چکیده «ابن‌سینا و نقش متافیزیک در هرمنوتیک دینی»، یک بررسی میان‌رشته‌ای است که بین دانش متافیزیک، هرمنوتیک و متون دینی (کتاب و سنّت) ارتباط برقرار می‌کند. مسئلۀ این مطالعه، نقش متافیزیک در فهم کتاب و سنّت و معضلات مربوط به آن است. این مطالعه بنیادی، تاریخی، تحلیلی است که به‌روش کتابخانه‌ای با استفاده از منابع معتبر انجام شده است. یافته‌های این پژوهش، این است که به‌نظرِ ابن‌سینا نفش اصلی در فهم و ...

هدف از پژوهش حاضر، بررسی شناخت جهان مسیحی از مانی و دین او است. مانویت؛ از مهم‌ترین موضوعات ردیه‌نویسی در میان متکلمین و رفض‌شناسان مسیحی بوده، و همین ردیه‌ها تا سال‌ها منبع مطالعات مدرن درباره مانویت بوده‌اند. این نکته، گذشته از این‌که از فقدان منابع دست اول درباره مانویت ناشی می‌شد، واجد یک وجه گفتاری نیز بود. از نگاه نخستین متکلمان مسیحی، مانویت کارکرد «دیگری» را دارد، دیگری‌ای که می‌بایست ط...

نظریه‌ی قرارداد اجتماعی ژان ژاک روسو یکی از مبانی مهم دمکراسی‌های مدرن و الهام‌بخش اعلامیه‌ی حقوق بشر بوده است. این مقاله تلاش کرده است با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و با رویکرد روش‌شناسی بنیادین، به بررسی مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی این نظریه بپردازد و ارتباط این مبانی با نظریه‌ی قرارداد اجتماعی روسو را بررسی کند. براساس نتایج حاصل از این مقاله، اندیشه‌ی قرارداد اجتماعی او ...

از میان دولتهایی که تاکنون نظام جمهوری اسلامی را به عنوان قالب حکومتی خود پذیرفته‏اند، موریتانی به عنوان مبدع این نظام و ایران و افغانستان از جهت رویکرد به اسلام و میزان نفوذ آن در نظام حقوقی در این نوشتار مورد نظر قرار گرفته‏ و کشورهایی چون پاکستان و کومور به جهت اجتناب از اطالۀ کلام و صعوبت مطالعه تطبیقی در بیش از سه کشور از حیطۀ بررسی خارج گردیده است. ایران، افغانستان و موریتانی علیرغم اشترا...

آسیب‌شناسی تعلیم و تربیت دینی از چند منظر قابل بررسی و تحلیل است. نخست، این که آیا توفیق تعلیم و تربیت دینی در مکتب انبیا، با این که آنان انسان‌های صالح و الگو و اسوه بودند، حداقلی است یا حداکثری؟، دوم، دین و پیامبرآورش به دلایل اعتقادی مصون از خطا و آسیب‌اند، اما وقتی دین در بستر تاریخ جریان پیدا می‌کند گرفتار آسیب‌هایی می‌شود. سوم، جامعه در حال گذار از سنت به مدرنیته طبیعتا با  سلسله‌ای از مس...

یکی از اتهامات منجر به محکومیت سقراط، بی‌دینی بود. از آنجا که آتن نیز مانند دیگر دولت شهرهای یونان عصر سقراط، مذهبی مدنی داشت یا به‌عبارتی مذهب و سیاست درهم‌تنیده بودند، بی‌دینی به‌منزله عامل تهدید دولت‌شهر و جرمی مدنی محسوب میشد. بنابراین اتهامات مذهبی میتوانست همچون یک اقدام سیاسی خرابکارانه، سقراط را به مرگ محکوم کند. از طرفی در آپولوژی شواهدی دال بر دینداری سقراط وجود دارد که به‌صورت سوگند ...

این‎گونه به نظر می‎رسد که افراد دین‎دار در جوامع مدرن کنونی رو به کاهش‎اند، اما مداقه در برخی از سبک‎های جدید زندگی و جماعت‏ها نشان می‎دهد که ما هنوز در حال زندگی در جامعه‎ای دینی هستیم. شاید به‏نظر یکدستی دینی و سیطره اجتماعی دین رسمی و نهادمند کم شده باشد، اما همچنان افراد به طرق متنوع و متکثرتری، به دین و دینداری گرایش دارند. ما در این پژوهش، با استفاده از روش مردم‎نگاری سعی در کنکاش همین مس...

لقب اسمی خاص است که به اعتبار معنی اصلی خود بیان کننده ستایش یا نکوهشی است و مانند نام، شناسه‏ای مهم در معرفی افراد، مشاغل و غیر آنها به شمار می‏آید. گونه‏ها‏یی از آن منشأ الهی دارد. از این رو، قدمت لقب کمتر از قدمت نام نیست. به نوشته نخجوانی لقب‏بخشی از آیین شاهان عجم، مانند: آل‏ بویه، غزنویان و سلجوقیان بوده و در میان اعراب لقب دادن رسم نبوده است. از جهات تاریخی گونه‏ای از لقبها که بیشتر جنبه...

معنویت مفهومی بسیار گسترده است که هر کس با توجه با اعتقادات، باورها و ارزش های شخصی، تفسیری متفاوت از دیگری از آن بعمل می آورد. برخی ریشه ای دین محور برای معنویت قائلند و برخی دیگر معتقدند که معنویت ارتباطی با دین رسمی نداشته و بسیار گسترده تر از آن است. این امر مساله سنجش معنویت را تحت الشعاع قرار داده و بر مشکلات فرا روی سنجش معنویت افزوده است. با این وجود، مدیریت معنویت در محیط های کاری در و...

چکیده رساله حاضر با بهره گیری از روش شناسی انتقادی مبتنی بر کُنش ارتباطی به تبیین مناسبات دین و دولت در دوره جمهوری اسلامی می پردازد. بر این اساس هم الگوهای رسمی و غیررسمی مناسبات دین و دولت را مورد نقد و بررسی قرار می دهد و هم در الگوی مطلوب خود با عنوان «تعامل دائمیِ دین و دولت در حوزه عمومی» از نظریه کُنش ارتباطی بهره می گیرد. نظریه کُنش ارتباطی انسجام اجتماعی را فارغ از نگرش تک ساحتی مورد توج...