زبان از عناصر بنیادی در داستان‌نویسی به شمار می‏رود. یکی از مباحث مهم در بررسی زبان، توجّه به جنسیّت و رابطۀ آن با زبانِ اثر است. بسیاری از پژوهشگران معتقدند میانِ زبان و نوشتارِ زنان و مردان تفاوت زیادی وجود دارد. هدف اصلی در پژوهش حاضر تفاوت‌های زبانیِ زنان و مردان در حوزۀ کاربرد واژگان از منظر زبان و جنسیّت در رمانِ سمفونی مردگان اثر عبّاس معروفی است. در این مقاله اهتمام نگارندگان بر آن است تا تفاوت‌...

بلاغت­پژوهان تاکنون برای تمثیل تعاریف گوناگون آورده­اند. امّا تمثیل در این پژوهش به­عنوان سبکی از داستان­گویی، شیوه­ای از روایت است که درون­مایه­ای غیرداستانی را در لفافه­ای از ساختار داستانی می­پوشاند. سمفونی مردگان رمان عباس معروفی، نویسنده و شاعر ایرانی است که مهم‌ترین اثر او و نقطه­ی عطف آثارش به شمار می‌رود. این اثر با بهره‌گیری از زبان شاعرانه‌، داستان یک خانواده و یک شاع...

هارپی به‌عنوان مخلوقی ترکیبی، قدمتی طولانی در هنر ایران دارد و باید خاستگاه آن را در هنر پیش از تاریخ جست. این نقش به‌عنوان موجود ترکیبی انسان- پرنده، با اساطیر کهن گره خورده است و در گذر زمان، در فرم مشخص و مفاهیم متفاوت استمرار ‌‌یافته ‌‌است. هارپی را در دوران پیش ‌‌از تاریخ، حامل مردگان به جهان دیگر تصویر می‌‌کردند که در دوران تاریخی با مفاهیم اسطوره‌‌ای پیوند خورد و در دورۀ اسلامی با مفاهیم...

در پژوهش پیش رو، با رویکردی تحلیلی-توصیفی، به بررسی عوامل مؤثر بر شتاب روایت در رمان سمفونی مردگان پرداخته شده است. شتاب روایت (شتاب پیش‌برد داستان) مفهومی بسیار سیال، نسبی و لغزان است و نمی‌توان آن‌گونه که در الگوی ژرار ژنت پیش‌نهاد شده است، آن را در چهارچوب فرمول و عدد محدود کرد؛ به دلیل نارسایی الگوی ژنت، در پژوهش پیش ‌رو، افزون بر سنجه‌های پیش‌نهادی این الگو، بر نقش فعّال خواننده در دریافت ر...

شیوة نگارش و پرداخت شخصیت‌ها در رمان بوف کور به‌ گونه‌ای ا‌ست که این متن را همواره در میدان دیدگاه‌های گوناگون و رویکردهای مختلف قرار داده‌است. یکی از شخصیت‌های رازآمیز و بحث‌برانگیز این رمان، «زن اثیری» است. تاکنون نظرهای گوناگونی دربارة چیستی و کیستی این زنِ داستانی از سوی تفسیرگران و منتقدان بازگفته شده‌است. این مقاله پس از بررسی دیدگاه‌های پیش‌گفته، به تبارشناسی «زن اثیری» بر پایة نشانه‌هایی...

رویکردهای نو به ادب معاصر، در گستر? مطالعات ادبی جایگاه قابل توجهی دارد، که در سال های اخیر این توجه روز افرون شده است. در پژوهش حاضر با عنوان بررسی درون مای? برادرکشی در چهار داستان معاصر ایرانی، کوشش شده ابتدا برادرکشی در مذاهب مختلف و اساطیر اقوام گوناگون بررسی گردد، آنگاه یافته ها بر اساس مشابهت های ساختاری و الگوهای مشترک طبقه بندی شود. بسامد بالای آثار برجست? ادبی جهان و ایران با درون م...

بسیاری از داستان¬نویسان معاصر امروز ایران ، تحت تأثیر آثار نویسندگان معاصر غرب به نوشتن داستان پرداخته¬اند. در این میان ، عبّاس معروفی با نگاهی خلاقانه به خشم و هیاهوی فاکنر، همچون او انعکاس روحیات ، رنج¬ها و ذهن و زمان جامعه خویش را در رمان سمفونی مردگان به تصویر کشیده است. لیکن این انعکاس تنها واکنشی صرف و گزارش¬گونه نیست. هر دو اثر با در هم آمیختن این احساسات و به تصویر کشیدن درونیات آدمی ، ع...

در میان مسائل انسان شناختی، مسئلۀ ماهیت و ساحت های وجودی انسان در مقایسه با دیگر مباحث، اهمیت بیشتری دارد. در این مقاله دیدگاه سید مرتضی علم الهدی، متکلم برجستۀ شیعه در قرن چهارم، دربارۀ ماهیت و ساحت های وجودی انسان بررسی شده و تأثیر نوع نگاه وی در تبیین برخی آموزه های دینی مرتبط با مرگ و معاد همچون حقیقت مرگ، عالم برزخ و عذاب قبر، علم و آگاهی مردگان و کیفیت معاد نشان داده خواهد شد.

سیمای مسیح در مثنوی مولوی مطابق نقل قرآن مطرح شده است . مولانا ضمن بیان داستان ولادت مسیح ودر گهواره سخن گفتنش ‘ از آنچه برمریم مادر او که بی داشتن همسری به امر الهی بر مسیح باردار شده است و مورد سرزنش مردم واقع گردیده‘سخن به میان می آورد و پس به ذکر احوال زندگی مسیح و معجزات او چون زنده کردن مردگان و شفای بیماران و بینا کردن کوران و درخواست رسیدن مائده (غذای آسمانی ) می پردازد ودر عین حال مولا...