امروزه پدیدارشناسی دین، نزد بسیاری از دین‌پژوهان مقبول افتاده است. این روی‌آورد تحت تأثیر پدیدارشناسی هوسرل، وارد گستره دین‌پژوهی شد. مؤلفه‌های بنیادینِ پدیدارشناسی دین عبارتند از: توصیف پدیدارهای دینی به‌صورت صرف و عاری از تبیین، تمرکز بر حیث التفاتیِ نهفته در پدیدارهای دینی، مقابله با تحویلی‌نگری، تعلیقِ همه پیش‌فرض‌ها و پیش‌دانسته‌ها و تلاش برای شهود ذاتِ دین. پدایدرشناسی دین، فاقدِ همه ابعاد یک ...

هدف این مقاله افزون بر آشنایی خواننده با پژوهش­های «دین و مدیریت» در غرب، ارائه یک مدل روشمند برای نقد مطالب علمی و به­کارگیری این مدل برای نقد و توسعه اثر ِ پروفسور تریسی با عنوان «دین و سازمان» است. مدل نقد روشمند می­تواند شیوه مطالعه و بررسی مطالب علمی را بهبود دهد. موضوع «دین و رفتار سازمانی» بخشی از مقاله تریسی است که در این مقاله، سه زیر شاخه از آن با استفاده از مدل نقد روشمند، به­لحاظ روش...

پدیدارشناسیِ دین، بویژه در قرن بیستم، به‌ عنوان روش یا رهیافتی در دین ‌پژوهی، همچون یک روشِ تکمیلی برای تاریخ ادیان به‌کار گرفته شد تا در ورای پدیدارهای متکثر تاریخی ادیان، «ذات»ی واحد را صورت ‌بندی و کشف نماید. از سوی دیگر، به اقتضای پایندی به «مبانی» روشی که عمدتاً از پدیدارشناسی ادموند هوسرل متأثر بوده است، «واقعیت» دین را نوعی واقعیت بین‌الاذهانی قلمداد می‌کند که شباهت این واقعیت، با «واقعیت» ...

نیاز روحی انسان‌ها به معنادار نگاه کردن به جهان و زندگی و فرار از بی‌معنایی، و نگاه به دین به‌عنوان عاملی برای معنادار کردن زندگی، افق جدیدی جهت شناخت هرچه بیشتر دین گشوده و رهیافتی جدید به‌نام رهیافت معنا به‌وجود آورده است. این رهیافت با ارائه تفسیری جدید از انسان و دین و ارتباط آن‌دو، معتقد است در شناخت انسان و دین‌ باید به همه ابعاد آن توجه داشت. یکی از ویژگی‌های انسان نیاز...

پژوهش حاضر، به بررسی و نقد کثرت­گرایی دینی در فلسفة دین سید حسین نصر می­پردازد. در این تحقیق، ابتدا رابطة سنّت، دین و حکمت خالده از نگاه نصر بررسی شده و سپس مبانی کثرت­گرایی دینی در فلسفة دین وی بررسی و تبیین می­گردد. «قائل شدن به مبدأ واحد برای تمام ادیان»، «تمایز میان ظاهر و باطن در عالَم و در دین»، «قائل شدن به وحدت باطنی و کثرت ظاهری در عالم هستی و در دین»، «تفکیک حقیقت به حقیقت مطلق و حقیقت ...

مسئلۀ زبان دین و فهم دلالت های آن همواره مورد توجه اندیشمندان اسلامی بوده است. ملاصدرا از جمله اندیشمندانی است که معیارها و مبانی خاصی را در فهم دلالت های زبان دین مطرح کرده است. مجموعۀ این معیارها و مبانی، بیانگر نظریۀ خاص وی در فهم زبان دین است. در این پژوهش معیارها و مبانی فهم زبان دین در سه محور اساسی نقد و بررسی شده است. این محورها عبارت از «ویژگی های خاص زبان دین»، «مبانی هستی شناختی زبان...

غیردینی سازی یا «سکولاریزاسیون» به معنای جدا کردن حوزه ی دین از تمام حوزه ها می باشد. این رویکرد به دین ادعا دارد که دین فاقد تأثیر بر امور دنیوی است و باید از حوزه هایی نظیر جامعه، سیاست، اقتصاد، روانشناسی، اخلاق و...، جدا گردد. به عبارتی به طور طبیعی با رشد و توسعه ی جامعه و مدرنیته و روشنفکری، دین اعتبار خود را برای حضور در همه ی صحنه ها از دست خواهد داد. این نظریه از زمان قدیم و مخصوصاً در ج...

نوشتار حاضر به بررسی زبان دین از دیدگاه ویتگنشتاین و سهروردی می پردازد. فصل اول تحقیق به کلیات بحث می پردازد. در فصل دوم زبان دین از دیدگاه ویتگنشتاین متقدم و متأخر بررسی شده است. سپس در فصل سوم زبان دین از دیدگاه سهروردی توضیح داده شده است.سرانجام در فصل چهارم به بررسی تطبیقی دیدگاه این دو فیلسوف پرداخته شده است. ویتگنشتاین در فلسفه متقدم خود دین و مابعدالطبیعه را موجود اما زبان دین را بی معنا...

دین به راستی و نیک اندیشی، از خود رها شدن و در جذبه ای معنوی به حقیقت پیوستن است؛ این روایتِ عاشقانه­ی دین­ورزی نزد عارفان ایرانی است، آنان در دین بر عشق پای فشرده اند و دیگران را نیز بدان سفارش کرده­اند. کشش و جذبه، همواره دستاورد فضایی است که از عشق شکل می گیرد؛ بنابراین، دین با این تعبیر، جز با عشق، سامان نمی یابد. سنایی پدر شعر صوفیانه­ی فارسی- که با اندیشه ای عارفانه، به پیکره­ی  شعر فارسی ...

به رغم نفوذ تاریخی روحانیان در ایران و تبعیت جامعه از آنان، در دهه های اخیر، شدت و گستره تبعیت جامعه از این قشر کاهش داشته است؛ اما علل این کاهش چیست؟ به لحاظ نظری، به سه دسته علت کلان در این زمنیه می توان اشاره کرد: عللی که به تحولات ساختاری اشاره دارند؛ عللی که تأکیدشان بر تحولات در روحانیان است و عللی که بر مخاطبان آنان (مردم) متمرکزند. در این مقاله، تأکید بر علل مربوط به مخاطبان روحانیان اس...