از راه های مطالعه ی اشیاء هنری در نظر گرفتن آن ها به عنوان پدیده های فرهنگی است . با چنین رویکردی دیگر تنها تحلیل انتزاعی و شکلی از ساخته ی هنری مورد نظر نخواهد بود بلکه معنای حاصل از آن در رابطه با دیگر پدیده ها مهم تلقی می شود و اثر هنری دربافت فرهنگی خود مورد مطالعه قرار می گیرد . زمانی که اثر هنری در مطالعات تاریخ هنر به شکل سندی تاریخی از یک فرهنگ در نظر گرفته می شود منظور آیکونولوژی است ....

از دورۀ هخامنشی آثار و مدارک باستان‌شناختی فراوانی به دست نیامده است؛ ولی روزبه‌روز بر دامنۀ کشفیات مربوط به این دوره افزوده می‌شود. از نمونۀ این مدارک می‌توان به گنجینه‌ها و آثار به‌دست‌آمده در مناطق مختلف شاهنشاهی ازجمله تراکیه در حوزۀ شبه‌جزیرۀ بالکان اشاره کرد. این منطقه ازنظر داشتن منابع غنی زیرزمینی و به‌عنوان منطقه‌ای واسط در مقابله با سکاها، برای شاهنشاهی هخامنشی اهمیت بسیاری داشته است....

از آنجا که زبان نمی تواند صورت ثابت و یگانه ای داشته باشد و همواره به تبع دگرگونی ها و تحولات جامعه دستخوش تغییراتی می گردد، در هردوره ای از تاریخ ویژگی ها و مختصاتی پیدا می کند که شکل آن را از زبان دوره ی قبل از آن متمایز می سازد. زبان فارسی نیز دنباله ی طبیعی و تحول یافته ی زبان فارسی میانه است و فارسی میانه نیز خود صورت بازمانده ی فارسی باستان است. آنچه در بررسی تاریخ زبان فارسی بسیار چشمگیر...

برای مدت ها هیچ محوطه ای مربوط به دوره ی اشکانی در سواحل ایرانی تنگه ی هرمز شناسایی نشده بود، اما در سال های اخیر همان طور که دانش ما از سفال دوره ی اشکانی سواحل خلیج فارس بیشتر شده، شمار زیادی محوطه مربوط به دوره ی اشکانی به خصوص در سواحل تنگه ی هرمز و جزیره ی قشم شناسایی و ثبت شده است. در بررسی های انجام گرفته در جزیره ی قشم 23 محوطه شامل محوطه های پس کرانه ای دور از ساحل، محوطه های ساحلی، و ...

ماهیت کلی ارتش هخامنشی، چند ملیتی بودن و تنوع در سربازان آنان بود. این مساله ناشی از ساختار نظامی وگستردگی قلمرو هخامنشیان بود. در این میان حضور سربازان ساتراپ نشن های غربی در سپاه هخامنشی، به علت آشنایی آنان با موقعیت های جغرافیایی منطقه و مهارت های رزمی آنان، اجتناب ناپذیر بود. با وجود انجام پژوهش های فراوان دربارۀ ارتش و ساختار نظامی هخامنشیان، تاکنون در خصوص جایگاه نظامی ساتراپ نشن های غربی...

چکیده این مقاله به بررسی سابقه بال و فرشته در آثار هنری قبل از اسلام می پردازد. بررسی نمون ههای تصویری متعدد ب هجا مانده از حیوانات بالدار و به طور اخص انسان بالدار؛ نشان می دهد که تجسم فرشته فقط به صورت انسان بالدار نم یباشد و فقط یک نماد ایرانی نیست . در هر صورت، بال در قبل از اسلام در اکثر موارد، نماد قدرت و علامت ایزدی است . به احتمال قوی، منشاْ فرشته و بال بر اساس شواهد و دلایل، باید از...

خط به‌عنوان اصلی‌ترین عنصر بصری، نقش کاربردی بسزایی در شکل‌گیری و تعالی فرهنگ و تمدن­ داشته است. خط و نوشتار یک‌راه حل کاربردی برای اعتلای فرهنگ و توسعه دادوستد بوده است. در تاریخ خط‌نگاری ایران، آثار خط میخی دوران هخامنشی از چند جهت اهمیت دارد. ریشه‌های تصویری خط میخی ایران باستان، از خط میخی اکدی گرفته‌شده و خط میخی در دوره هخامنشیان تکامل‌یافته است. تا به امروز مطالعات زیادی در حیطه خوانش ز...

نخستین مکانی که در سده های نخستین اسلامی به منظور آموزش مورد استفاده قرار می گرفت؛ مسجد بود. اما با شکل گیری نظامیه ها در دوره ی سلجوقی، مدارس مستقل به وجود آمدند. پس از این دوره، مدارس علوم دینی به عنوان یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامی ایران، قلمداد می شود. در این میان، مفهوم آموزش و رویکردهای آموزشی هر دوره، به علت تغییر در ایدئولوژی غالب و حکومت ها، رویکردی متفاوت از دوره ی دیگر داشته ا...

گاهنگاری تپه ی موسوم به هگمتانه، همواره مورد مناقشه باستان شناسان بوده است. محمدرحیم صراف، اولین کاوشگر ایرانی تپه ی مذکور، 12 فصل به طور متناوب از سال 1362 تا 1379 هـ.ش. در این تپه به کاوش پرداخت، و همواره دو سؤال اساسی را مدنظر داشت: 1. گاهنگاری تپه؛ 2. ماهیت کاربری. صراف، در طی سال های کاوش خود و پس از آن، نتوانست جواب روشنی برای این دو سؤال بیابد. پس از وی آذرنوش، از سال 1383 تا 1387 هـ.ش. ...

یکی از طرق مهم مطالعه در خصوص شرایط اجتماعی و تاریخ هر دوره بررسی آثار هنری آن دوره می باشد، چرا که این آثار نمایانگر تأثیرات و تأثرات فضای کلی آن دوره بوده و رابطه ای تنگاتنگ با شرایط حاکم بر آن دوران دارند. در واقع آثار هنری دوران مختلف هر یک به مثابه ی منبعی تصویری می باشند که بازتاب دهنده ی تأثیرات شرایط و اوضاع زمان خلقشان هستند. از جمله آثار هنری زیورآلات می باشند که تمرکز این پژوهش بر ...