اثر ادبی (روایت تمثیلی عرفانی) برانگیزنده تجربه ای عمیق و متفاوت است که در نهایت به «خلاقیت هنری» یعنی آفرینش «راوی» و بازآفرینی «روایت گر» اثر ادبی منجر می شود. لذت زیبایی این گونه آثار ناشی از آگاهی و درون یافتی است که مخاطب از بازیابی و دریافت چیزی که به اعلی درجه جز خود او است، حاصل می کند؛ به بیان دیگر در این گونه آثار، روایت نیروی محرکه اندیشه، تخیل، تداعی و برانگیزنده معانی از یاد رفته و...

مطالعۀ رابطۀ چندسویۀ متون ادبی، از ارتباطات عمیق فرهنگی، داد و ستدهای محتوایی و تعاملات ادبی آن ها در طیّ قرون متمادی، پرده برمی گیرد و به کشف راز زیبایی، کمال هنری و جاودانگی شاهکارهای ادبی می انجامد. مثنوی مولوی، از آن گونه شاهکارهایی است که نه تنها با متون ادبی پیشین رابطه دارد و با آن ها گفت وگو می کند، بلکه سخت با فرهنگ مردم گذشته و اهالی دین و تصوف و عرفان، پیوند می خورد. بررسی و تحقیق در ...

حکایات بسیاری از زاهدان در کتب ادبی جمع آوری و نقل شده که منابع اصلی آنها مشخص نیست. از جمله این کتب پند پیران است که مجموعه‌ای از حکایات زاهدان و صوفیان مشهور را در خود جای داده است. با توجه به اینکه منابع حکایات این کتاب مشخص نیست، در این گفتار برآنیم که با کاوش در منابع عربی و ایرانی معتبر و دست اوّل، ریشه‌های اصلی این حکایات را مورد بررسی قرار دهیم. بر اساس یافته‌های پژوهش، 21 حکایت از حکایا...

خاورشناسان اروپایی از نیمۀ دوم سدۀ هجدهم میلادی به ترجمه و تصحیح آثار عطار پرداختند. فون اشتوئمر در آلمان این کار را آغاز کرد. پس از او، در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، سیلوستر دوساسی با ترجمۀ فرانسوی پندنامه و منطق‌الطیر، در معرفی عطار به غرب مؤثر بود. ادوارد فیتز جرالد با خواندن مقدمه‌ای که گارسن دوتاسی بر ترجمۀ فرانسوی منطق‌الطیر نوشته بود با عطار آشنا شد و ...

تلمیح آرایه ای است که در سراسر جغرافیای ادبیات ایران اعم از شعر و نثر انعکاس گسترده ای دارد و همواره برای علاقمندان پلی ارتباطی میان حال و گذشته بوده در ضمن به سان آیینه ای است که خوانندگان، گذشته ی غبارآلود خاطرات مه گرفته شان را در آن می بیند. ناصر خسرو شاعری است که اعتقادات دینی خود را در قالب نظم ریخته است برای شناخت بیش تر افکار و عقاید و اندیشه های او گشودن رمز و راز داستان ها و شخصیت ها...

اثر ادبی (روایت تمثیلی عرفانی) برانگیزنده تجربه ای عمیق و متفاوت است که در نهایت به «خلاقیت هنری» یعنی آفرینش «راوی» و بازآفرینی «روایت گر» اثر ادبی منجر می شود. لذت زیبایی این گونه آثار ناشی از آگاهی و درون یافتی است که مخاطب از بازیابی و دریافت چیزی که به اعلی درجه جز خود او است، حاصل می کند؛ به بیان دیگر در این گونه آثار، روایت نیروی محرکه اندیشه، تخیل، تداعی و برانگیزنده معانی از یاد رفته و...

حکایات صوفیه بخش مهمی از ادبیات عرفانی را تشکیل می دهد. این حکایات با اهداف گوناگونی در کتب صوفیه به کار گرفته می شوند که عمده ترین آنها ترغیب و تعلیم صوفیه در سیر و سلوک است. مولانا نیز در آثار خود توجه زیادی به قصه و حکایات صوفیه دارد، به گونه ای که در همة آثار او، این حکایات دیده می شود. در آثار او، حکایت صوفیه از نظر کمیت تنوع زیادی دارند و برخی از آنها کوتاه و برخی طولانی هستند. مولانا در ...

یهودیان حضوری دیرپای در ایران دارند. ایشان برای ارتباط کتبی با یکدیگر خط و زبان «فارسی یهودی» را که به زبان فارسی و خط عبری است، ابداع کردند. قدیمی ترین سند از این شیوة نگارش به قرن دوم هجری باز می گردد. شاعران و نویسندگان فارسی یهودی آثار فراوانی را در تفسیر کتاب مقدس، دستور زبان و فرهنگ لغات عبری، هلاخا، میدارش، اشعار، امثال و حکایات، جادو، نامه ها و اسناد حقوقی، در قالب این خط عرضه نمودند. د...

تمثیل یکی از صور خیال است و یکی از انواع تشبیه به شمار می آید. از آنجا که مشبهٌ به در تمثیل معمولاً حسی و ملموس است، می توان از ظاهر آن پی به واقعیت های اجتماعی برد. ادبیات عرفانی ما قسمت عمده ای از گنجینه ادبی ما را شامل می شود و عطار و مولانا کوه موج این دریای عظیم ادب عارفانه هستند. با نگاهی به تمثیل های این دو شاعر بزرگ می توان از ورای آموزه های عرفانی و با دقت در ظاهر داستان های آنان، به واق...

روضۀ خلد مجد خوافی که به تقلید از گلستان سعدی در هجده باب نگاشته شده است مشتمل بر حکایات کوتاه، نغز، عبرت آموز، تعلیمی و تمثیلی می باشد. هدف این پژوهش بررسی حکایات روضۀ خلد از نظر تمثیل است. در این بررسی ابتدا به تحلیل تمثیل در حکایات روضۀ خلد پرداخته شده است و سپس شخصیت های تمثیلی در این حکایات مشخص شده اند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. با توجه به بررسی تمثیل در حکایات روضۀ خلد ...