کورش بزرگ با غلبه بر ماد، لیدیه و بابل، شاهنشاهی هخامنشی را تاسیس کرد. جانشینان وی، مخصوصاً کمبوجیه و بعد داریوش توانستند آن را از شرق تا رود سند و در غرب تا مدیترانه و رود نیل گسترش دهند. برای اداره بهتر این شاهنشاهی داریوش کشور را به ساتراپی های متعدد تقسیم کرد که این تقسیمات درکتیبه داریوش در بیستون منعکس شده است. در این مقاله تلاش شده است با استناد به کتیبه بیستون ومقایسه آن ها با سایر کتی...

از آغاز هستی، زن به عنوان یکی از ارکان اصلی حیات، نه تنها نقش موثر خود را بر جامعه و جهان اعمال کرده بلکه به دلیل تواناییها و ویژگیهای خود در هر مقطع زمانی در مقامی خاص جای گرفته است. گاهی در مقام پرستش، گاه پشت چرخ های اقتصادی و گاه بر مسند پادشاهی. با به قدرت رسیدن ساسانیان در قرن سوم میلادی، یکی از سلسله های بزرگ ایران زمین بنیان نهاد شد. در عرصه سیاسی همواره این مردان بودند که به عنوان پادش...

وجود تشکیلات اداری و حکومتی در ایران باستان بلاشک بر می گردد به زمان امپراتوری بزرگ هخامنشیان که از نظر دودمان « هخامنشی » و از طایقه ی « پاسارگاد » یکی از طوایف مهم قبیله ی پارس و از نظر ملّیت آریایی و ایرانی بودند توانستند تشکیلات اداری و دولتی منظم و همراه با شیوه های جدید که در عصر باستان بی نظیر بود را بوجود آورند. ایشان جایگزین دولت های بزرگی مانند سومر، کلده، آشور و دولت آریایی ماد گردیدن...

چکیده ندارد.

همجواری قلمروی دولت عیلام نو با شاهنشاهی آشوریان و اتخاذ سیاست حمایت از بابل، منطقهای که مورد توجه توسعه طلبیهای آشور نیز بود، موجب نزاع و درگیری مداوم عیلام با آشور در دوره¬ی عیلام نو گردید. در نهایت و در طی درگیریهای مکرر دولت عیلام و به دلیل ادامه سیاست خارجی ضد آشوری، این دولت در قرن هفتم پ.م توسط حملات آشوربانیپال سقوط کرد و شوش ویران شد. در این پژوهش سعی شده با استفاده از منابع میانرودانی...

انقلاب اسلامی ایران در سال 1357ش در شرایطی به پیروزی رسید که در کشور حکومت چندگانه ایجاد شده بود و گروه‏های مختلفی می‏توانستند حکومت جامعه را به دست گیرند. ارتش شاهنشاهی یکی از گروه‏هایی بود که فرصت تسلط بر اوضاع متشنج آن زمان را داشت؛ ولی آنچه رخ داد، اعلان بی طرفی آن در کشمکش های انقلابی بود. یکی از عوامل شکست ارتش پهلوی، ناهماهنگی در سیاست سرکوب و سازش بود که در چگونگی مقابله و مبارزۀ آن ها ...

شاهنشاهی ساسانی (224ـ652 م) که با پیروزی اردشیر بابکان بر اردوان چهارم اشکانی بنیان گذاری شد، از درخشان ترین ادوار تاریخی ایران باستان محسوب می شود. عصر ساسانیان در تاریخ ایران، نه تنها از لحاظ سیاسی و نظامی، بلکه از نظر فرهنگی و علمی نیز اهمیت بسیار دارد. تلاش ساسانیان در احیای فرهنگ ملی، توسعه علوم و نیز ایجاد مراکز علمی از جمله شهر دانشگاهی گندی شاپور، نمونه ای آشکار برای این موضوع به شمار م...

چکیده ندارد.

حاکمان استفاده از نهادهای ناظر و کنترل کننده را با هدف شناسایی مسائل مختلف قلمرو حکومتی خود، امری لازم می دانستند و همواره به آن توجه می کردند. بازرسی شاهنشاهی، یکی از مجموعه سازمان های اطّلاعاتی عصر پهلوی دوم بود. این مرکز در سال 1337ش/1958م، بنابه فرمان محمدرضاشاه تأسیس و مجدداً در اواخر دهه 1340ش، بعد از وقفه ای کوتاه، احیا شد. انگیزه ها و اهداف شاه از احیای این سازمان در واقع تلاش برای حذف مخ...

مرداویج زیاری به عنوان چهره ای شاخص که در قرن چهارم هجری ایده احیای شاهنشاهی ساسانی را طرح کرد، شهرت دارد. بسیاری از محققان، به تبع منابع تاریخی وابسته به دربار خلافت عباسی، او را به تلاش برای بازگشت به دین و حکومت ایرانِ عهد ساسانی متهم کرده اند. اما به رغم اظهار نظرهای فراوان و متناقض، هنوز علل و انگیزه هایی که مرداویج را به این اقدام واداشت معلوم نیست. این مقاله درصدد است تا با روش توصیفی- تح...