شاهنامه فردوسی یکی از شاهکارهای ادبی فارسی و جهان و حماسه ی ملی ایران در قرن چهارم است. این اثر حماسی دارای موضوعات و درون مایه های متعددی است که همگی در ارتباط با اساطیر و فرهنگ ایران شکل گرفته است و شناخت هر یک از آنها ما را با بنیان های فکری ایرانیان به طور اعم و فردوسی به طور اخص یاری می کنند، یکی از این موضوعات شکار می باشد. جایگاه و اهمیت شکار در شاهنامه که اثری سراسر حماسی و پهلوانی می ...

بیوولف کهن‌ترین و بزرگترین اثر حماسی ادبیات انگلستان به زبان انگلیسی قدیم است که قهرمان اصلی آن، بیوولف نام دارد. در شاهنامه هم ابرقهرمان اصلی، رستم است. حماسة بیوولف و شاهنامه، خصوصاً بخش پهلوانی آن و نیز شخصیت‌های اصلی دو حماسه، شباهت‌هایی شایستة تأمل دارند که با تعمق در آن‌ها و تطبیق آن‌ها با یکدیگر، هم به تشابهات شخصیت رستم و بیوولف و هم به خصوصیات اشتراکی ژانر حماسه و روایت داستانی حماسی بی...

آیا تشریح و تبیین نوع حماسی در ادبیّات فارسی سابقه¬ای داشته است؟ در تعریف کلیشه¬ای، مکرّر و نسبتاً غربی این نوع در ایران، کلیّت و پیکره¬ی میراث ادب فارسی مورد توجّه بوده است؟ نگرش¬های شاهکاراندیشانه و نخبه¬گرای پژوهندگان تا چه میزان در تعیین مختصّات مطلق و تغییرناپذیر نوع حماسی اثرگذار بوده است؟ در پی پاسخ بدین پرسش¬ها، جُستار حاضر در دو بخش کوشیده، نگاهی انتقادی به¬نوع حماسی فارسی داشته باشد. بخش نخس...

چکیده تعالی فرهنگی هر جامعه، در گرو شناخت صحیح دستاوردهای گوناگون و آثار فرهنگی و میراث های مادی و معنوی پیشینیان و برقراری ارتباط آگاهانه با آن آثار است. منظومه های حماسی دینی جایگاه ارزنده ای به عنوان گنجینه های مذهبی، دینی و اجتماعی از دیرباز در آثار ادبی ما داشته اند. شأن والای این قبیل حماسه ها در روحیه دینی و دین پروری ملت مسلمان و شیعی ما همواره در طول ازمنه بر کسی پوشیده نیست. پس با...

ادبیات پایداری در ایران از دیرباز با تجلی در انواع شعر و نثر فارسی، نقش مؤثری را در بیان و القای مفاهیم مقاومتی ایفا کرده است و در پیوند با ادبیات عاشورایی و تجلّی روح حماسی آن، گزارشگر مبارزه، پایداری و مقاومت در برابر انواع نیروهای متجاوز و ظلم و ستم آنها است. در این میان حماسه به‌عنوان یکی از انواع شاخص ادبی شرح مفصل‌تری از رشادت‌ها و قهرمانی‌های امام حسین (ع) و یارانش در جریان واقعۀ عاشورا ر...

به باور بسیاری از ادیبان و فولکلورشناسانی که در زمینۀ مشترکات ژانرهای نثر شفاهی و ادبیات به تحقیق مشغول‌اند، اسطوره نطفۀ معنوی نثر شفاهی و عامل پیدایش انواع ادبی است. برخی نیز این موضوع را براساس شباهت تیپولوژی و عوض شدن نقش‌های اساطیری تحلیل کرده‌اند؛ مثلاً به باور پراپ، افسانه‌ها از اسطوره‌ها مواد زیاد گرفته‌اند؛ اما این بدان معنا نیست که اسطوره‌ها و افسانه‌ها یک چیزند. در این مقاله، تفاوت‌ها ...

نوع ادبی حماسه ی شکست، موضوعی است که در ادبیات ما-کلاسیک و معاصر- آن چنان که شایسته است مورد توجه قرار نگرفته است. هرچند با تحقیق و تفحّص در آثار شاعران دوره های مختلف، بخصوص شاعرانی که زمان زندگی آنان پس از یک شکست تاریخی و اجتماعی بوده است، ردپایی از حماسه ی شکست را می توان یافت. تأثیر این شکست های تاریخی را پس از شکست ایرانیان از اعراب و نیز حمله ی خانمان برانداز مغول، به خوبی می توان در آث...

چکیده: حماسه به عنوان یکی از انواع ادبی، همواره در دوره های خاص با درخشش خود به ضرورت حیات و هویت یک قوم و سرزمینش اشاره داشته است.در میان انواع مختلف حماسه، حماسه های تاریخی - مذهبی شکل و حالتی دگرگونه دارند. این نوع حماسه ها برگرفته از دل تاریخ و هویت دینی آنها هستند و به علت قرار گرفتن در زمان و مکان مشخص از اساطیر و افسانه ها فاصله می گیرند و بازتاب واقعیت ها و حقایق تاریخی-دینی اند.علی نا...

این کتاب شامل مهمترین اقدامات صورت گرفته در زمینه ی خلاقیت و نوآوری ادبی از زمان اسطوره های حماسی اولیه تا انقلاب های دارم جدید می باشد و در برگیرنده بخش وسیعی از دستاورد های فکری جهانی که به شیوه ی استقرایی همراه با ژرف نگری است.در این کتاب ما به معرفت و اندیشه رسیده و تا حدودی از نتایج و اصول آن استفاده میکنیم و در آن نظریاتی ارائه شده که باعث تعمق محققان متخصص شده و شیوه های تحقیق هوشمندانه ...

کوشش نویسندگان در این مقاله، به بازخوانی روند پدیدآمدن حماسه ی ملی شاه نامه، معطوف بوده است. نویسندگان از زاویه ای به نسبت تازه تر به روند پدیدآمدن شاه نامه یا شاه کار حماسه ی ملی، پرداخته اند. این درست است که ما امروز از متن به نسبت منقّح شاه نامه یا به تعبیری دیگر، کتاب بزرگ حماسه ی ملّی، برخوردار هستیم؛ امّا این که در فرایند پدید آمدن این متن که از باشکوه ترین متن های فرهنگی، اسطوره ای، زبانی، ...