سرزمین ایران متشکل از اقوام مختلف با قدمتی دیرین و سرشار از باورهای عامیانه و نابی است که بازتاب آنها را می توان در ادبیات عامیانه یا فولکلور ایرانی مشاهده کرد. این نوع ادبی در درون خود دردها، آرزوها، جشن ها، آداب اجتماعی و مذهبی را پرورانده است؛ مجموعۀ بزرگ فرهنگی که بخش قابل توجه ای از آن را داستان های عامیانۀ شفاهی تشکیل می دهد که با گذر زمان به ادبیات رسمی و سنتی راه یافته اند و دست مایۀ بس...

در این مقاله، به بررسی تطبیقی روایت‌های نظامی در هفت پیکر با چند اثر تاریخی پرداخته‌ شده است. سؤال اصلی این است که روایت‌های نظامی در هفت‌پیکر تا چه میزان با واقعیت‌های تاریخی مطابقت دارد و مهم‌ترین هدف این تحقیق، تعیین بهره‌گیری نظامی از متون تاریخی و تعیین تصرف‌هایی است که وی در بیان حوادث تاریخی داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده و بررسی‌ها نشان داده است که نظ...

نظامی گنجوی را می توان به عنوان یکی از چهره های برجسته نماد پردازی در ادبیات فارسی به شمار آورد. در میان آثار ارزشمند این شاعر بزرگ، هفت پیکر اثری کاملاً رمزی است که هر یک از اجزا و تصاویر آن می تواند به صورت نمادین تفسیر شود. یکی از مهمترینِ این تصاویر، تصویر «غار» است که نقش پررنگ و برجسته ای در سراسر اپیزودهای (حادثه های فرعی) این کتاب ارزشمند دارد. سؤال اصلی این پژوهش، این است که ایماژ «غار» ...

«جریان سیال ذهن» پیش از آنکه تکنیکی در داستان­نویسی مدرن محسوب شود، اصطلاحی روانشناسانه بود که ویلیام جیمز روانشناس امریکایی، در باب چگونگی شکل گیری خاطرات، افکار، رویاها و احساسات درونی انسان به کار برد. بعدها نویسندگانی که بنیان خلق آثار خود را ذهن آدمی قرار دادند و به دنیای درونی و اندیشه­ها و عواطف فردی او روی آوردند، از این اندیشه­ها سود بردند و جریان سیال ذهن را به عنوان شیوه­ای از داستان...

بخش عظیمى از هفت پیکر، به انعکاس دانش‏هاى کهن، به ویژه دانش نجوم وفرهنگ صابئین، اختصاص دارد و فهم این منظومه‏ بدون آشنایى با اصطلاحات نجوم احکامى وفرهنگ صابئین دشواراست، ستارگان و صفات منسوب به آن‌ها در هفت پیکر  کار برد ویژه‌ای دارد، به نظر می‌رسد نظامى با اندیشه‌های صابئه در تضاد است، و درپی اثبات خرافه‌ای بودن کنش‌های عقیدتی آنان و بی‌پایه نشان دادن با‌ورها‌ی دینی آن‌ها ابتنای، داستان‏هاى هف...

حکیم جمال الدین ابومحمدالیاس بن یوسف بن زکی بن موید نظامی گنجه یی از استادان بزرگ و از ارکان شعر فارسی است ... مولد شاعر را همه تذکره نویسان گنجه دانسته اند تاریخ ولادت او معلوم نیست لکن با دقت در بعضی از اشعار او می توان آن را حدود سال 530 دانست . تاریخ وفات نظامی هم بصورتهای گوناگون ذکر شده است اما سال 614 صحیح تر به نظر می رسد. "مدفن نظامی در گنجه تا اواسط عهد قاجاری باقی بود، بعد از آن رو ب...

چکیده در نتیجه ی هم گامی همیشگی ادبیات و هنر و به دلیل تأثیر و تأثّرات این دو حوزه بر یکدیگر، می توان به نقاط تلاقی و عناصر مشترکی میان شعر و هنرهای تجسّمی (به عنوان شاخه ای از هنر) دست یافت و بر اساس آن به بررسی و تحلیل آثار این دو حوزه پرداخت. هنرهای تجسّمی در مسیر اهداف اصلی خود: 1- تجسّم مفاهیم 2- انتقال معانی 3- توجّه به شیوه های زیبایی شناختی، با شعر پیوند می یابد؛ بر این اساس می توان عناصر...

عرصۀ بی‌کران ادبیات داستانی جهان در بر دارندۀ مضامین و عناصری گوناگون از انواع رایج ادبی (حماسی، پای‌داری، غنایی، عرفانی و...) است. در این میان ادبیات غنایی به عنوان یکی ازکهن‌ترین گونۀ شعر، طیفی وسیع از عواطف و احساسات بشری را دربر می‌گیرد. در نتیجه سخن‌ورانی بسیار در این عرصه داد سخن رانده‌اند. در میان ادیبان ما نظامی گنجوی به عنوان یکی از ستارگان درخشان ادبیات کلاسیک ایران از جهت سرودن داستا...

عبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده‌دار منصب استیفا بود، از نظیره‌پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می‌رود که در جواب «خمسة» او به سرودن سه خمسه پرداخته است. «هفت اختر» نیز یکی از مثنوی‌های اوست که در قفای «هفت پیکر» سروده شده است. این گفتار ضمن مقایسه و بررسی مشابهت‌ها و مباینت‌های این دو اثر، از حیث محتوا و ساختار، نشان می‌دهد که عبدی بیک با تبحّر...

یکی از موضوعات قابل توجه. که در شعر کلاسیک فارسی بازتاب گسترده دارد، ایام خاصی از سال و ماه و هفته است. که از جهت دینی و فرهنگی مورد توجه شاعران بوده است. در میان این شاعران، توجه خاص نظامی گنجوی. شاعر بلند پایه و داستان پرداز توانای قرن ششم هجری. به روزهای مهم سال و احکام خاصی که قدما برای این روزها در نظر داشتند، مشهود و مورد تامل است. این ایام که به مناسبت های مهم. مانند واقعه معراج رسول اکر...