جدی مواجه بوده تا جایی که بزرگانی همچون علامه طباطبایی ضمن پذیرش اشکالات وارده خود به اقامه استدلال در این مقام پرد...

چکیده در این نوشتار که به نقد و بررسی نظریه ی تناسخ از منظر عقل و نقل پرداخته شده است در ابتدا و در فصل اول بحث با تعریف لغوی و اصطلاحی آموزه ی تناسخ آغاز شده است و با ذکر انواع تناسخ، پیشینه ی تاریخی آن و معتقدان به آن پایان یافته است. فصل دوم در باب دلایل معتقدین به تناسخ و بررسی و نقد آنهاست. در ادامه به بیان دیدگاه ها و ادله ی عقلی منکرین تناسخ، فیلسوفان و عالمان مسلمان از جمله، ابن سینا...

رمان آواز کشتگان با ساختارى آشفته، بیان‏گر وقایع دانشگاه تهران، نحوه تعامل یا تعارض استادان با دانشجویان روشنفکر و هم‏چنین عملکرد مأموران ساواک در مسائل مختلف فرهنگى، عقیدتى و سیاسى دانشگاه در دوران قبل از انقلاب اسلامى است. این رمان را مى‏توان از نوع رمان‏هاى تاریخى به حساب آورد؛ زیرا براهنى در خلق این رمان، علاوه بر توصیف موقعیت‏هاى شغلى، مقامى، خلقى و روانى‏شخصیت‏ها، به صورت جسته و گریخته به...

مقالة حاضر با هدف مطالعة "مختصری از تعالیم رجعت و تناسخ در مثنوی مولوی" است. مثنوی مولوی، شعری تعلیمی است و مولویه عقیده دارند که نفوس جملة آدمیان در عالم علوی موجودند، هریک به وقت خود به این عالم سفلی نزول می‌کنند، بر مرکب جسم سوار می شوند و کمال خود را حاصل می‌نمایند. و باز عروج کرده و به عالم علوی باز می گردند. در این پژوهش سعی بر آن است تا با مرور بر مثنوی مولوی این مسألة مورد توافق عرفا و ...

مطابق دیدگاه عرفا و بینش اشراقی، نفس انسانی که جوهری نورانی است، پس از هبوط از عالم قدس و اسارت در ظلمت عالم جسمانی، در جست‌وجوی فرصتی است برای رجعت به اصل ماورایی و وطن حقیقی خویش؛ یعنی سیری عروجی از حضیض نفس به اوج قطب نورانی وجود. در این مسیر، نفس از مغرب محسوسات گذر کرده به اقلیم هشتم و سرانجام، به شهرستان جان یعنی مشرق حقیقت ازلی می‌رسد. در مراحل این سفر، می‌توان طول و عرض نوعی جغرافیای عر...