عباسیان از فرزندان عباس بن عبدالمطلب، عموی پیامبر اکرم (ص) بودند.در برخی منابع آمده است که عباس تا زمانی که در مکه بود اسلام نیاورد و در برخی از منابع آمده است که مسلمان شده بود اما اسلام خود را پنهان می داشت و تقیه می کرد.در جنگ بدر با مشرکان همراه بود و اسیر شد اما با پرداخت فدیه آزاد شد . در سال هشتم هجرت که حضرت محمد(ص) عازم فتح مکه شد به وی پیوست و از آن پس همراه او بود.در رحلت پیامبر(ص) و...

دولت عباسی که با بهره­برداری زیرکانه احساسات ضد اموی جامعه اسلامی در اواخر قرن اول هجری پا گرفت، طراحی خاصی برای تثبیت حکومت و گسترش سیطره بر همه جغرافیای جهان اسلام در پیش گرفت. ایشان در دوره اول با استفاده از ابزارهای متعددی همه گرایش­های پرطرفدار آن روز را به سمت خویش متمایل ساختند و از به کار بستن ابزارهای سیاسی، عقیدتی و فرهنگی متنوع برای مشروعیت بخشی به جایگاهشان دریغ نورزیدند. پس از دوره...

چکیده دردوقرن اول هـ .ق شاهدیک سلسله تحولات تاریخی درخراسان هستیم. تحولاتی که درجهان اسلام نقشی بی بدیل ایفا نمودند. دست یابی به علل این جایگاه ونتایج آن امری بس ضروری است زیرا درشناخت تاریخ ایران و جهان اسلام درآن دوره تأثیرگذاربوده اند. عوامل زمینه ساز آن تحولات بر گرفته ازعملکرد فاتحان عرب و والیان آنها بامردم زیردست بود. رفتاری که قوم مغلوب ازبرابری باقوم غالب محروم بود. این گونه اعمال...

مناسک حج در آیین اسلام، فرصتی بی‌بدیل برای تزکیۀ نفس انسان‌ها، مایۀ ایجاد وحدت در امت اسلامی و اثرات سازندۀ‌ بی‌شمار دیگر است. این فریضۀ‌ دینی که پیامبر اسلام6 و ائمه: بر انجام آن تأکیدی ویژه داشتند، در زمانی کوتاه پس از درگذشت رسول خدا6 به ابزاری برای جهت‌دهی به اهداف سیاسی حاکمیت و نیز مخالفان آن تبدیل شد. تناقض رویکرد عامه مسلمانان به حج، با آن‏چه هدف طبقۀ حاکم و گروه‌های رقیب آن از حج‌گزاری...

پس از فروکش کردن آخرین مقاومت های وابسته به نظام ساسانی، کشور ایران جزئی از بخش شرقی سرزمین های خلافت گردید. در ابتدا برای اداره هربخش از سرزمین های شرقی خلافت، عاملانی از طرف خلیفه مسلمین اعزام می گردید. این عاملان به عنوان نمایندگان تام الاختیار خلیفه عمل می کردند. از زمان طاهریان رابطه خلیفه با امرای مستقل آغاز گردید و در دوران یعقوب لیث، امارت استکفاء تبدیل به امارت استیلا شد، و امرا از چنا...

احمد بن حنبل رئیس و پیشوای مذهب حنابله و اصحاب حدیث است که در دوران اوج اقتدار عباسیان و علمای معتزله، با دفاع از اندیشه قدمت قرآن و پایداری در واقعه محنت مطرح گشت. اهمیت زندگی احمد بن حنبل از آنجاست که او علی‏رغم همه پایداری‏اش در برابر عباسیان به دفاع از حاکمان جائر معروف است. در مقاله حاضر ضمن مروری بر زندگی احمد بن حنبل، اوضاع سیاسی، مذهبی روزگار وی مورد اشاره قرار گرفته و کارنامه سیاسی، فک...

مانی، مدعی پیامبری ایران باستان، در ابتدای تشکیل حکومت ساسانی ظهور کرد. وی با آمیختن ادیان مختلفی چون مسیحیت، یهودیت، بودایی و هندو، توانست به آسانی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم هر منطقه نزدیکی یافته و پیروان فراوانی بیابد. اما پس از مقابله شدید موبدان زرتشتی شکست خورد و سرانجام با سعایت آنان کشته شد و در پی آن، مانویت نیز به انزوا فرو رفت. اما پس از ورود اسلام به ایران، مرحله جدیدی برای فعالیت ...

در این نوشتار ابتدا به بحث مختصری پیرامون نوع و رنگ پوشش نیروهای نظامی در عصر پیامبرصلی الله علیه وآله و خلفای پس از او تا عصر عباسیان پرداخته می‏شود، آنگاه تلاش‏های آنان برای یک‏سان سازی نوع پوشش نیروهای رزمی جهت هماهنگی و تشخیص نیروهای خودی از دشمن، تشریح می‏شود. سپس از دو نوع نشان با عنوان لوا و رایت، در سپاه رزم آن روزگار، سخن به میان آورده و تفاوت‏ها، کارکردها و جایگاه آنها در لشکر اسلام ب...

در میان نکته های ناروشنی که در زوایا و خبایای قیام عباسیان دیده می شود،چگونگی افشای راز ابراهیم امام و توفیق مروان بن محمد در شناسایی و دستگیری او همچنان پرسش برانگیز است. نگارنده می کوشد تا یافته های خود را بر این فرضیه مبتنی سازد که: افشای راز ابراهیم امام، محصول رقابت هایی بود که در خراسان میان یمانی ها و مضری ها جریان داشت و عباسیان نه تنها قادر به حذف آن به سود نهضت خود نبودند، بلکه با تکی...