دراین مجموعه ابتدا شرح حال سنایی و آنگاه تحت عنوان بیان در شعر او و صعوبت این کار به دلیل تحول فکری شاعر سخن گفته ام و مقایسه ای بین بعضی از قصاید سنایی با قصاید فرخی و مسعود انجام داده ام، درهمین قسمت نمونه هائی از تشبیهات و استعارات بدیع و غریب در دیوان سنائی و بعضی تصاویر شعری خاص او را گوشزد کرده آنگاه درپایان این مطلب که تقریبا حکم مقدمه دارد به اصل موضوع پرداخته ا که عبارت است از :-1 مبحث...

چکیده در این پژوهش به بررسی عوامل زیبایی شناسی شعر انوری از دیدگاه علم بدیع می پردازیم. علم بدیع یکی از شاخه-های علوم بلاغت است، که در لغت به معنی چیز تازه و نو، و در اصطلاح علمی است که باعث زیبا سازی کلام می شود و یا سخن ادبی را ارتقاء می بخشد، و به طور کلی به دو دست?: بدیع لفظی و بدیع معنوی تقسیم می شود. در گذشته به علم معانی و بیان که از دیگر شاخه های علوم بلاغت هستند نسبت به بدیع توجّه بیشت...

چکیده شهاب الدین الموسوی الحویزی از شاعران عصر عثمانی است. از زندگانی او آگاهی اندکی در دست است. وی در زمان حکومت مشعشعیان در حویزه که دست نشانده حکومت صفویه در غرب خوزستان بوده، می زیسته است. پسرش معتوق اشعار او را در یک جلد تحت عنوان (دیوان ابن معتوق) گردآوردی نموده است. وی اشعار خود را در اغراضی همچون مدح، غزل و نسیب، خمریات و مراثی به نظم در آورده است. البته اغلب اشعار او مدح است؛ مدح های...

دیوان غزلیات و قصاید عطار یکی از متداول‌ترین دیوان‌های شعر پارسی است که از همان قرن هفتم، همواره مورد علاقه و شوقِ دوستدارانِ شعر عرفانی فارسی بوده است. این دیوان چاپ‌های متعددی دارد که دو چاپ مشهور آن به دست دو تن از محققان بنام عصر ما، استاد سعید نفیسی و دکتر تقی تفضلی خراسانی، انجام گرفته است. چندی پیش انتشارات آستان قدس رضوی (به‌نشر) چاپ دوم این دیوان را به مقدمه و تصحیح دکتر اشرف‌زاده در 10...

دربارۀ جزئیّات سوانح عمر خاقانی و روابط او با دربارها و حاکمان روزگارش، تحقیقات کاملی صورت نگرفته و سیمای برخی از ممدوحان او در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. بی‌شکّ بدون شناخت بایستۀ موقعیّت زمانی و اشارات تاریخی سروده‌های این شاعر بزرگ قرن ششم و شناخت هویّت ممدوحان وی، نمی‌توان درک دقیقی از بسیاری از ابیات و سروده‌های او داشت و حتّی به تصحیح علمی و دقیق سروده‌هایش نائل آمد. یکی از قصاید مشهور خاقانی،...

دیوان انوری - شاعر نامدار سده ششم- از متون ارزشمند تاریخ ادبیات فارسی است که بیش از پنجاه سال پیش، یک بار به همت سعید نفیسی و بار دیگر به کوشش محمدتقی مدرس رضوی تصحیح و منتشر شده است. علی‌رغم کوشش مصححان و گام­های بلندی که در این راه برداشته­اند، هنوز کاستی­های بسیاری در ضبط اشعار شاعر هست که بیشتر ناشی از نقص در قرائت نسخه­های استفاده شده و دسترسی نداشتن به برخی نسخه­های کهن است. در این پژوهش ...

هنر جندقی از شاعران برجسته ی قرن سیزده هجری است که در انواع مختلف شعری به هنر نمایی پرداخته است. وی فرزند شاعر بزرگ خطّه ی کویر، یغمای جندقی است. شعر هنر، در استحکام و استواری کلام و الفاظ شاید بر آثار پدرش یغما نیز ترجیح داشته باشد. دیوان او شامل غزلیات، قصاید، قطعات، ترکیب بند، رباعیات و چند مستزاد است. قصاید او غالباً به سبک کمال الدین اسماعیل ( خلّاق المعانی) است. تسلط هنر بر زبان و ادبیات...

همان طور که می دانیـم از دیـرباز تاکنـون، وزن و موسیقی شعـر، به عنـوان عنـاصر شعـر، به حسـاب آمده و مهم تلقّی شـده اند. در واقع جنبـه های مختلف موسیقی،هر چنـد به عنوان رویکردی جدید نیست امّا قبل از دوره ی معـاصر آن چنـان که بـاید  مورد توجّه و مطالعه ی محققان قرار نگرفته است.    فیاض لاهیجی از شاعران قرن یازدهم هجری است، که دیوانش شامل غزلیات و قصاید و قطعات و مثنویات... است. این مقاله دربرگیرنده...

سنایی شاعر بزرگ و پرمایة ادب پارسی از جمله شاعران برجسته­ای است که آثارش از جهات کمیت و کیفیت در خور توجه و بررسی است. از میان آثار این سخنور کم نظیر، دیوان اشعار گران سنگ وی از ظرافت‌ها و لطایف خاص برخوردار است که از جهت ادبی‏‏ و فکری و زبانی و تنوع مضامین مختلف جایگاه ویژه و استواری دارد. ترویج آموزه‌های زهد و عرفان نیز از مهم‌ترین محورهای موضوعی در قصاید سنایی است. نکوهش دنیا، مرگ اندیشی، تو...

دراین رساله موضوعات زیر بحث و بررسی شده است: فصل اول ، مقدمه رساله را تشکیل می دهد، شامل مختصری از زندگی خاقانی و بررسی علل و دشواری در سخن این شاعر است. در فصل دوم ، ضمن برشمردن شرح های پیشین ، اعم از شرح اشعار یا واژگان دیوان خاقانی، به معرفی این آثار پرداخته و قوت و ضعف آنها مورد ارزیابی ونقد واقع شده است.فصل سوم به معرفی شیوه تحقیق و چگونگی کار بر قصاید شرح شده اختصاص دارد و ضمن ارائه نشانی...