نیایش "یثااهووئیریو / اهونور"  (yaJ ā ahū vairiiō / ahunawar) مقدس‌ترین و شاید باستانی‌ترین نیایش زردشتیان است که احتمالاً پیش از بازنویسی اوستا در دوران ساسانی، درآمدی بر گاهان بوده است. این قطعة منظوم ویژگی‌های کنایی گاهان و سنگینی معانی آن را دارد و در وزن همانند "اهونودگاه" سروده شده است، ولی در اوستای کنونی، بند سیزدهم از یسن بیست و هفتم است. دعای اهونور از جهت درون‌مایه در بردارنده معانی ژ...

یکی از برجسته ترین صفات توصیفی در مورد خدایان،ایزدان،پادشاهان، زنان و مردان ایران باستان آراسته بودن به زیورهای گوناگون است،چنانچه شرح بسیاری از آنها را در متون باستانی ایران زمین از جمله یشت ها ،وندیداد، یسنا و...می توان یافت.به همین منظور مبنای بررسی در این پژوهش ، که در هفت فصل تهیه گردیده، معرفی اینگونه هنرهای باستانی و جنبه های کاربرد آنها در دوران اوستایی، پیشاهخامنشی و هخامنشی به منظور ن...

در این نوشتار تحول سیمای «ایزد وای» و تکامل دلالت های مفهومیِ منسوب به وی مورد بررسی واقع شده است. ابتدا «سیمای وای» در اساطیر هند و ایرانی وارسی شده، و بعد چگونگی اخلاقی شدنِ این ایزد و دگردیسی او در منابع اوستایی مورد تحلیل قرار گرفته است. بعد از آن شرحی درباره ایزدان همسان با وای به دست داده می شود. یعنی از همسانی ها و تفاوتهای وای با ثواشه، رام و دیوهایی مانند استویدات سخن به میان می آید. شوا...

در پژوهش حاضر به بررسی زبانشناختی و کارکردی ایزد رشن در دین زرتشتی پرداخته شده است. رشن یا رشنو یکی از ایزدان زرتشتی است که در متون فارسی میانه نقش برجسته‌ای به عنوان یکی از سه ایزد داوری روان بر عهده دارد. رشنو در نوشته‌های پارسی میانه به صورت «رشن» با صفت «راست» آمده است. در این مقاله ابتدا اشتقاق ریشه‌شناختی رشنو مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه به کارکردهای گوناگون این ایزد و سایر ایزدان هم...

بدون تردید در مطالعات باستان¬شناسی مذهبی عصر ساسانی، آتشکده‌ها و چهارتاقی¬ها از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. آتش که در تعالیم دین زرتشت از عناصر مقدس و مورد احترام یکتا¬پرستان زرتشتی بود، در مدت نزدیک به پنج قرن حکومت ساسانی با احداث آتشکده‌ها و چارطاقی¬ها در سراسر امپراطوری تقدس ویژه¬ای یافت. چارطاقی نو یافته خانه دیو از جمله چهارتاقی¬های ارزشمند عصر ساسانی است که برخی محققین خارجی و باستان¬شنا...

ابتدا به تعریف و تشریح اصطلاحات به کار گرفته شده در عنوان این پایان نامه پرداخته ایم و بخش هایی را به تعریف اسطوره، بحث پیرامون واژه ی اسطوره، پیشینه ی اسطوره شناسی، تعریف و پیشینه ی روایت شناسی و مروری بر تاریخ اجتماعی زنان اختصاص داده ایم. سپس به نظریه ی کلود لوی استروس پرداخته ایم و بعد از ارائه ی سال شماری کوتاه از زندگی وی، به توضیح و تبیین نظریه ی بررسی ساختاری اسطوره نشسته ایم. پس از آن،...

یکی از موضوعات بحث برانگیز در دین زردشتی مسئله طهارت و انواع مطهرات است. در این باره پژوهشگران دین نظرات متفاوتی ارائه کرده اند. در این پژوهش برانیم با نگاهی همه جانبه این مسئله را بررسی نماییم. بر این اساس ابتدا به معرفی موضوع، دسته بندی و مرور منابع و شرح پاره ای از اصطلاحات پرداخته شده است. در ادامه با بررسی سیر تاریخی مسأله ی طهارت، فلسفه و سابقه ی آن در ادیان و فرهنگ های اقوام قدیمی نشان د...