عرفان علمی است که از ذات اسماء و صفات خداوند بحث می‌کند و این‌که چگونه سالک از شناخت اسماء و صفات خداوند به ذات الهی رهنمون می‌شود و نیز طریقه‌ای است که در آن دل از ناپاکی‌ها تصفیه و از اخلاق طبیعی دور می‌شود و صفات بشری در آن از میان می‌رود. صوفی از خواهش‌های نفسانی اجتناب می‌ورزد و به صفات روحانی نزدیک می‌شود و در نهایت به علوم حقیقی و باطنی دست می‌یابد. صوفیان باطن‌گروی را بر ظاهر‌گروی، رشد ...

مفهوم خدا جوهرة اصلی و بنیادی ترین مفهوم در بسیاری از متون مقدس از جمله اوستا است. دراین گونه متون، صفات و ویژگی های خداوند از طریق اسماء و نامهایی بیان شده است که هر یکمعرف جنبه ای از وجود خداوند اند. در اوستا نیز خداوند با نا مهای متعددی چون اهورامزدا کهمعرف بالاترین خرد و یکتایی کامل اوست، و نیز صد و یک نام دیگر خوانده شده است. اهورامزدادر گاهان خداوند خرد است که گیتی و مینو را به وسیلة آن م...

اهمیت مسأله ذات و صفات باریتعالی و ترابط میان آنها به گونه ای است که می توان گفت جزو اولین و اساسی ترین مباحث کلامی و فلسفی دنیای اسلام به شمار می رود و معرکه آرای مخالفان و موافقان است. بدون تردید دیدگاه های افراطی و تفریطی در این خصوص پیامدهای زیان باری برای جوامع علمی در پی داشته است.علامه مجلسی ره نیز به عنوانی محدثی عقل گرا، دارای دیدگاه های خاص خود در این زمینه بوده است.گرچه علامه مجلسی ب...

ازلیت خداوند پرداخته می شود. در فلسفة دین معاصر، دیدگاه های گوناگون دربارة ازلیت خداوند، در سه تفسیر 1. فرازمانی استمراری، 2. فرازمانی غیر استمراری، و 3. زمانی گرایی خلاصه شده است. با بررسی آثار ملاصدرا به سه تفسیر از ازلیت الهی دست می‏یابیم که از آن‏ها به 1. فرازمانی غیر استمراری، 2. احاطه بر همة زمان‏ها، و 3. فرازمانی استمراری تعبیر می‏کنیم. این سه تفسیر در آثار او بیش تر با تعبیرات ازلیت، او...

در اندیشه دینی خدا اساس همه چیز است. بنابراین شناخت ذات، صفات و افعال او از اهمیت خاصی برخوردار می باشد و با توجه به اینکه خداوند موجودی مادی و قابل لمس نیست خداباوران از جمله مسلمانان در ارایه تصویری از خدا دچار اختلافات زیادی هستند از طرفی نهج البلاغه بخشی از میراث علمی امام علی (ع) است که او علم خود را بلاواسطه از رسول خدا (ص) گرفته است که دانش رسول خدا (ص) نیز وحیانی است، در این پایان نامه ...

توحید در لسان اهل فلسفه و کلام و عرفان دارای اصطلاحات متفاوتی است. معروف ترین این اصطلاحات عبارت اند از: 1. توحید ذات 2. توحید صفات 3. توحید افعال 4. توحید در عبادت. در این میان، توحید ذاتی اولین و شاید عالی ترین مرتبه از مراتب توحید، و نیز زیربنای تمام مراتب توحید است، توحید ذات نزد فلاسفه و متکلمین به معنی یگانگی ذات مقدس خداوند می باشد و اینکه مثل و مانند و شریکی در مرتبه ذات ندارد، نه ترکیب...

مناظرات امام رضا علیه السلام باب های عظیمی را در علوم اسلامی گشوده است. پژوهش حاضر به تحلیل فلسفی مناظرات امام رضا علیه السلام در مرو با روش کتاب خانه ای-تحلیلی پرداخته که در حیطه توحید، نبوت و امامت مطرح شده اند. در باب توحید، برهان های حضرت بر اثبات وجود خدا، مقایسه صفات خدا و خلق، عینیت صفات ذاتی خدا با ذات او و خارجیت اراده الهی از ذات، تحت بررسی قرار گرفت. این بررسی نشان داد که ایشان در ا...

در اهمیت خداشناسی همین نکته کافی است که در منابع اسلامی، معرفت خداوند به عنوان نخستین گام دینداری، و سرآغاز عبـادت خداوند شـمرده شده است. منابع فلسفی و کلامی مسلمین، مباحثی بسیار دامنه دار و گسترده پیرامون معرفت عقلی خداوند، و چند و چون آن عرضه می کنند. در این منابع توانایی عقل برای اثبات ذات الهی و درک و فهم صفات او مفروغ عنه تلقـی شده است. در قلمرو فرهنگ اسلامی دیدگاه هایی نیز وجود دارد که بر...

درک ذات خداوند و دریافت کیفیت صفات او، از مسائل پیچیده‌ای است که انسان با‌شعور و آگاه در همة دوران‌ها به‌ آن ‌اندیشیده‌ و در جستجوی فهم آن برآمده است. این نکته در قرن‌های بسیار، هستة اصلی بحث‌های عارفان، فیلسوفان و متکلمان شرقی و غربی بوده است. آنان در آثار خود کوشیده‌اند تا از این راز سربه‌مهر پرده برگیرند که خدا چگونه وجودی‌ است و از چه راهی با او ارتباط عمیقی می‌توان برقرار کرد. در میان عارف...

چکیده پژوهش حاضر با عنوان «سیمای خدا در مثنوی» به بررسی و معرفی اسما و صفات خداوند در اثر سترگ مولانا جلال الدین محمد بلخی می پردازد، که در یک بخش اصلی، با مقدماتی در ابتدا و دو پیوست در انتهای کار تنظیم شده است. مقدمات پژوهش به مباحث نظری مربوط به اسماء و صفات از منظر مولانا در مثنوی اختصاص یافته، و بخش عمده تحقیق با عنوان «اسماء و صفات خداوند در مثنوی»، توضیح و شرح و تبیین اسماء و صفات الهی ...