جنگ تحمیلی با فاصلة کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران آغاز گردید و بازسازی ویرانی های آن که در نظر بود همزمان با ادامة جنگ صورت گیرد، متأثر از جو انقلابی و ایده آل های تحقق جامعة اسلامی و انقلابی بود. در این رابطه هدف بازسازی نفی گذشتة متبلور در رژیم گذشته با محوریت تفکرات تجدد خواهانه بوده است. این نقطه مشترک با تفکرات مدرنیستی، که در دهه 1960 و 1970 رواج داشته است، در ایران نیز توسط تحص...

جنگ ایران و عراق بر اثر عواملی نظیر تغییر موازنه ی قوا و تشدید اختلاف‏ها بین دو کشور در مقطع بهمن 1357 تا شهریور 1359 به وقوع پیوست، اما نباید تأثیر نابه‏سامانی سیاست خارجی ایران به منظور پیش گیری از تهاجم عراق را نادیده گرفت. در واقع پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وضعیت دستگاه دیپلماسی و توان نظامی به عنوان دو ابزار مهم سیاست خارجی ایران دگرگون شد و تحولات ناشی از انقلاب در سطح ساختار و کارگزار و...

قبل از تصویب منشور سازمان ملل متحد، مسئله دفاع مشروع در حقوق بین الملل به صراحتی که امروزه مورد بحث و فحص است، مورد ارزیابی قرار نگرفته بود. ماده 51 منشور سازمان ملل متحد نخستین تقنین صریح در این خصوص بود. دفاع مشروع و اقدام شورای امنیت از استثنائات اصل منع توسل به زور که از اصول اساسی حقوق بین الملل است، می باشند. منع توسل به زور در بند 4 ماده 2 منشور سازمان ملل متحد تعریف شده است. همچنین حدود...

قدمت پدیده جنگ به اندازه حیات اجتماعی و مدنی انسان است؛ پدیده ای که گاه برای او جذاب و دلنشین بوده و از مقدسات و ارزشهای عالی او قلمداد شده و زمانی دیگر، مورد تنفر او بوده و از آن اظهار بیزاری و تنفر کرده است. این پدیده، همچون دیگر پدیده های انسانی تا حد زیادی به دو متغیر اساسی انسان، یعنی اراده و اختیار او بستگی دارد و اراده نیز خود، حاصل عقل، آگاهی و آزادی اوست، از این رو، جنگها جز به اراده آ...

در حالی که تا پیش از بروز جنگ جهانی دوم در سال 1939 آمریکا و عربستان سعودی حتی دارای رابطه سیاسی نبودند. سالهای جنگ و دوران بعد از آن شاهد پیدایش و رشد یک رابطه پایدار و مستحکم میان دو کشور بود به نحوی که امروزه عربستان به مهمترین متحد آمریکا در منطقه خلیج فارس و بعد از اسرائیل به پر ارزشترین دوست واشنگتن در خاورمیانه بدل گشته است. این مقاله به بررسی ریشه های پیدایش این رابطه در اواخر دهه 1930...

این نوشتار در پی یافتن پاسخ این سؤال است که دین اسلام، در روابط مسلمانان با دیگر انسان‌ها، کدام‌یک از گزینه‌های جنگ و صلح را «اصل اولی» می‌داند. شمار فراوانی از عالمان دین به اصالت جنگ و، در مقابل، دسته‌ای دیگر، که شمارشان کمتر است، به اصالت صلح باور دارند. نگارندگان این سطور با در پیش گرفتن روش مطالعة کتابخانه‌ای و بازخوانی آیات و روایات جنگ و صلح و، همچنین، بررسی استدلال‌های مطرح فقیهان و مفس...

داستان‌های مصور و انیمیشن در ژاپن، از سال‌های پیش از جنگ جهانی دوم تاکنون نقش پویایی در گفتمان ملی‌گرایی این کشور ایفا کرده‌اند. در دوران جنگ، این رسانه‌ها برای ترغیب جوانان به شرکت در جنگ و تقویت روحیة عمومی به‌کار گرفته شدند. در سال‌های پس از جنگ نیز به منزله ابزار قدرتمندی برای تسکین زخم‌های حاصل از شکست عمل کرده‌اند. این پژوهش بر آن است تا با انجام مطالعه‌ای تاریخی، قدرت احتمالی این رسانه‌ه...

هدف این مقاله بررسی رابطه جنگ و آنارشی است. بدین منظور، ابتدا مناظره بین متفکران روابط بین‌الملل در این رابطه نشان داده می‌شود. دوم، نگاه «هابزی»ِ حاکم بر اندیشة روابط بین‌الملل، تصنع قرارداد، دووجهی سلسله‌مراتب ـ آنارشی و وضعیت ـ ساختار آنارشیک بر مبنای اندیشه فردوسی به چالش کشیده می‌شود. سوم، با بررسی مفهوم جنگ در شاهنامه و نمونه‌های آن نشان داده می‌شود که پیش از هر چیز نیت کارگزاران جنگ در آغ...

جنگ و نزاع بخش تاریک و تلخ تجربه بشری است که تلاش‌ها برای اجتناب از آن برخی مواقع غیرممکن بوده است. این نوشتار با نگرشی متنی به پدیده جنگ، منظر را از صرف قرارگاهی برای تحقق آن به‌مثابه محصولی برای درک واقعیت جنگ و انتقال تجارب و مفاهیم موجود در آن تلقی می‌کند. به‌این‌ترتیب، این نوشتار با مطالعه ادبیات موضوع حوزه منظر جنگ، با ایجاد تمایز میان دو مفهوم «جنگ» و «نزاع»، این فرضیه را مطرح می‌کند که ...