سدة نوزدهم را باید سدة تحولات مهم از جمله تحولات آموزشی در ایران دانست. در این سده، شکست ایران از روسیه، زمینة گسترش حضور و نفوذ اروپائیان را در ایران و به ویژه با انگیزۀ تغییر شیوه های آموزشی فراهم آورد. کشورهای قدرتمند اروپایی نیز با حمایت از فعالیت مسیونرهای مذهبی، از   برنامه­های آموزشی اقلیت ها حمایت گسترده­ای کردند. کلیمیان تحت­تأثیر این شرایط، در سال 1898م /1276ش با تأسیس مدرسة آلیانس، ت...

هم زمان با ظهور دولت های مدرن، مفهوم کنترل اجتماعی دستخوش تحول بنیادین شد و نظارت اجتماعی که تا پیش از آن بیشتر مفهومی با ابعاد محلی و محدود بود به مفهومی حکومتی تغییر شکل پیدا کرد. نوشتار حاضر با بهره گیری از آموزه های نظری در تبیین مفهوم کنترل اجتماعی به خوانش مجدد تاریخ دولت مدرن در ایران پرداخته و از این منظر بزرگ ترین و مهم ترین عامل ناتوانی دولت مدرن را در ایران، وجود اجتماعات قدرتمند توص...

زندان یکی از نهادهای کهن در جامعه بشری است که از آن برای حبس مجرمان بهره گرفته می شود. در دوران پیشامدرن این مجازات کم تر استفاده می شد و بیش تر مجازات های جسمی کاربرد داشت. با گسست در ساختار ها، اعم از ساختار های فکری و فیزیکی، کنش های زندان نیز دگرگون شد. در فضای نوظهور، زندانیان واجد حقوقی می شدند که حتی حکومت دیکتاتوری پهلوی اول نیز نمی توانست تمامی آن ها را نادیده بگیرد. حق زندانیان در صرف...

هدف: حکومت پهلوی از ابتدای تاسیس، میراث‏ دار نظام اقتصادی نابسامانی بود که تحت تاثیر مناسبات جهانی نظام سرمایه‏داری از ابتدای قرن نوزدهم، بر کشورهای توسعه نیافته‏ ای مانند ایران تحمیل شد. ایجاد توازن در واردات و صادرات برای جلوگیری از کاهش ارزش قران به عنوان پول ملی پیش ‏درآمد اصلاح نظام اقتصادی و نوسازی بود. اما وقوع ناگهانی بحران جهانی1929، دولت و مجلس را به سمت اجرای سیاست‏ های اقتصادی مقطعی...

هدف: هدف این پژوهش، بررسی تاثیر اصلاحات اجتماعی و اقتصادی رضاشاه در ساختار جمعیتی بوشهر و در نهایت مهاجرت ساکنان بومی این منطقه به نواحی اطراف است. روش/ رویکرد پژوهش: در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و بر پایۀ اسناد و منابع کتابخانه ای به تحلیل تاریخی داده ها پرداخته شده است. یافته ها و نتایج: یافته ها نشان می دهد که اصلاحات صورت گرفته در این دوره، بسیاری از سنن، آداب و رسوم اجتماعی، مذهبی و...

شهر تاریخی اصفهان به  لحاظ دارا بودن آثار ارزشمند تاریخی یکی از مهم­ترین شهرهای ایران است. این موقعیت ممتاز، جدای از موقعیت جغرافیایی شهر، دراثر پایتخت شدن اصفهان در دوران سلسله­های آل بویه ، سلجوقیان و صفویه پدید آمده­است. در این دوره­ها ارزشمند­ترین و فاخر­ترین آثار معماری این سلسله­ها در اصفهان ایجاد گردید؛ اما متأسفانه فراز و فرود سلسله­ها، جنگ و درگیری­ها و بلایای طبیعی بسیاری از این آثار ...

با توجه به نابسامانی­های اجتماعیِ موجود در لرستان مقارن برآمدن رضاخان و تلاش وی برای برقراری امنیت در کشور، لرستان از جمله مناطقی بود که برقراری نظم و امنیت در آن ضرورت داشت. بافت ایلیِ منطقه، مساعدت بخشی از خوانین و متنفذان محلی موسوم به «خوانین دولتخواه» مهمترین عاملِ توفیق دولت پهلوی اول در تحقق این امر بود. در این مقاله با شیوه توصیفی- تحلیلی، نقش خوانین و متنفذین لرستان در تعامل با دولت پهلوی...

چکیده: سیاست‌ها و مصوبات اقتصادی مجالس دورة پهلوی اول برآیند بحران‌های اقتصادی ایران در عصر قاجار بود که فعالیت اصناف و تجار را به شدت تحت تأثیر قرار داده و این طیف را به سوی  تقابل با حکومت مذکور سوق داده بود. اگر چه مصوبات مزبور در راستای حل معضلات حاکم بر فعالیت‌های اقتصادی عصر، مطرح و اجرا می‌گردید اما به نسبت دامنة تأثیرات و فرآیند اجرا، می‌توانست به اعتراض و موضع گیری گروه‌هایی از اصناف و...

هدف اصلی در تحقیق پیش رو تبیین چگونگی تشخیص رابطۀ علمی بین «تأثیر نظام قدرت و سیاست های اجرایی آن» بر تحول فرهنگ حجاب زنان دورۀ پهلوی اول است. دستاورد تحقیق حاضر نشان می دهد که مسئلۀ کشف حجاب دوره اوّل پهلوی در نسبت بین قدرت ـ جنسیت، باید اقدامی از سوی نظام قدرت برای تغییر بسترهای فرهنگی، در قالب برنامه ها و اهداف توسعه، دانست؛ ساختار سیاسی قائل به پیش فرض همبستگی بین دو مفهومِ حجاب ـ توسعه بود و...

آنچه که در این مقاله با عنوان جایگاه دین و روحانیت در نظام آموزشی و دوره پهلوی اول مورد بررسی قرار گرفت حاوی مطالبی است که نحوه و چگونگی برخورد پهلوی اول نسبت به روحانیت در عرصه آموزشی و جایگاه دین در برنامه‌ریزی و محتوای کتاب درسی را نشان می دهد. با توجه به اینکه حاکمیت در این زمان درصدد نوسازی نظام آموزشی مبتنی بر ناسیونالیسم باستان‌گرا و سکولاریسم غرب‌گرا بوده دستگاه فرهنگی رژیم پهلوی درصدد ...