خطبه قاصعه، طولانی‏ترین خطبه نهج‏البلاغه است که مشتمل بر مباحث مختلف اعتقادی، اخلاقی، علمی و ... می باشد. اعتبار سخنان حضرت علی(ع)از آن جهت است که وی ارتباط نزدیکی با منبع وحی و مکتب رسول الله(ص) داشته است و این اتّصال، باعث غنای مضامین، و اوج فصاحت و بلاغت این کلام شده است. لذا جهت دست یابی به فهم صحیح قرآن می توان از آن ها بهره برد. در همین راستا، این پژوهش به بررسی مبانی قرآنی آموزه های اخل...

نقد فرمالیستی روشی نوین در نقد ادبی است که با محور قرار دادن متنِ اثر، و نادیده گرفتن مسائل بیرونی آن همچون شخصیت مولف، مسائل اجتماعی، تاریخی و روانشناسی، در پی واکاویِ ارزش ادبی اثر بر می آید و بر آن است تا با دقت در شکل و فرم، به بررسی میزان انسجام و ادبیّت متن بپردازد. این هدف از طریق بررسی و تحلیل بافت اثر ادبی و عناصر تشکیل دهنده آن یعنی صامت و مصوّت ها، هجاها، صور خیال، استعاره ها، کنایات، سج...

اسلوب تهکّم همواره یکی از متداول­ترین شیوه­های ادبی جهت تنبیه و هشیاری مخاطب بوده است. بدین صورت که متکلم جهت توهین، تحقیر و یا تنبیه مخاطب،لفظی را به­جای لفظی دیگر می آورد؛ مانند زمانی که مدح را به جای ذم و وعد را به جای وعید به کار گیرد. این صنعت بلاغی در هر دو علم معانی و بیان مورد نظر دانشمندان بلاغت بوده است و امام علی(ع) در بسیاری از خطبه­های نهج­البلاغه با اهداف مختلف از این صنعت ادبی بهر...

   مجموعۀ خطبه ­ها، نامه ­ها و حکمت­های امیرالمؤمنین(ع) که جمع کننده­اش شریف رضی(ره)، به حق نهج­البلاغه­اش نامیده است، بلاغت مجسم و فصاحت محقق است. زیرا به دور از ایجاز مخل و اطناب ممل، معیار تمام عیار زیبایی و الگوی کامل روشنی است به گونه­ای که از دیر زمان تا عصر ما موافقان و مخالفان بر آن صحه گذاشته­اند. در بین عامه از عبدالحمید کاتب تا شیخ محمد عبده و در بین خاصه از سیدرضی تا سید جعفر شهیدی ...

تلمیح استفاده از آیه، حدیث، داستان یا مَثَل معروفی در کلام است و موجب زیبایی کلام و تأکید و ترویج منبع مورد استفاده می گردد. عالمان فنّ بلاغت، تلمیح را در مجموعه صنایع معنوی بدیع قرار داده اند و برخی آن را مترادف و بعضی قِسمی از تضمین می دانند. جایگاه قرآن کریم و پس از آن، نهج البلاغه به عنوان دو منبع غنی معارف اسلامی همواره مورد نیاز انسان ها بوده است و خواهد بود. این مقاله با پرداختن به تلمیحات ق...

بی ­شک نهج ­البلاغه امیرمؤمنان علی(ع) با وجود خطبه­ ها، نامه­ ها و کلمات قصار خود به حق می­تواند کتاب راه زندگی بشر باشد و این امر دلیل اهمیت تعمق و تدبر در آن است. از این­رو، با عنایت به اهمیت به­ کارگیری نظریات علمی در فهم بهتر متن نهج­ البلاغه، این پژوهش به تحلیل خطبه جهاد براساس فرانقش متنی  نظریه نظام­ مند نقش­ گرا از منظر ساختار آغازگری پرداخته­ است. ابتدا تمامی 99 بند آن تجزیه و بخش آغاز...

تصویر از موثرترین ابزارهای نهج البلاغه برای انتقال افکار و مفاهیم به مخاطبان است. امام علی علیه السلام معانی انتزاعی را به مدد تصاویر، محسوس و خیال انگیز می نمایاند و در قسمت های مختلف نهج البلاغه برای نزدیک ساختن ذهن به حقایق و درک واقیعت ها از عنصر تصویرگری استفاده نموده است. تصویر آفرینی های آن حضرت در موضوع مرگ چنان افراد را به وادی خیال می کشاند که آنها خود را در آن صحنه و میدان احساس می ک...

پایان نام? پیش رو با عنوان "اعراب و بلاغت نهج البلاغه (خطبه 94 تا 102)" ضمن تحلیل خطبه های مورد نظر برای دستیابی به این مهم ابتدا به بررسی خطب از نظر اعرابی پرداخته که حاصل آن در قالب اعراب مفردات و اعراب جمل در فصل دوم ارائه شده است و سپس خطبه های مورد نظر را از نقطه نظر بلاغی در سه حوز? معانی، بیان و بدیع واکاوی نموده و نکات شاخص و اختلاف نظرهای هردوبخش را در فصلی جداگانه ارائه نموده است. ...

چکیده پژوهش حاضر به استخراج شیوه های آموزش برپایه تفکر در نهج البلاغه می پردازد و به دو سوال « حضرت علی- علیه السلام- در نهج البلاغه از چه شیوه هایی برای آموزش بر پایه تفکر استفاده کرده اند؟ »و« در شیوه های آموزش بر پایه تفکر موجود در نهج البلاغه ، کدام بعد از تفکر مد نظر قرار گرفته است؟» پاسخ می دهد .آموزش بر پایه تفکر ، موثرترین نوع آموزش است و امروزه بسیار مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته ا...

زبان آینه تمام نمای اندیشه و معرف هویت فرهنگی ملتها است، در نتیجه بررسی یک زبان در حقیقت بررسی فرهنگ ملتی است که با آن زبان سخن می گوید. از طرفی برای فهم محتوای یک اثر زبانی، ناگزیر باید تک تک واژه های آن را ازحیث ویژگی های لغوی، صرفی و نحوی و معنایی به خوبی مورد بررسی قرار داد که این امر در حیطه ی دانش زبان شناسی است. زبان شناسی دانشی است که به بررسی توصیفی ویژگی های زبان درقلمرو ریشه شناسی...