چکیده: سلمان ساوجی از قصیده سرایان بزرگ قرن هشتم هجری است.او را خاتم قصیده سرایان پیش از دوره ی بازگشت ادبی می دانند.وی طبق ویژگی بارز سبک عراقی که استفاده ی وافر از صنایع بدیعی و بیانی می باشد از اکثر آرایه های لفظی و معنوی در شعر خود استفاده کرده است.برترین ویژگی شعری اش زیبایی آفرینی با این صنایع است.این رساله در دو فصل بدیع و بیان با نگاهی آماری تدوین شده است.هر یک از آرایه ها تعریف،تب...

راز یگانگی هر شاعری در زبان او نهفته است و اوّلین و اصلی ترین زمینه ی پژوهش در شعر شاعر، تحقیق در ساخت زبانی او، بخصوص، در علم بلاغت است. یکی از شاخه های علوم بلاغت «فن بدیع» است که بررسی صنایع لفظی و معنوی را در بر می گیرد. زبان و ادبیات مانند بسیاری از دیگر امور، دچار تحوّل و دگرگونی است؛ مسائل مربوط به آن، و از جمله علم بدیع و آرایش های کلامی نیز در طول ادوار شعر ـ چه از لحاظ کمیّت و مقدار صنای...

زیبایی شناسی به عنوان علمی که به تحلیل مولفه های زیبایی در آثار ادبی و کیفیت بازتاب آن در روح انسان می پردازد، با تمرکز بر متون اصیل و ارزشمند، ارزش واقعی آن ها را باز می شناسد . در این بین، قرآن کریم که معجزه ی جاویدان پیامبر اسلام است با ممتاز بودن جنبه های بلاغی خویش، همواره مورد توجه قرآن پژوهان و ادبای اهل فن بوده است و تکرار به عنوان یکی از جنبه های بلاغی و مولفه های زیبایی شناختی، اگرچه ...

در این پایان نامه که موضوع آن «بررسی محورهای زیبایی شناختی در اشعار دکتر مهدی حمیدی شیرازی» است پس از معرفی احوال و آثار این شاعر، به سه محور اصلی «بیان، بدیع و معانی» پرداخته شده است که هر کدام از آنها شامل زیر شاخه های بسیاری است و سعی شده است برای هر مورد به قدر کافی از میان اشعار شاعر مذکور شاهد مثال آورده شود. شعر حمیدی را می توان جامع اضداد دانست مثلأ از یک سو اصطلاحات و ترکیباتی در آنه...

هدف مقاله حاضر آن است تا ثابت کند آرایه­هایی که در کتاب­های بدیع فارسی با مبنا قرار دادن حروف الفبا شناسانده شده اند، فاقد دقّت علمی و زیبایی­شناختی هستند. این پژوهش بر اساس دانش­های زبان­شناسی، آواشناسی و واج­شناسی سامان یافته و آرایه­های حروفی از این دیدگاه آفت­یابی شده­ است. نگارنده پس از بررسی آرای پژوهشگران قدیم و جدید حوزه بدیع لفظی به این نتیجه می­رسد که مبنای زیبایی­شناختی همه آرایه­های ...

بی تردید قرآن در خلق، تحوّل و تطوّر علوم بلاغی نقش عمده و اساسی داشته است؛ چنانچه با بررسی متون ادبی هر دوره ی ادب فارسی، به خوبی جلوه های لفظی و معنایی قرآن در ایجاد تصویرهای بلاغی و آرایه های بدیعی، آشکار می شود. این مقاله به منظور نمایان ساختن نقش قرآن در تحول و تطوّر آرایه های بدیعی و یافتن شواهد  قرآنی در این زمینه، همچنین با هدف کاوشی نو درباره ی جناس، و آشنایی بیشتر با شعر شاعران بزرگ سبک آ...

«مشاکله» آرایه ای مشهور در علم بدیع است. در این مقاله ده مورد از آیات قرآن کریم که در آنها این آرایه مجال ظهور یافته، بررسی و تحلیل و نظر مفسّران و قرآن پژوهان درباره آنها نقل و تبیین شده است. جان کلام این است که اسناد مقوله هایی از قبیل «ذهن» و «ضمیر» و «نَفْس» و «روح» و «استهـزاء» و «نسیان» و «مکر» و «رنگ آمیزی» و ... به ذات اقدس خداوند روا نیسـت و اگر در آیات قرآن آمده، از باب همشکل سازی و نظیر...

در پاسخ به میزان و چگونگی کاربرد صنایع بیان و بدیع در دیوان بابافغانی به طور چکیده و مختصر می توان گفت به ترتیب صنایع بیان،بدیع معنوی و سپس بدیع لفظی بیشترین نقش را در دیوان ایفا کرده اند.در مجموع همه ویزگی های سبکی و محتوایی شعر بابافغانی دست به دست هم داده اند تا ایشان را به عنوان یکی از پیشروان مکتب وقوع معرفی کنند.روش استفاده شاعر از صنایع نیز به شکل ساده و متعادل است که شعر را دچار ابهام و...

این پایان نامه که روش تحقیق درآن مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی میباشد طباق و مقابله را در علم بلاغت عربی از آغاز شکل گرفتن تا کنون مورد بحث قرار داده،و مشتمل بر یک مقدمه ودوفصل ونتائج به شرح زیر است: پیشینه تحقیق، اهداف تحقیق ، روش تحقیق، سوالات تحقیق، اهمیت وکاربرد آن میباشد. فصل اول اختصاص به طباق دارد وموضوعات زیر را مورد بررسی قرار داده است: 1. معنای طباق در لغت و در اصطلاح و بیان ارتباط و ...

بلاغت در معنای علمی که به زیبایی‏شناسی ادبیات می‏پردازد ازجمله علوم مهم و تأثیرگذاری است که متأسفانه به ویژه در زبان فارسی چندان مورد توجه و بررسی‏های عالمانه قرار نگرفته است. علم بلاغت در طول تاریخ هزارساله ادبیات فارسی از نواقص و آفت‏های زیادی آسیب دیده است که از جمله مهم‏ترین‏های آن می‏توان به فقدان نظریه‏پردازی‏های علمی، عربی‏زدگی، اختلاف در نامگذاری‏ها، تعاریف کلی و مبهم، پرداختن به موضوعا...