این مقاله، فهرست تطبیقی چند دستنویس پهلوی است که در سال‌های 1355ـ1357، در مجموعۀ «گنجینۀ دستنویس‌های پهلوی و پژوهش‌های ایرانی» دانشگاه شیراز منتشر شده‌‏اند. هدف از این مقاله، سهولت در یافتن فصل‌های متن‌های مختلف پهلوی در این دستنویس‌ها است. 

این مقاله از کشف یک برگ دستنویس مانوی خبر می دهد که همراهِ اشیاء دیگر از دخمه ای ساسانی در روستای شول، پشت نقش رستم در مرودشتِ فارس، بازیافته شده است. ویژگی های خط شناختی و متن شناختی دستنویس حاکی از آن است که این قطعه، اصیل و بسیار کهن است. موضوع متن که به صورت تمثیل بیان شده، در باب پاداش رستگاران و مؤمنانِ دین مانوی و کیفرِ شکست خوردگان در نبرد میان جهان روشنی و تاریکی است. در اینجا برای متن، حر...

آثار تاریخی و فرهنگی ساخته شده از کاغذ، مهم‌ترین آثار مربوط به هر فرهنگ و تمدنی به شمار می‌روند و از نظر تاریخی، هنری، علمی، اقتصادی، فنی، و مذهبی واجد ارزش‌اند. این آثار، در مخازن نگهداری، در طول زمان، تحت عوامل مختلف فیزیکی، شیمیایی، و بیولوژیک دستخوش تغییر می‌شوند. آسیب‌های بیولوژیک از مهم‌ترین عوامل تخریب آثار با ساختار آلی و به خصوص کاغذ هستند و قارچ‌ها از اصلی‌ترین این عوامل به شمار می‌رو...

جنبش مشروطه خواهی در دهه اول سده بیستم میلادی، ساخت های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران را در معرض دگرگونی و نوسازی قرار داد. تلاش جامعه برای تشکیل دولتی بر پایه ایرانی، سهم بسزایی در تکوین هویت ملی ایرانیان داشته است. شعرای عصر مشروطه، به عنوان بخشی از بدنه روشنفکری کشور، با به کارگیری برخی از مولفه های هویت ملی در درون مایه اشعار خویش، درصدد کمک به پیشبرد اهداف انقلابی مشروطه برآمدند. آنها شعر...

حفاظت پیشگیرانه در موزه¬ها شامل تمامی راهبردهایی است که روند تخریب آثار تاریخی- فرهنگی را کنترل و از آسیب رسیدن به آن¬ها جلوگیری می¬کند. از جمله¬ی این فعالیت¬ها، بکارگیری برنامه¬ی مدیریت جامع مقابله با آفات (integrated pest management) به جای روش شیمیایی کنترل آفات در موزه¬ها است؛ که هدف این پژوهش تشریح اصول، مفاهیم و راهبردهای این برنامه در موزه و ارائه¬ی موردی آن برای مؤسسه¬ی کتابخانه و موزه ...

تحقیق انجام شده در زمینه بازشناسی متون دستنویس است که یکی از شاخه های بازشناسی الگو می باشد. هدف ، بازشناسی حروف دستنویس فارسی است که بطور مجزا توسط افراد مختلف نوشته شده باشند. فرض براین است که حروف با دقت 200 نقطه در اینج تصویربرداری و باکد msp ذخیره شده اند. الگوریتم طرح شده را می توان به دو بخش اساسی تقسیم نمود: در بخش اول، اقدام به استخراج ویژگیها می شود و در بخش دوم، حروف براساس یک درخت ت...

چکیده شهنامة چنگیزی یا تاریخ منظوم مغول، یکی از مثنوی های تاریخی فارسی است که شمس الدّین کاشانی آن را در ابتدای قرن هشتم سروده است. این اثر که در بحر متقارب و به تقلید از شاهنامة فردوسی سروده شده،به نظم شدة بخشی از جامع التّواریخ رشیدالدّین فضل الله همدانی است. شمس الدّین کاشانی، این منظومه را همزمان با جامع التّواریخ(703 ه.ق) سروده است،از اینرو شهنامة چنگیزی از منابع دست اوّل تاریخ مغول و به ویژه،...

دستنویس به نوشته ای اطلاق می شود که با دست و عمدتا پیش از پدید آمدن صنعت چاپ، نوشته شده است. تصحیح دستنویس ها، و تهیه ی ویرایش انتقادی آن ها، یکی از عرصه های مهم پژوهش های ادبی، در حوزه ی علوم انسانی، هم در ایران و هم در غرب به شمار می رود. در این میان، نسخه های پهلوی زردشتی بدست آمده از هند، اهمیت به سزایی دارند. کتاب «متون پهلوی» ویراسته ی جاماسب آسانا، دربردارنده ی مجموعه متن های مهم پهلوی ا...

سلمان ساوجی (متوفی 778 ق) از شاعران بزرگ سدۀ هشتم هجری است. دیوان او چندین نوبت به چاپ رسیده و آخرین آن‌­ها «کلیات سلمان ساوجی» است که دکتر عباسعلی وفایی تصحیح و منتشر کرده است (تهران، 1376، ویراست دوم: 1389). با وجود آنکه نسخه‌­های قدیمی و نسبتاً معتبری از دیوان اشعار سلمان ساوجی در کتابخانه­‌های ایران و خارج از ایران موجود است، کار تصحیح این دیوان هنوز بسامان نرسیده است. مقالۀ حاضر به درج 23 ر...

تاریخ سیستان از دیرباز در تاریخ ملی ایران و حتی عالم اسلامی ، جایگاهی ویژه داشته است.درروزگاران پس از اسلام ، تاریخ سیستان درعصر صفاریان به مثابه کانون تاریخ ایران جلوه گرشد.پس از زوال دولت صفاری، رشته ای از ملوک سیستانی با عنوان ملوک نیمروز در شرق ایران حکومت داشتند که به هنگام حضور سلسله های تمرکز گرا،در پیوند با آنان و در هنگام کم رنگ شدن قدرت مرکزی به مثابه دودمان مستقل محلی، بر قلمرویی پهن...