امامت یکی از جنجالی‌ترین موضوعات در تاریخ اسلام و از اختلاف برانگیزترین مسایل و سبب شکل‌گیری بسیاری از فرق و مذاهب اسلامی قلمداد شده است. جستار پیش رو بر آن است تا ابعاد و جوانب این موضوع را از منظر اشاعره، یکی از مهم‌ترین مکاتب کلامی اسلامی، بررسی نماید. روی آورد اشاعره به امامت روی آوردی فرع انگارانه و نه اعتقادی است. در نظر آنان امامت فعلی از افعال مکلفان به شمار می آید و به سبب پیروی از گ...

یکی از تعریف های مشهور عدالت » دادن حق به صاحب حق « یا » قرار دادن اشیاءدر » مکانت مناسب « آن است . در اخلاق هم عدالت همانا » اعتدال « یا میانه روی است .حقوقدانان اسلامی بی آنکه این تعاریف را در جایگاه خود مورد رد و تردید قرار دهند، درعرصه فقه و حقوق تعریف ویژه ای را برگزیده و » عدالت فقهی « یا شریعت نامه ای را :معرفی کرده اند . پرسش اصلی « مرتکب نشدن گناه کبیره و عدم اصرار بر گناهان صغیره »این...

ادلة عقلی دال بر مسئله ولایت فقیه شامل دلایل صرفاً عقلی و دلایل آمیخته به مقدمات عقلی ـ نقلی می باشد . دسته اول همان ادلة اثبات نبوت و امامت است و دسته دوم دارای تقریرهای متنوعی است که به لحاظ تکیه بر یک مقدمه بعنوان محور برهان بطور جداگانه ذکر شده است . ایرادهای فراوانی بر این ادله بیان شده است که از آن میان برخی به اصل مبنای ولایت فقیه و نه فروع آن بازمی گردد. بررسی این اشکال نشان می ده...

تطوّر مفهوم امامت و پیامدهای تعاریف متفاوت از آن ، یکی از چالش‌برانگیزترین مباحث کلامی و تاریخی میان متکلّمان، فقها، علمای شیعی و مورّخان است. در این پژوهش سعی می شود ضمن بهره‌گیری از اسناد تاریخی و دوری از اختلافات پرتنش و توأم با تعصّب‌ کلامی، با رویکردی تاریخی و روشمند در ابتدا به صورتی بسیار اجمالی مفهوم امامت را در قرون دوم و سوم ه.ق میان شیعیان زیدی بررسی گردد و سپس به تبیین نقش تعریف شیعیان ...

احتجاج و مناظره یکی از راه های تبلیغ، دفاع از عقاید و کشف حقیقت، می باشد. از این رو یکی از بخش های مهمی که در شیوه تبلیغ ائمه معصوم (علیهم السلام) باید به آنها توجه نمود، احتجاجاتی است که ایشان در برابر مخالفان انجام می دادند. دوران امام حسین (ع) نیز از این امر مستثنی نیست. ایشان با توجه به اینکه آموزه امامت از سوی   معاویه و معاندان مورد خدشه و تردید قرار گرفته بود  با احتجاجات و مناظرات متعدد...

در مباحث جاری دربارۀ دلایل عمل، یکی از سؤالات راجع به وجودشناسی دلایل است و این‌که دلایل چگونه چیزهایی هستند. اگر چه این بحث مستقیماً و صرفاً دربارۀ عمل اخلاقی نیست، مبنای بعضی بحث‌های دیگری است و لوازم مهمی برای نظریه اخلاقی دارد. یکی از دیدگاه‌ها در این باره امرِ‌واقع‌گرایی (factualism) است. طبق این دیدگاه، دلایلِ عمل از مقوله امرِ واقع (fact) هستند. در مقابل، کسانی به روان‌شناسی‌گرایی قائل هستند ...

هدف پژوهش حاضر بررسی شیوه‌ی تفکر شیعی در تمایز با تفکر اهل‌سنت در خصوص مبانی، اصول، قواعد و پیش‌فرض‌های قدرت سیاسی بود. در این راستا، با روش توصیفی – تحلیلی، قدرت سیاسی در تفکر امامت شیعی با تاکید بر امامت علی علیه السلام و در تفکر امامت سنی با تاکید بر رویکرد خاص اهل‌سنت به مساله‌ی خلافت مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع پیرامون تمایز معنای امامت در میدان معنایی شیعه و سنی می‌توان گفت که نزد اهل‌...

مقاله حاضر به دنبال بررسی ایدئولوژی جریان داعش و دلایل تاریخی و اجتماعی گرایش به آن است. روش تحقیق عبارت است از مطالعه اسنادی و تحلیل متن، بدین صورت که متون 11 شماره نشریه آنلاین داعش (دابق) مورد تحلیل قرار گرفت و ایدئولوژی این جریان از آن استخراج شد. سپس با استفاده از مفاهیم بنیادی و ایدئولوژی داعش و در چارچوب مبانی نظری موعودگرایی، دلایل اجتماعی و تاریخی گرایش به این گروهک تروریستی استنتاج گر...

شرط اصلی تحقق رسالت، عصمت انسان منتخب بوده که این اندیشه از دیدگاه قرآن نیز ضروری دانسته شده است. در اثبات عصمت انبیا (ع) علاوه بر دلایل عقلی، از دلایل نقلی نیز بهره گرفته‌اند. مسئلۀ پسین در حوزۀ عصمت، بررسی نگاه آموزه‌های دینی به قلمرو این مقوله خواهد بود. مقام عصمت، جایگاهی است که مراتبی از حداقل‌های این جایگاه تا عالی‌ترین آنها را در خود جای می‌دهد. حتی باید گفت عصمت به تناسب متعلق آن، به گو...

پشتوانه اعتقاد شیعیان به امامت، احادیث متواتری است که در کتاب‌های معتبر حدیثی شیعه جای گرفته است. برخی با استناد به مخالفت عده‏ای از نزدیکان امامان _ علیهم السلام _ نتیجه گرفته‌اند که احادیث امامت، سال‌ها پس از حضور پیامبر _ صلی الله علیه و آله _ و امامان _ علیهم السلام _ ، توسط محدثان شیعی ساخته شده است. نگارنده در این نوشتار کوشیده است، ابتدا گزارش‌های مخالفت عده‌ای از خاندان و یاران ائمه _ ...