تبیین کیفیت علم الهی به‎ویژه علم قبل‌الایجاد، از مسائل مهمّ و دشوار حکمت الهی است. روایات گهربار امامان معصوم (علیهم‎السلام) در هر دوره ناظر به بیان این معارف عمیق است، که بر اثر بطون معجزنظام خود سبب اختلاف دانشوران در مقصود، از مراتب سطح تا ژرفا شده است. صدرالمتألهین گشاینده باب بدیع در شرح نگاری بر روایات الهیات توحیدی از ائمه اهل بیت (علیهم‌السلام) است و مخالفان و موافقان را به تکاپو وا می‌د...

1- در مورد اینکه آیا چقدر آیات و روایات بر باز شدن دریچه های فکری قلسفی بر روی او تأثیر داشته و چقدر افکار فلسفی او بر تفسیر و تشریح آیات و روایات تأثیر گذاشته باید گفت که تأثیر در شقّ دوم بیش از تأثیر در شق اول است. بنابراین صدرا در این شروح و استفاده هایی که از آیات و روایات کرده بیشتر افکار و انظار فلسفی خویش را مدّ نظر داشته است و البته به شکلی که با معنای آیات و روایات هیچ گونه تناقضی پیدا ن...

خداوند هستی را با نظمی بی نظیر و وحدتی حیرت آور خلق کرده است. بخش کوچکی از این نظام، طبیعت و انسان است. طبیعت با تمام موجودات خویش در ارتباط با بخشی دیگر از هستی یعنی انسان می باشد. به گواهی آموزه های ادیان ابراهیمی (توحیدی) کل هستی و به تبع آن طبیعت تسبیح گوی خالق خویش می باشند. این صفت حاکی از مخلوقی زنده و دارای ادراک است که نوعی حقوق و تکالیف را متوجه آن می گرداند. خداوند طبیعت و همه مواهب ...

به رغم این که بحث در مورد صابئین, بحث تازه ای نیست و سابقه تحقیق کلاسیک پیرامون آنان به قرن هفدهم میلادی می رسد, اما آن چه پس از یک بررسی اجمالی در این باره به نظر می رسد, تشتت آرا و سردرگمی محققین قدیم و جدید است. مانع عمده در راه تحقیق پیرامون این موضوع, کمبود منابع و اطلاعات و نیز مغشوش بودن اطلاعات موجود می باشد, علاوه بر آن, استفاده یا سوء استفاده گروه های مختلف از عنوان صابئین, سبب اغتشاش...

طبیعت کلیت و مظهر تجلی و جود است مقام خاص و مقدسی دارد در باغ  و در آن همه چیز در حال نظم و تعادل قراردارد در باغ طبیعت از پیش اندیشیده شده، رابطه انسان و طبیعت را در نهایت هماهنگی نشان می دهد.  باغ به کمک اشکال منظم هندسی رابطه میان طبیعت و دنیای درون به تصویر می کشد.  دراین میان معماری منظرایرانی مفهوم عرفانی و مذهبی طبیعت و نظم جهانی را منعکس و مفاهیم فضاها را مطرح می کند معماری منظر ایرانی ...

چکیده: اهتمام به معنویّت در جهان امروز، ناشی از احساس خلأ در دنیای صنعتی است. در این میان، اهتمام به معنویّت اسلامی، ضروری است. در این نوشتار، به بررسی اهداف و ویژگی‌های معنویّت در منظر حکیمان و عرفای مسلمان پرداخته شده است. معیار و منشأ برای معنویت فعل عبارت است از نیّت و معرفت به فعل و جهت‌گیری اخلاقی آن. هدف زندگی معنوی از دیدگاه آن‌ها عبارتند از: ارتقای شناخت توحیدی در مراتب مختلف توحید و ارتقا...

کلام گهربار امام علی (ع)  و مضامین حکمی و اخلاقی نهج‏البلاغه، همواره در طول زمان، منبعی غنی از علم و حکمت بوده و شاعران و نویسندگان عرب و غیر عرب با بهره‏مندی از‌اندیشه آن حضرت، کلام خود را مزیّن ساخته‏اند، به نحوی که تأثیرپذیری شاعران و نویسندگان نام‏آور ایرانی و عرب چون مولوی، سعدی، ابن مقفع، ابو العتاهیة، محمود وراق و ... از کلام آن حضرت اثبات شده است. در این میان، تأثیر آموزه‎های نهج‏البلاغه...

مقاله حاضر در مقام پژوهشی مقایسه ای به بررسی کلامی-فلسفی دیدگاه اگزیستانسیالیسم و نهج البلاغه نسبت به موقعیت های استثنایی یا پیش آمدهای خاص زندگی انسان ها می پردازد. اگزیستانسیالیست ها از این پیش آمدها به موقعیت های مرزی تعبیر می کنند و آن را یکی از مبانی جنبش فکری خود می دانند و معتقدند که انسان به واسطه ی قرار گرفتن در این موقعیت ها، به شناخت راستین خود دست می یابد. نهج البلاغه از این موقعیت ...

آرمان­ های توحیدی، نه در برابر واقعیّت، بلکه عین واقعیّت و مراتب برتر آن را تشکیل می ­دهند؛ تحوّل و دگرگونی افراد و جوامع، تابعی از تحول و دگرگونی در آرمان­ های آنهاست. پیشوایان دینی و مخالفان آنان، هر دو، بر آرمان­ ها تمرکز کرده ­اند. دستة نخست بر تثبیت، تقویت و تحقّق آرمان­ های توحیدی اهتمام ورزیده ­اند، اما دسته دوم کمر به نابودی آرمان ­های الهام ­بخش جامعة هدف بسته ­اند. سبب این دو حرکت...

علامه طباطبایی، قدر مسلّم محیی و مجدد حکمت در دوران معاصر بویژه در شهر، حوزه علمی و مکتب شیعی قم و معلم و مروج حکمت میباشد. ایشان از برجستگان حکمت اجتماعی اسلامی نیز بوده و بلکه برجسته ترین چهرگان شالودهساز و شاخص آن میباشد؛ چنانکه میتوان از ایشان به عنوان حکیم محض و نظری و حکیم اجتماعی و معرفت شناسی یاد نمود. فرضیه: نگاه، نظریه و نظام حکمت متعالی محض علامه طباطبایی ظرفیت بازتولید سیاسی و تأسیس ...