چکیده علی بن موسی الرّضا (ع) یکی از چهره‏های مورد ستایش شاعران عربی و فارسی است که بعد از پیامبر اکرم (ص)، امام علی (ع) و امام حسین (ع) بیشترین اشعار را به خود اختصاص داده است، به صورتی که شعر رضوی یکی از موضوعات مستقل در ادبیّات فارسی و عربی محسوب می‏شود. در مقاله حاضر، مدایح رضوی در شعر عربی و فارسی، از ابتدا تا پایان قرن دهم، مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته است. مهم‏ترین موضوعاتی که شاعران در م...

دولت – شهر پیامبر اسلام اصطلاحی است که به جامعه سیاسی جدید التاسیس مسلمانان در شهر یثرب اطلاق می شود این نوع از ساخت سیاسی /حقوقی متعاقب هجرت پیامبر اسلام در سال 622 م . بدان شهر شکل گرفت و به همین لحاظ درتاریخ اسلام با عنوان شهر پیامبر ؛ مدینه النبی نامیده شده و شهرت یافت این مقاله تفسیر گونه ای است که بر سندی سیاسی از پیامبر اسلام که دراوایل هجرت به یثرب تهیه و به تایید مهاجر و انصار و دیگر ش...

در این مقاله سعی شده به برخی از الگوهای رفتاری آن یگانه بشریت باب علم نبی پدر بزرگوار امامان معصوم تنها مدافع پیامبر (ص) نابود کننده خط کفر و شرک اول حافظ و جامع قرآن ، قرآن مجسم حضرت علی (ع) پیرامون مسئله قضاوت و داوری آنچنان که از نهج البلاغه برداشت می شود پرداخته شود . مباحث ارزشمند نهج البلاغه که نورانی و نور نور است مطالبی که از نظر کاربردی مهم و سرنوشت سازند چون نه تنها فقط جنبه نظری ندار...

یکی از کارهای مهم عالمان تصوف و عرفان اسلامی، تدوین و نوشتن کتاب هایی برای آموزش یا پاسخ به سؤالات مریدان و رهروان و در مجموع برای راهنمایی اهل طریقت و جویندگان این راه بوده است. در این کتاب ها بنا به اعتقاد نویسنده و سلیقه او، مباحث مهم اصولی و عملی عرفان و نیز سرگذشت ها و سخنان بزرگان و پیشوایان طریقت گردآوری می شده است. کشف المحجوب هجویری غزنوی، نخستین متن تألیفی به زبان فارسی در زمینه های گ...

اشتراک ادیبان اسلامی در ستایش پیامبر (ص) میراثی از تفکّر و عاطفۀ دینی مشترک است که بستری مناسب جهت مقایسۀ این نوع ادبی به ویژه میان تمدّن ایران و عرب را فراهم می­آورد. در این راستا، بررسی مدایح نبوی بوصیری، شاعر مصری و خاقانی شروانی که هر یک به دلیل فراوانی ابیاتشان در مدح پیامبر به نوعی افتخار شاعر پیامبر بودن خویش را به همراه دارند، جلوۀ محسوسی به پیوند ادبیّات این دو ملّت می­دهد.       این دو ش...

دولت – شهر پیامبر اسلام اصطلاحی است که به جامعه سیاسی جدید التاسیس مسلمانان در شهر یثرب اطلاق می شود این نوع از ساخت سیاسی /حقوقی متعاقب هجرت پیامبر اسلام در سال 622 م . بدان شهر شکل گرفت و به همین لحاظ درتاریخ اسلام با عنوان شهر پیامبر ؛ مدینه النبی نامیده شده و شهرت یافت این مقاله تفسیر گونه ای است که بر سندی سیاسی از پیامبر اسلام که دراوایل هجرت به یثرب تهیه و به تایید مهاجر و انصار و دیگر ش...

هاشمیات عنوان هشت قصیدة مذهبی، سیاسی، اجتماعی و انقلابی است که توسط کمیت بن زید اسدی سروده شده است؛ در واقع این قصاید نخستین و با اهمیتترین اثر او به شمار میرود که با فاصله ای اندک در حدود پانزده یا بیست سال پس از شهادت امام حسین (ع) در فضای اختناق و بیداد امویان سروده شد و بسرعت انتشار یافت و عراق و شامات را درنوردید و آوای آن در شهرها و مساجد پیچید و پایه های ظلم حاکمان اموی را به لرزه در آور...

پس از رحلت پیامبر (ص) ، گروهی اندک در اقدامی کودتائی ، دور هم جمع شدند و با سو استفاده زیرکانه از وضعیت غمبار حاکم بر جامعه ، یا ابوبکر به عنوان خلیفه رسول خدا بیعت کردند. امام علی (ع) نیز وقتی پذیرش جامعه را دید ، ملاحظه نمود برای حفظ کیان اسلام و وحدت امت اسلامی ، مصلحت جامعه را در همراهی با عموم جامعه دید و به رضایت و انتخاب عموم و اکثر جامعه احترام گذاشت . در دوران خلفای راشدین ، نظام سیاسی...

در طول تاریخ روایات فراوانی به پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) منتسب گردیده که بررسی صحت انتساب آنها نیازمند کاوش و دقت نظر است. از جملۀ این روایات، گفتاری مشهور است که فیلسوفان و متکلمان، صوفیان، مفسران و فقیهان مسلمان بارها بدان استناد جسته‌اند: «اوَّلُ ما خَلَقَ اللهُ العقلُ...». در مطالعۀ پیش رو بنا داریم انتساب این روایت را به پیامبر اکرم (ص) بازکاویم؛ روایتی که در کمتر منبعی از منابع روایی متقدم شیعیا...