مثنوی معنوی اثر ارزشمند مولانا جلال الدین محمّد بلخی است که گذر روزگاران آن را به دست فراموشی نسپرده است. شاید یکی از دلایل ماندگاری مثنوی، داستان های دلنوازی است که موجب تلطیف کلام متعالی مولانا گردیده و هر روزه پنجر? جدیدی بر آن گشوده می شود و مخاطبان او را به نگاهی تازه بر این داستان ها دعوت می کند. گاه برخی از داستان ها به صورت شگفتی با شیوه ها و اصول داستان نویسی نوین گره می خورد و این امر ...

هدف از این مقاله بررسی سیمای شهر و ویژگی های آن در داستان های کودک و نوجوان دهه شصت است. به این منظور محتوای 335 داستان کودک و نوجوان، از 40 نویسنده برجسته که برای نخستین بار در سال های 1360 تا 1369 انتشار یافته اند، به شیوه کمّی و کیفی بررسی شد. نتایج این بررسی نشان داد که شهر به عنوان محیط اصلی 195 داستان و بخشی از محیط 21 اثر دیگر، در مجموع با 64 درصد، محیط غالب داستان های کودک و نوجوان دهه ش...

اقلیم­گرایی در داستان­نویسی معاصر ایران به طور جدّی از دهه­ی هزار و سیصد و سی شمسی آغاز می شود و در دهه­های چهل و پنجاه به اوج خود می رسد. داستان­های اقلیمی غالباً بازتاب دهنده­ی ویژگی ها و عناصر مشترکی چون فرهنگ و باورها و آداب و رسوم یک منطقه­ی جغرافیایی هستند. در میان حوزه­های پنج­گانه­ی داستان نویسی اقلیمی ایران، باید از حوزه­ی داستان نویسی اقلیمی غرب یا کرمانشاه هم یاد کرد که هویّت مستقلّی دار...

از نظر فرمالیست ها «داستان» عبارت است از زنجیرة رخدادها و کنش ها مطابق با نوع ترتیب آنها در تسلسل زمانی، و درواقع «چیستیِ» محتوای روایت و مواد خام و سویة بالقوّة آن است؛ اما پیرنگ از دیدگاه آنها برخلاف ارادة دیگر روایت شناسان، «روابط و مناسباتِ علّت و معلولی میانِ رخ دادها» نیست، بلکه سویة بالفعلِ روایت، و شاملِ کلیة «تمهیداتِ زیباشناختی و صناعات آشنازداینده ای» است که نویسنده برای بیان داستان یا محتوا...

نقد و تحلیل آثار از موضوعات مهمّ پژوهش در جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی است و بررسی آن به عنوان یک مسأله ی علمی در ایران حایز اهمّیّت است. به همین دلیل در این پایان نامه به بررسی و تحلیل عناصر داستانی(شخصیّت، پیرنگ و زاویه ی دید) در آثار برگزیده ی زویا پیرزاد پرداخته و چگونگی روند این عناصر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در این آثار، زنان نقش های اصلی روایت را دارا هستند و روندی صعودی را طی می کنن...

این پژوهش با انتخاب چهارده داستان علمی- تخیّلی نوجوانان دهۀ هشتاد شمسی که پرتیراژترین دهه در خلق و انتشار این آثار در ایران به شمار می رود، به بررسی عناصر داستانی (پیرنگ، شخصیّت و شخصیّت¬پردازی، زاویۀ دید، لحن، فضاسازی و درونمایه) و چگونگی کارکرد این عناصر در داستان¬های این ژانر ادبی می¬پردازد. با توجّه به اهمّیّت فراوان آثار علمی- تخیّلی برای نوجوانان به عنوان مخاطبانی که مطالعه جزو نیازهای اساسی آنه...

داستان بیژن و منیژه از جمله داستان های فرعی در طرح اندام وار شاهنامه است که طرح و ساختار ویژه ای دارد. برخی محققان در پی توجیه تاریخی داستان برآمده اند و اصل داستان را مربوط به عصر اشکانی دانسته اند؛ این در حالی است که در این داستان نشانه های اسطوره ای معناداری هست که نمونه های مشابه آن در دیگر متون نیز وجود دارد. مسئله ی اصلی این است که داستان بیژن و منیژه حاوی چه اندیشه ای است که موجب شمول و ...

در کتاب مقامات الطیور، داستان شیخ صنعان، شاخه ای فرعی یا داستانی در میان داستان است که ضمن بیان توجّه عطار به شیوه­ی داستان در داستان؛ پیوندی از داستان مثال با قهرمان های انسانی و تمثیل با شخصیّت های حیوانی  را در کل منطق الطیر به نمایش می گذارد. از دیگر سوی، در محتوا، همان محتوای بخش پرندگان، یعنی هفت وادی سیر و سلوک را به دیگر زبان نقل می کند. این داستان؛ یعنی شیخ صنعان (صنعا، سمعان) پیوندهای و...

تکنیک های داستان نویسی جدید در غرب، در ادبیات داستانی امروز ایران نیز تأثیر چشم گیری داشته است. نمودهای تکنیک های مدرن را می توان در داستان های کوتاه منتشر شده در چند سال اخیر یافت. یکی از این نمودها تکنیک فراداستان است. فراداستان، تکنیکی است که در آن راوی در میانة داستان، به فرایند داستان نویسی و نوشتن و به داستان بودنِ داستان اشاره می کند. راوی با این تکنیک، بین داستان و مخاطب فاصله ایجاد می ک...

داستان یکی از موضوعات اساسی و مهم قرآن است و بخش عظیمی از مطالب قرآن کریم به صورت داستان است و به نوعی مانند یک داستان بیان شده، تا اثربخشی آن بر مخاطب بیشتر باشد. داستان در قرآن، کار هنری مستقل و جدای از سایر موضوعات اصلی آن نیست، بلکه ابزاری برای به تحقق رساندن هدف هدایتی و تربیتی است. داستان حضرت یوسف(ع) از جمله داستان های بلند قرآن است که به نوعی یک رمان قرآنی به حساب می آید و دربردارندة هم...