با توجه به تأثیرات اجتماعی و تفاوت‏های موجود در بخش‏های مختلف سیستم، در نظر نگرفتن ویژگی‏ها و رفتارهای اجتماعی بهره‏برداران و توجه صرف به مدیریت همگن و بالا-پایین، رویکرد موفقی در مدیریت پایدار منابع آب نخواهد بود. مدل‏سازی‏ عامل‏بنیان (Agent-Based Model)، رویکرد تقریباً نوینی است که به دلیل لحاظ کردن این تفاوت‏ها، در زمینۀ مدیریت منابع آب و اراضی امکانات مفیدی را در تحلیل رفتارهای اجتماعی و مدی...

اولویت‏بندی حوضۀ آبخیز در مدیریت منابع طبیعی و خصوصاً مدیریت آبخیز بسیار مهم است. در این مطالعه از پارامترهای مورفومتری و تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تکنیک RS و GIS به‏منظور شناسایی زیرحوضه‏های حساس به فرسایش استفاده شده است. پارامترهای مورفومتری در نظر گرفته‌شده شامل اختلاف ارتفاع، پارامترهای خطی (تراکم زهکشی، نسبت انشعاب، طول جریان روی سطح زمین، فراوانی آبراهه و بافت زهکشی) و پارامترهای...

مدل‏سازی می‏تواند نوعی رویکرد کمی و سازگاری در برآورد فرسایش خاک و تولید رسوب تحت دامنۀ وسیعی از شرایط را فراهم کند. در این مطالعه به‏منظور شناسایی توزیع مکانی خطر فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضۀ آبخیز تالار روش یکپارچه‏سازی معادلۀ جهانی هدررفت خاک اصلاح‌شده، سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و فن سنجش از دور به‏کار گرفته شد. عوامل فرسایندگی باران، فرسایش‏پذیری خاک، طول و درجۀ شیب و پوشش گیاهی به‏منظور ...

با شناسایی اثر فعالیت‌های تکتونیکی بر روی سیستم‌های رودخانه‌ای، به ارزش رودخانه‌ها در مطالعة فعالیت‌های تکتونیکی پی­برده شده‌است. مطالعة کانال‌های رودخانه‌ای و نهشته‌های جا‌به‌جا شدة آن‌ها بوسیلة گسلش زمان زمین‌لرزه، مقدار جابجایی توسط گسل، به همراه اطلاعات ویژه که در ارزیابی خطرات، زلزلة آینده را آشکار می‌کند. منطقة مورد مطالعه در کپه‌داغ مرکزی (خراسان شمالی) و شمال غربی بجنورد قرار دارد. گسل‌...

جنگل‌ها در دوره‌های مختلف تاریخی، نقشی حیاتی در بقا، توسعه و رشد جوامع انسانی داشته‌اند، اما استفادۀ گسترده از منابع جنگلی، سبب تخریب محیط زیست و تبدیل اراضی به بیابان و در نتیجه محو شدن تمدن‌ها شده است. تخریب پهنه‌های جنگلی، پیامدهای نامناسبی در منابع زیست‌محیطی حوضۀ آبخیز بالادست مانند افزایش توان سیل‌خیزی، رخداد فرسایش و تولید رسوبات دارد. از این‌رو از دیرباز، بررسی‌های متعددی در زمینۀ اعمال...

از آن‌جاکه اغلب شهرها در نزدیکی و یا روی دره­های آبرفتی بنا شده‌اند، اثرهای هندسه حوضۀ رسوبی بر حرکت زمین در مهندسی ژئوتکنیک لرزه‌ای اهمیت ویژه­ای دارد. انحنای حوضه­ای که در آن خاک­های آبرفتی نرم­تر رسوب‌گذاری شده ‌است، می­تواند امواج حجمی را حبس کرده و موجب می‌شود که  برخی از امواج حجمی برخوردی، به‌صورت امواج سطحی در لایه آبرفتی منتشر شوند، این امواج می‌توانند لرزش­های شدید­­تر و طولانی­تری نس...

پیامدهای منفی از بین‏ رفتن منابع آب برای حیات انسان و دیگر گونه‏های زیستی موجب شده تا بررسی اطمینان‏پذیری حوضه‏های آبریز برای تأمین این نیاز اساسی ضرورت یابد. از این رو، در پژوهش حاضر برای نخستین‏بار روش تحلیل ریسک برای شناسایی نقاط آسیب‏پذیر و ارائۀ یک شاخص جامع در مقیاس حوضۀ آبریز به کار گرفته شد. به این ترتیب، با استفاده از روش تحلیل ریسک درخت خطا رویداد نامطلوب حوضه تعیین شد. سپس، عوامل منج...

رودخانه‏ها اهمیت بسیار زیادی در تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی دارند. در این مطالعه، قابلیت روش‏‏های منفرد و هیبریدی‌ـ موجکی شبکه‏های عصبی، سامانۀ استنتاجی عصبی‌ـ فازی تطبیقی و برنامه‏ریزی بیان ژن برای مدل‌سازی میزان جامدات محلول حوضۀ آبریز نازلوچای ارزیابی شدند. به این منظور از داده‏های کیفیت آب با طول دورۀ آماری 19 ساله (1372-1390)، چهار ایستگاه هیدرومتری واقع در حوضۀ آبریز نازلوچای استفاده شد. ...

بارندگی یکی از مهمترین داده‌های ورودی سیستم‌های هیدرولوژیکی شمرده می‌شود و مطالعه و اندازه‌گیری آن در زمینه‌های مختلف مانند: پیش‌بینی شرایط جوی، طراحی سازه‌های هیدرولیکی، برآورد و مدل‌سازی سیلاب ضروری است. هدف این تحقیق، برآورد مقدار بارندگی شش ساعته در حوضۀ آبریز  دریاچۀ ارومیه با استفاده از یک مدل مفهومی ابر است. ورودی‌های این مدل شامل دمای بالای ابر که از باند مادون قرمز ماهوارۀ متئوست تخمین...

دگرگونی اقلیم پدیده ای طبیعی است که در مقیاس زمانی بلندمدت به وقوع می پیوندد. مهم ترین عامل هایی که تغییر اقلیم را تشدید می کنند عبارت اند از: تغییر تابش منعکس شدۀ خورشیدی، تغییر مدار زمین، گازهای گلخانه ای و رانش قاره ها. در این پژوهش حوضۀ آبخیز باراندوزچای استان آذربایجان غربی با مساحت 1088 کیلومتر مربع بررسی شد. به دلیل نبود ایستگاه سینوپتیک در داخل حوضه، از ایستگاه های مجاور و از روش تیسن پ...