چکیده نویسندگان مقالۀ حاضر با تکیه بر معرفت شناسی پیشینی و پسینی، در پی بررسی مفهوم عدالت از دیدگاه های مختلف در اندیشۀ سیاسی غرب و اسلام هستند، که نمود آن را می توان در جدال اندیشه ورزی تاریخ مند و فراتاریخ مندگرایی در بحث عدالت مشاهده کرد. لذا، با انتخاب روش تفهمیِ حامد ابوزید، تلاش شده است تا در دو بخش مجزا و با گزینش اندیشمندانی از سه دورۀ کلاسیک، جدید، و معاصر مغرب زمین از یک طرف و برخی از...

چیستی لوح محفوظ و تبیین آن در این نوشتار مورد تحقیق قرار می گیرد. نگارنده ابتدا مسأله محل بحث را در لغت، قرآن و روایات مورد توجه قرار داده و آنگاه دیدگاههای مفسران و اندیشمندان دینی را دربارة آن مطرح نموده و به بررسی آنها پرداخته و یکی از آنها را برگزیده است. از کنار هم نشاندن دیدگاهها دربارة چیستی لوح محفوظ، فاصله بسیار متباعد این دیدگاهها در خصوص این حقیقت قرآنی نمایان می شود و از سویی دقت و ...

معاد از اساسی ترین باورهای دو دین اسلام و زرتشت به شمار می رود. ساختار باورهای اسلامی در زمینه ی معاد با ساختار باورهای زرتشتی، اشتراکات و تفاوت هایی دارد. اشتراکاتِ این دو ساختار، سبب شده برخی از پژوهشگران غربی و ایرانی ادعا نمایند که معاد اسلامی از معاد زرتشتی وام گرفته است. یکی از راه های سنجش این ادعا، «بررسی تطبیقی معادشناسی در دین اسلام و زرتشت» است که در اینجا با رویکرد تفکیک بین قرآن و ر...

 در عرفان اسلامی، اصلی‌ترین عامل خلقت آفرینش، محبّت ذاتی حق‌تعالی به ذات اقدسش است؛ به سبب اینکه همه محبّت‌ها از محبّت آن محبوب ازلی نشأت می‌گیرد، که خود هم محبّ است و هم محبوب، و جایگاه این محبّت در ماسوی‌اللّه، روح است که با محبّت حق عجین شده، جلوه‌ای از آن در هر موجودی به میزان سعه وجودی‌اش تجلّی یافته است؛ و چون انسان بیشترین ظرفیت برخورداری از محبّت را دارد، در این عرفان از او به عنوان اشرف مخلوقات...

مادرمثالی یکی از کهن‏الگوهای مهم نظریۀ روان‏شناختی یونگ است که به شکل شخصیت مادر واقعی، یا در قالب نمادهایی که بر جنبۀ مادرانه‏ دلالت دارند، در آثار ادبی تجلی می‏یابد. حماسه اثری است برآمده از جامعۀ مردسالار که قدرت‏نمایی‏های مردانه در آن بیش از نقش‏ورزی زنان به چشم می‏آید. اما آثار حماسی زیرساختی اسطوره‏ای دارند و بازتابندۀ بسیاری از اساطیر و نمادهایی هستند که به‌طور ناخودآگاه ظهور یافته‏اند. ...

هدف مقاله حاضر بررسی کتاب کشف‌الاسرار روزبهان بقلی شیرازی (متوفی522 ه.ق) از منظر اسطوره‌ای است. الیاده بر آن است که یادآوری و بازنمایی وقایع ازلی و زندگی کردن با اسطوره‌ها تجربه‌ای دینی است؛ زیرا شخص وقایع مهم اساطیری را دوباره تکرار و بازنمایی می‌کند و دوباره شاهد و ناظر اعمال خلّاق و آفرینندة موجودات فوق طبیعی می‌شود. شخص در زمانی ازلی قرار می‌گیرد، زمانی مقدس ودر مکانی مقدس با شخصیت‌های مقدس ...

در عرفان اسلامی، اصلی ترین عامل خلقت آفرینش، محبّت ذاتی حق تعالی به ذات اقدسش است؛ به سبب اینکه همه محبّت ها از محبّت آن محبوب ازلی نشأت می گیرد، که خود هم محبّ است و هم محبوب، و جایگاه این محبّت در ماسوی اللّه، روح است که با محبّت حق عجین شده، جلوه ای از آن در هر موجودی به میزان سعه وجودی اش تجلّی یافته است؛ و چون انسان بیشترین ظرفیت برخورداری از محبّت را دارد، در این عرفان از او به عنوان اشرف مخلوقات ...

چکیده این پژوهش قصد دارد مضمون "مهر" یا همان عشق را به عنوان مفهومی ازلی و ابدی که یکی از موضوعات بنیادین در هنرهای فاخر ایرانی است مورد بررسی قرار دهد. برای رسیدن به این منظور درابتدا به معنی و تعریف این کلمه و وادی از منظر عرفای ایرانی واسلامی و به طور خاص ازدیدگاه شیخ اشراق شهاب الدین سهروردی پرداخته شده و جلوه های متفاوت آن ذکر گردیده است.و سپس به مقایسه ی تطبیقی و تحلیلی نماد و نقوش مهری ...

اسطوره جاودانه شدن از رهگذر مفاهیم، روایات و تمثیل­های اسطوره­ای و با رویکردی رمزی و تأویلی در قالب ژانرهای مختلف ادبی بروز و ظهور پیدا کرده است که در این مقاله در ژانر عرفانیبررسی می­شود. این پژوهش،اسطوره­هایی همچون بازگشت ازلی، بازگشت به وحدت، اسطوره ابرمرد و اسطوره دایره را که گریزگاهی به جاودانگی در بطن آن­ها وجود دارد از نگاه اسطوره­شناسی تبیین می­کندو حرکت از اسطوره به سمت عرفان و تغییر ع...