بخش لاینفک خانه‌های سنتی ایرانی، حیاط است. در غالب خانه‌های سنتی می‌توان دست کم یک حیاط را شناسایی نمود که با سلسله‌مراتبی از ورودی خانه قرار گرفته است و سایر فضاهای خانه را سازماندهی می‌نماید. خانه‌هایی با این نظام فضایی را خانه‌های حیاط مرکزی می‌نامند. هرچند سالهاست که طراحی و ساخت چنین خانه‌هایی منسوخ شده اما از آنجا که این خانه‌ها در طول زمانی بسیار طولانی پاسخ مناسبی به نیازهای زندگی ایران...

یکی از پیش‌نیازهای مهم برای برآورد خطر زمین‌لرزه، به‌دست آوردن اطلاعاتی دقیق‌تر و کامل‌تر از زمین لرزه‌هایی است که در دوره‌های تاریخی و پیش از تاریخ روی داده‌اند. این اطلاعات را می‌توان از بررسی نسخه‌ها و روایات تاریخی (لرزه‌شناسی تاریخی)، شواهد و آثار زمین‌شناسی (دیرینه‌لرزه‌شناسی)، و یا باستان‌لرزه‌شناسی (Archaeoseismology) به‌دست آورد. باستان‌لرزه‌شناسی رشته‌ای نوپا است که با بررسی و ارزیابی...

استفاده از چوب در طول تاریخ نقش به‌سزایی در بخش سازه و تزیینات بناهای دوره صفوی و قاجاری‌ داشته است که در شکل‌گیری معماری بناهای تاریخی روستای ییلاقی کپ از جمله خانه منصوری و مقصودی نیز، ساخت آثار چوبی زیبا و پرکار، همراه با تکنیک‌های متنوع تزیینی در سقف‌، تیر و ستون‌ها، در و پنجره و نرده‌های چوبی و نقوش به کار رفته در آن‌ها مشاهده شده است؛ لذا این پرسش‌ها مطرح است، تزیینات چوبی، طرح‌ها و نقاشی...

بنا به روایت کاوش‌های باستان‌شناسی، معبد از قدیمی‌ترین نمونه‌های معماری انسان‌ها بوده که بر شکل‌گیری بناهای دیگر انسان‌ساخت همچون خانه و کاخ اثر گذاشته است. انسان‌های دوران باستان، که فهم ویژه خود از جهان و هستی را داشتند، برای ایجاد «رابطه» با آن، به تجسم اعتقاد خود می‌پرداختند. اشیاء و عناصری را به عنوان نماد قدسیت، جهان والا و خیر مطلق انتخاب می‌کردند و آنها را در صحنه زندگی خود به کار می‌گر...

0

آنچه در بحثهای ویژه ساختارهای فرهنگی قرار می گیرد‘ تاریخی از گذشته انسان بوم زاد را در هر منطقه رقم می زند. بحث ما در این مقاله رهیابی به دانش قومی و شناخت بناهای قدیمی و بازار شهر تاریخی قزوین و بررسی فرهنگ حاکم بر آن و آگاهی از تفکر جدید ساکنان بناها و سراهای قدیمی قزوین از جمله سرای حاجی رضا‘ سرای وزیر‘ سرای رضوی و ... است‘ که بازتاب ویژه این امر رسیدن به دانش انسان ساکن در محله ها و بناهای ...

عناصر معماری بومی، بیش از هر عامل دیگری، تحت­تاثیر عوامل محیطی و اقلیمی شکل گرفته­اند. اقلیم به عنوان یک عامل تعیین کننده موجب پدید آمدن گونه های متفاوت معماری در مناطق اقلیمی مختلف شده است. «حیاط» یکی از عناصر معماری مسکونی بومی است که نقشی اساسی در حیات بشری خاصه در ایران و معماری ایرانی داشته است؛ چنانچه در مناطق مختلف و تحت­تاثیر شرایط محیطی، ساختار اقلیمی متفاوتی به­خود گرفته است. اهمیت ای...

سرعت تغییرات در بافت قدیم شهرها، ما را در رویارویی با نحوه نگرش و چگونگی برخورد با آن قرار می دهد. صرف نظر از برشمردن جنبه های مثبت یا منفی تحولات کالبدی که به دیدگاه های برنامه ریزان و سیاست های اتخاذ شده آن وابسته است، لزوم ثبت و ضبط الگوهای معماری پیشین مسجّل می باشد. چالش اساسی در این رویارویی این است که آیا بناهای بافت قدیم شهر رشت قابلیت دسته بندی و گونه شناسی را داراست؛ و نیز چند گونه اصل...

خانه های تاریخی باارزش اصفهان غالباً در بازۀ زمانی دورۀ صفویه تا اواخر دورۀ رضاشاه )پهلوی اول( و بر اساس الگوی حیاط مرکزی و ویژگی های معماری مناطق نیمه گرم و خشک ایران ساخته شده اند، اما به لحاظ موقعیت دینی و فرهنگی ساکنان )مسلمان، ارمنی، یهودی، زرتشتی( یا موقعیت شغلی و اجتماعی آنان )بازرگان و تاجر، روحانی، ملاک و زمین دار( تفاوت هایی در سازماندهی فضاها، نقش آب و تزیینات آنان به چشم می خورد. مقا...

به نوشته طبری و بنابر تحقیقات تاریخی، مهرنرسی وزیر اعظم بهرام پنجم(439 ـ 421م.) در ولایت اردشیرخره، بناهای زیادی ساخت. او ضمن ساخت بناهای عام‌المنفعه، چهار آتشکده در چهارروستا از منطقه دشت بارین از ولایت اردشیرخُره بنا نهاد. مقال? حاضر مکان‌یابی دقیق آتشکده‌های یادشده براساس آگاهی‌های موجود در منابع تاریخی، مطالعه مسیرهای ارتباطی بین شهر بیشاپور و اردشیرخُره بنابر تحقیقات میدانی و باستان شناسی و ...