شناخت چیستی و هویت دین در دین پژوهی معاصر اهمیتی شگرف دارد زیرا بسیاری از نزاع های پژوهشگران این عرصه با نوع تعریف آنها از دین پیوندی وثیق دارد و بدون ابهام زدایی از هویت دین ورود به بسیاری از چالش های دین شناسی نزاعی بی حاصل و عقیم است . این امر در جای جای عناوین دین پژوهی معاصر چون زبان دین ، عقل و دین ، کثرت گرایی دینی ، رابطه دین و آزادی ، دین و هنر ، دین و توسعه و سایر مباحث چالش زای موجود...

دو پارادایم حاکم بر جامعه‌شناسی دین از اواخر قرن بیستم آتش مناقشه‌ای داغ را برافروختند که محور آن‌ها، چگونگی ارتباط پلورالیسم مذهبی و مشارکت دینی بود. از یک سو، پارادایم سکولاریزاسیون استدلال کرد که قدرت و اقتدار یک دین در جامعه، در انحصاری‌بودن آن است و پلورالیسم مذهبی موجب فرسایش ایمان مذهبی افراد می‌شود و تأثیراتی سکولارکننده دارد. از سوی دیگر، پارادایم اقتصاد/ بازار دین استدلال کرد که تنوع ...

هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطه علم و دین با توجه به آراء علامه طباطبایی و استنتاج دلالت های آن در تعیین روش های تدریس بوده است که در قالب دو سوال پژوهشی مطرح گردید : 1- رابطه علم و دین از منظر علامه طباطبایی چگونه رابطه ای است ؟ 2- دلالت های رابطه علم و دین از منظر علامه طباطبایی در تدوین روش های تدریس در چیست؟ این پژوهش به شیوه تحلیلی – استنتاجی انجام یافته و ابزار آن از نوع اسنادی می باشد. نتا...

فلسفه دین، تفکر فلسفی و عقلانی در باب دین است؛ بدین معنا که گزاره­ها و اعتقادات دینی را تبیین می­کند، ادله و شواهد به نفع و یا علیه را مطرح می­نماید و به درستی و نادرستی و صدق و کذب آن می­پردازد. فلسفه اصول نیز به مبادی تصوری و تصدیقی علم اصول همچون اجتهاد، حکم، عقل و ارزش و انواع آن و یقین و انواع آن و مباحث زبانی و تفسیری می­پردازد. بین این دو علم در مباحث زبان دینی، مباحث تفسیر و هرمنوتیک، ع...

دین شناسی و مسائل مربوط به آن از میاحث مهم روزگار ماست که توجه بسیاری از متفکران معاصر را به خود جلب کرده است. از جمله افرادی که نظریات و آرای قابل تأملی در این حوزه ارائه کرده است، استاد مرتضی مطهری می ‎باشد. استاد مطهری به عنوان یک متفکر برجسته دینی سعی در ارائه پاسخ های منطقی و عقلانی به تمام شبهات و مسایل مطروحه زمان خویش در رابطه با اسلام می باشد. ایشان با توجه به تخصصی که در زمینه فلسفه و...

این نوشتار در پی کشف معنا و راز خاتمیت و نقد و بررسی نظریات ارائه شده راجع به این موضوع می باشد. مهمترین پرسش های که در این رساله به آنها گفته ایم عبارت اند از: 1-آیا خاتمیت به معنای بی نیازی از دین و جایگزینی عقل به جای وحی و علم به جای ایمان، یا به معنای تکامل نهایی دین و جاودانگی دین اسلام و رفع نیاز از دین جدید است؟ 2-حقیقت وحی چیست. 3-چگونه دین ثابت و مربوط به جهان قدیم می تواند پاسخگویی ن...

آموزه‌های زرتشت، پس از نهادینه شدن در میان ایرانیان، رسماً مورد حمایت دولت ساسانی قرار گرفت. از آن‌جا که آیین زرتشت، دینی تبشیری بود، به زودی در سراسر قلمرو ساسانیان و تا حدودی سرزمین‌های هم‌جوار، از جمله جزیره العرب، به‌ویژه یمن و بحرین رواج یافت. ایرانیان زرتشتی از عصر ساسانی در نواحی جنوب و شرق جزیره العرب ساکن شده بودند. استقرار پیروان دین زرتشت و همسایگی با قبایل عرب، زمینۀ گسترش این دین در...

یکی از مباحث کلیدی و سرنوشت ساز دربارة عرفان و دین تعیین نسبت میان آن هاست. برخی عرفان را غیر از دین و حتی ناسازگار با آن می دانند. بر همین اساس، گروهی به عرفان دل بسته و از دین گسسته اند، و جمعی به دین پیوسته با عرفان به نزاع برخاسته اند. کسانی هم که عرفان را با دین سازگار می دانند در تعیین نسبت میان آن دو اختلاف نظر دارند. برخی عرفان را عین دین یا گوهر آن تلقی می کنند و دسته ای آن را جزئی از ...

شناخت قلمرو کارآیی دین در زندگی فارغ از انگیزه های انسانی از نگاه علامه طباطبایی مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.  نویسنده، با طرح پرسشهایی راجع به نقش و کارکرد دین در زندگی اجتماعی از ضرورت شناخت دو مقوله انسان و دین برای پاسخ به آن پرسشها سخن گفته است. سپس دیدگاه انسان شناختی علامه طباطبایی را در سه محور فطرت، عقل و سعادت مطرح نموده، به این نتیجه می رسد که ویژگی فطرت آدمی عقل اوست و عقل به تن...