هدف این مقاله توضیح مفاد و محتوا و تجزیه و تحلیل علل، انگیزه ها و اهداف طرح خاورمیانه بزرگ، با هدف واکاوی تأثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. به عبارت دیگر، منظور پاسخگویی به این سؤالات اصلی و فرعی است: دلایل، انگیزه ها و اهداف ایالات متحده از ارایه این طرح چیست؟ این طرح، چه جایگاهی در راهبرد امنیت ملی، سیاست خاورمیانه ای و نقش ملی آمریکا دارد؟ چرا فرآیند دموکراتیک سازی خاورمیانه د...

اعلام موجودیت شورای همکاری خلیج فارس در فوریه 1981 حاصل و برآیند طبیعی تلاش های شش کشور عربستان سعودی، بحرین، کویت، امارات عربی متحده، قطر و عمان برای حفظ امنیت دسته جمعی نبود، بلکه معلول تحولات شگرف اواخر دهه 1970 و به ویژه انقلاب اسلامی ایران ـ که دیدگاه تجدید نظر طلبانه داشت ـ است. مقاله حاضر با دست مایه قرار دادن تأثیر فرضیه های موجود در تشکیل و استمرار این شورا، نگاهی اجمالی به کارنامه و ک...

به موازات پیروزی انقلاب اسلامی در فوریه 1979 بازتاب منطقه­ای و بین­المللی این انقلاب با توجه به رخداد آن در منطقه حساس خاورمیانه اهمیت یافت. بازتاب این انقلاب برای برخی امیدوار کننده و برای برخی نیز نگران­کننده بود. در این بین کشورهای عربی منطقه که به لحاظ فرهنگی و اقتصادی ایران را رقیب خود می­دانستند، درصدد مقابله با تاثیرات احتمالی انقلاب ایران برآمدند. یعنی اگر نمود اصلی برخورد مستقیم اعراب ...

برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با توافق نهایی وزرای امور خارجه 5+1 و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 23 تیرماه 1394 (14 جولای 2015) به امضا رسید.متعاقب امضای این سند و تنها پس از شش روز، در تاریخ  29 تیرماه 1394 (20 جولای 2015)، قطعنامه 2231 شورای امنیت به تصویب رسید که بر اساس آن، تحریم‌های قبلی شورای امنیت ملغی شده و کشورهای امضا کننده برجام، موظف به اجرای کامل تعهدات مندرج در آ...

امنیت هستی­شناختی منازعات و مناقشات پایدار در روابط بین­الملل را تحلیل می­کند. منازعات و مناقشاتی که ممکن است منافع فیزیکی و رئالیستی کشورها را به خطر اندازد اما امنیت هویتی آنها را از طریق حفظ شرافت فردی و ملی، نگاه غرورآمیز به مسائل داخلی و بین­المللی و پرهیز از شرم تضمین کند. در این میان سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سه دهه ی اخیر در عرصۀبین المللی بازتابی از مبانی هویت ساز خود بوده است. این ...

شورای عالی امنیت ملی در نظام جمهوری اسلامی ایران دارای جایگاه قانون اساسی بوده لکن بر خلاف امریکا مجموعه قوانین و یا قانون مدون و مکتوبی در رابطه با وظایف و اختیارات خود ندارد.شورای امنیت ملی در نظام جمهوری اسلامی ایران به جهت ارتباط ناگسستنی میان مقوله ی امنیت ملی با بخشهای گوناگون سیاسی،اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و اطلاعاتی کشور،متشکل از افراد رده بالای حکومتی و مقامات عالی رتبه کشوری و لشگری می ...

تحریم به عنوان ابزاری برای تامین و ارتقای منافع ملی یک کشور در میانه طیفی قرار می گیرد که در یک سوی آن اقدامات قهرآمیز مانند توسل به نیروی نظامی و در سوی دیگر تدابیر دیپلماتیک است که هدف آن تنبیه به منظور وادار کردن کشور هدف به تطبیق خود با هدفهای دولت یا سازمان تحریم کننده و یا بیان ناخرسندی از رفتارهای کشور تحریم شده به منظور تغییر رفتار است. استفاده از تحریم در تاریخ به ویژه از نیمه دوم قرن...

سازمان ملل متحد مهم ترین سازمان جهانی و شورای امنیت مهم ترین رکن آن محسوب می شود. علت اصلی این امر در این است که وظیفه اصلی شورای امنیت حفظ صلح و امنیت جهانی می باشد. با این وجود در اکثر موارد شورا نتوانسته وظایف خود را به شکلی که منشورملل متحد برای آن در نظر گرفته است انجام دهد. چرا شورای امنیت در انجام وظایف خود غیر متوازن عمل می کند و در اکثر موارد  ناتوان است؟ چه در دوران جنگ سرد و چه پس از...

در نظام سیاسی، قانون اساسی دارای نقش اساسی در سیاست گذاری و تصمیم گیری است و به عنوان راهنمای عمل مردم و مسئولین کشور محسوب می گردد. قانون اساسی، نبض نظام سیاسی است. میزان اجرای اصول، تحقق آرمان ها و ارزش های مندرج در قانون اساسی از جمله سوگندنامه، نشانگر سلامت، استحکام و دوام نظام سیاسی است و هر گونه غفلت از اجرا و فراموشی فصول و اصول آن، باعث آسیب های جدی به نظام و مردم در عرصه های گوناگون خو...

استراتژی های امنیت ملی آمریکا توسط روسای جمهوری این کشور به کنگره ارائه گردیده و چارچوب های استراتژیک آن دولت را در عرصه اقتصاد، سیاست، امنیت و فرهنگ، مشخص و رسماً اعلان می کند. استراتژی امنیت ملی امریکا بیانگر راهبرد ایالات متحده نسبت به موضوعات گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی در سطوح داخلی، منطقه ای و بین المللی می باشد. منطقه خاورمیانه یکی از محورهای مورد اشاره در این استراتژی ها بوده...