تمدن اسلامی آمیزه ای از همه تمدن ها و آمیخته ای از همه ملیت ها بود که با بن مایه اسلام و زیرساخت آموزه های وحیانی و سیره رسول خدا قوام گرفت. در بالندگی این تمدن هر یک از این ملیت ها سهم و نقش ویژه ای داشته اند. در میان این ملیت ها دانشمندان شیرازی و توابع آن با قرار گرفتن در شمار کاتبان، دیوان سالاران، پزشکان، متکلمان، محدثان، راویان، جغرافی نویسان و منجمان سهم ویژه ای به خود اختصاص داده اند. آ...

بررسی و پژوهش های اولیه در مورد اندیس وینر توسط هارولد وینر در سال 1947 میلادی انجام شد. وینر در این بررسی ها ارتباط بین نقطه جوش پارافین و ساختمان مولکولی آن را کشف کرد. از آن زمان تاکنون اندیس های توپولوژیک، پیوسته در شیمی استفاده شده اند. معمولاً مولکول ها مدل هایی همچون گراف های غیرجهت دار، به ویژه درخت ها دارند. برای مثال در جریان طراحی دارو، هدف، ساختمان شیمیایی با خواص مشخص است که فقط به ...

این نوشته، گزارشی از بزرگترین مجموعه نویافته سنگ نگاره های حکاکی شده صخره ای و نشانه های نمادین ما قبل هیروگلیف در ایران و آسیاست. اهمیت این مجموعه نه در بزرگی اندازه نگاره ها، بلکه به خاطر پهنه کار، کثرت تصاویر، تکرار نمادها و تنوع بسیار از لحاظ مضمون و صحنه های کمیاب و یا حتی منحصر بفرد در نقاشی های پیش از تاریخ آدمی است. تصاویر پستانداران، پرندگان و از جمله برخی پستانداران منقرض شده در سطح م...

امروزه نقش هر کشور در سیاست‌‌های جهانی تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی است و  جغرافی‌دانان سیاسی معتقدند که قدرت هر کشور به شدت از محیط جغرافیایی‌ آن تأثیر می‌پذیرد. بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی چهره ژئوپل...

از کهن ترین روزگاران‘شناسایی تمام نقاط جهان‘مورد توجه دانشمندان بوده‘ به طوری که بخش مهمی از عمر خود را مصروف این مهم داشته اند و چه بسا عدم امکانات آن روز باعث شده است که جهانگردان جان خود را برسر این کار از دست بدهند. گروهی برآنند که نخستین پیشگامان نهضت اکتشاف جغرافیایی رومیان بوده اند که از میان آنها نامدارانی چون بلیناس یونانی الاصل رومی وطن و بطلیموس یونانی‘منجم وعالم جغرافیا برخاسته اند....

این مقاله با هدف معرفی دو ایران‌شناس برجسته، آلبرت خروموف و میخائیل اندری‌اف، و آثار آن‌ها به نگارش درآمده است. آلبرت خروموف (۱۹۳۰-۱۹۸۷م) در نوگراد روسیه دیده به جهان گشود و بعد از اتمام تحصیلات به شهر دوشنبه آمد و تمام عمر خود را صرف پژوهش در گروه زبان‌های ایرانی کرد. عمدۀ فعالیت‌های خروموف پژوهش در زبان‌ها و گویش‌های ایرانی ازجمله یغنابی و سغدی، زبان‌ها و گویش‌های پامیر، زبان‌های شرقی ایرانی،...

دارابگرد که به نوعی می¬توان آن را نخستین پایتخت شاهنشاهی ساسانیان دانست، احتمالاً اولین تجربة ساخت شهر با پلان مدور در جنوب ایران نیز به شمار می¬آید. نمونه¬ای که بعدها در ساخت شهر اردشیرخوره مورد تقلید واقع شده است. مطابق نوشته¬های جغرافی¬نویسان و مورخان، شالودة شهر به روزگار شاهنشاهی داریوش اول هخامنشی نهاده شده است. منابع تاریخی گواه بر¬آنند که دارابگرد در عصر ساسانیان شهری بود با وسعت تقریبی ...

قوم لر یکی از اقوام ریشه‌دار و اصیل ایرانی است که در مناطق وسیعی از غرب ایران تا منتهی الیه دامنه‌های جنوبی زاگرس پراکنده است. پیش از آنکه قلمرو کنونی لرها به تصرف آریایی‌‌ها درآید، اقوام باستانی ، نظیر کاسی‌ها، عیلامی‌ها و آسیانی ها سکونت داشتند. از قرن چهارم هجری که نخستین بار واژه « لر» در متون تاریخی مورخان و جغرافی نویسان مطرح گردید، در خصوص منشأ نژادی این قوم نظریات گوناگون و بعضاً متضادی ...

شاعران و سخنوران از دیر باز  برای بیان اندیشه‌ها، مقاصد و دست آ وردهای فکری خود، از علوم و دانش­های مختلف بشری بهره جسته‌‌اند؛ از جمله دست به دامان عناصر طبیعی و فرا طبیعی شده و از این میان، نام مکان‌ها و اعلام جغرافیایی یکی از منابع آفرینش هنری سخن­پردازان بوده است. شاعران و ادیبان عهدهای پیشین که ما از آنان به نام سرآمدان ادبیّات کلاسیک یاد می‌کنیم، برای آنکه سخن خود را بیارایند و کلام ادبی بی...

جغرافی دانان فرهنگی با تأکید بر مبانی و اصول علم جغرافیا و با اعتقاد به فضای شهری به عنوان چشم انداز فرهنگی (انسانی)، به بررسی تحولات فرهنگی و نقش آن در شکل دهی به فضاهای جغرافیایی می پردازند. در این نوشتار، منظور از تحولات جغرافیای فرهنگی شهر، بررسی تحولات فرهنگی برپایة پنج مفهوم محوری یعنی «ناحیه فرهنگی»، «پخش فرهنگی»، «بوم شناسی فرهنگی»، «درهم تنیدگی فرهنگی» و «چشم انداز فرهنگی» در فضای شهری...