شاهکار عطار در خلق منطق الطیر توأم با تبیین مراحل هفت‌گانه طریقت موسوم به هفت وادی عرفان است.به این سیر تکاملی هفت مرحله‌ای، در آیین‌هایی همچون میترائیسم که قرن‌ها قبل از منطق الطیر پیروان زیادی داشته، اشاره شده است. این پژوهش در پی آن است تا جنبه‌های مشترک میان این دو فرایند هفت‌گانه را با مقایسه اندیشه‌های مستتر در اشعار عطار نیشابوری در منطق الطیر و بررسی رسوم و آیین‌های تشرف به میترائیسم، ب...

یکی از معماهایی که از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول کرده، مسأله خواب بوده است. این امر بر بسیاری از علوم چون ادیان، اساطیر، روان‌شناسی، ادبیات، عرفان و تصوّف تأثیر گذاشته است. عرفا و متصوّفه از خواب به عنوان منبع الهام، برای حلّ بسیاری از مسائل خود استفاده می‌کردند و برای آن ارزش زیادی قائل بودند. عطار در تذکرةالاولیا بسیاری از خواب‌های مشایخ و اولیا را بدون هیچ تردید و تزلزلی نقل کرده ا...

نگاه ساختارگرایی به متون ادبی، از منظرهای متعددی صورت پذیرفته است. یکی از این منظرها مطالعۀ روایی است. از میان ساختارگرایان روایت­شناس، تزوتان تودوروف یکی از کامل ترین الگوها را برای مطالعۀ متون روایی به دست می­دهد که شامل سه نمود معنایی، کلامی و نحوی است. این مقاله به بررسی نمود نحوی روایت در مصیبت­نامۀ عطار، از دیدگاه تودوروف می­پردازد. در این پژوهش، تنها روایت کلان مصیبت­نامه مطالعه شده است....

اقتباس دراماتیک از متون کهن فارسی از دغدغه های درام-نویسان بوده است. منطق الطیر عطار از جمله منابع ادبی مورد علاقه نمایشنامه نویسان ایرانی است. ضعف مشترک چنین اقتباس هایی فقدان شخصیت پردازی و کنش دراماتیک است. این ضعف به دلیل عدم انطباق متون کهن ایرانی با اسلوب های داستان گویی غربی است.نظریه ادبی گرماس، نظریه پرداز ادبی درباره شخصیت به سبب بررسی کنش براساس سه فعل خواستن، دانستن و توانستن این تو...

چکیده هدف تحقیق حاضر بررسی تطبیقی فلسفه تربیتی عطار نیشابوری و افلوطین می باشد.عطار، از بزرگان عرفان و تصوف اسلامی و افلوطین، از فیلسوفان عارف مسلک نو افلاطونی می باشد. برای این منظور به شیوه توصیفی - تحلیلی دیدگاه های فلسفی عطار و افلوطین در زمینه جهان شناسی و انسان شناسی و معرفت شناسی مطرح و دلالت های تربیتی آن استنباط و استخراج گردید و سپس شباهت ها و تفاوت های دو دیدگاه در زمینه های فوق مور...

جستجو در آراء معرفت شناسیک متفکرین اسلامی حکایت از آن دارد که شناخت آدمی از سه راه امکان پذیر است: ۱- معرفت حسی ۲- معرفت عقلی ۳- معرفت شهودی. صوفیه معرفت شهودی را بالاتر از دو سطح دیگر می دانند. متکلمین اسلامی از واژه ای مشابه سود می جویند که به، اصطلاح معرفت در نزد صوفیه بسیار نزدیک است. این اصطلاح، «الهام» نام دارد. آیا می توان ادعا کرد عطار نیشابوری به عنوان یک صوفی، صاحب نظریه معرفت شناختی ...

در بررسی هفت گامه میترایی که جز تصاویری در محرابه از آن چیزی به جا نمانده است؛ در این رساله سعی بر آن است تا با مد نظر قرار دادن آنچه در کتاب های عرفانی بزرگانی چون مولانا راجع به کشتن گاو نفس و و آغاز شکوفایی و حیات روحانی آمده و همین طور آن چه توسط سهروری و در عرفان اشراق او آمده و گفته های حافظ راجع به مهر و دیر خرابات و مغان و ..پژوهنده در ادبیات عرفانی به جستجوی مورد شبیه به این آیین بود ک...

عطار، عارف نام آور و شاعر بزرگ عرصة ادب فارسی است . او علاوه بر آنکه آثار گران‌سنگی به فرهنگ و ادب ایران عرضه کرده، دیدگاه‌های خاصی نیز در برخی مسائل عرفانی ارائه نموده است. او وعظ و تحقیق را با درد و سوز آمیخته و جذبات روحانی را با الفاظ لطیف بیان کرده است. در سیر تصوف و عرفان اسلامی، قرن ششم به دلیل ورود شعر به عرصه عرفان قابل توجه است و در شکل گیری این سنت ادبی، عطار مقدم شعرایی است که در ای...

پژوهش حاضر تحقیقی است پیرامون پدیده «عقلای مجانین» در آثار شیخ فریدالدین محمد بن ابراهیم نیشابوری. ما در این پژوهش بر آنیم که جایگاه خاص این شخصیت ها را در آثار عطار تبیین نمائیم و تأثیر حضور آنها را در شکل گیری این آثار نشان دهیم و نقش این شخصیت ها را در انتقال و القای پیغام های عطار در مثنوی های وی نشان دهیم و تا آنجا که ممکن است به تبیین دلایل فرهنگی و اجتماعی ظهور و حضور این شخصیت ها در آثا...