مطالعۀ تحول معنایی واژگان قرآن از عصر پیش از نزول تا ادوار بعد یک ضرورت است و فهم‌صحیح معنای آیات بدون آن میسر نیست. از جملۀ مؤلفه‌‌های تأثیرگذار در معنای واژگان، روابط آنها با همدیگر در متن، به‌ویژه رابطۀ هم‌نشینی کلمات است. در این مطالعه به تبیین محور‌های هم‌نشینی «اهل» و مؤلفه‌‌های معنایی آن از دورۀ پیش از اسلام تا عصر نزول می‌پردازیم و می‌کوشیم نشان دهیم رابطۀ هم‌نشینی اهل و کاربست آن با ضم...

ازدواج دائم مردان و زنان مسلمان با مردان و زنان اهل کتاب، از جهت مبانی و ادلّة فقهی همواره مورد بحث و اختلاف نظر بوده است. برخی از فقها در این مورد بسیار سختگیر و برخی دیگر اهل تسامح بوده اند. ایشان گرچه در مقام رأی و نظر منع آن را مطرح نموده اند، امّا در عمل بر آن صحّه گذارده، به ثبت آن پرداخته و آثار آن را نیز مترتب نموده اند. از ملاحظه و مداقه در مستندات آرا می توان گفت بر منع ازدواج دائم مردان...

قرآن کریم با اهل کتاب به روش خاص خود احتجاج نموده و از این راه عده ای از آنان را به راه حق و راه کمال نزدیک کرد. در این رابطه دلایل و شواهد روشنی بر جواز احتجاج در آیات و روایات وجود دارد که در قرآن کریم، مواردی از جمله، یهود، نصارا، مجوس و صابئین را در فصل اول بررسی نموده ایم. فصل دوم: احتجاج قرآن با اهل کتاب درباره توحیداست. در مورد قائلین به تثلیث و احتجاج قرآن بر علیه آنان ،همچنین احتجاج بر...

موضوع رساله حاضر سیره حکومتی پیامبر اسلام? درمواجهه با اهل کتاب وبه طور عمده یهودیان ونصرانیان است. پس از بیان مسأله، ضرورت وپیشینه تحقیق؛ به تعریف لغوی واصطلاحی واژگان مرتبط شده است . دربرخورد با کفار غیر حربی?اهل ذمّه? رفتار وتعاملی بر اساس آیات «انک لعلی خلق عظیم» و«رحمه للعالمین» به کار رفته وآیات وروایات مرتبط بررسی شده است. از سوی دیگر دربرخورد با کفار حربی که با مسلمین سر جنگ دارند، برای...

چه سرنوشتی در آخرت در انتظار پیروان سایر ادیان خواهد بود؟ آیا سرنوشت اُخروی غیرمسلمانان تابع نحوه ی عملکردشان در دنیا است یا این که سرنوشت اخروی آنها بدون ارتباط با اعمال دنیویشان، دوزخ خواهد بود؟ هدف این مقاله بررسی سرنوشت اُخروی غیرمسلمانان از دیدگاه متکلمان اسلامی است. دیدگاه های اصلی در بحث را می توان به چهار دسته تقسیم نمود: 1- انحصارگرایی مذهبی 2- انحصارگرایی دینی 3- شمول گرایی و 4- کثرت گ...

این مقاله به منظور بررسی موضوع «غلو» در قرآن نگاشته شده است. نگارنده در آغاز به بیان مفهوم لغوی «غلو» می پردازد. آن گاه بر اساس مفهوم «غلو» مصادیق ونمونه های آن را در قرآن بررسی می کند. غلو شیطان، غلو فرعون، غلو یهود ونصاری، غلو بت پرستان، غلو نسبت به رهبران دینی و آسمانی موضوعات مورد توجه این مقاله است.

آیه 5 سوره مائده یکی از آیاتی است که در آن خوراک اهل کتاب برای مسلمین حلال شمرده شده است. مفسرین و اهل لغت در این باره دچار تشتت آراء و اختلاف نظر شده‌اند. خصوصاً فقهای اهل سنت و شیعه در این باره فتاوای مختلفی را ارائه داده‌اند. برخی طعام را در آیه به معنای ذبائح و برخی حبوبات و میوه‌جات و نان دانسته‌اند. با بررسی معنای طعام از منظر اهل لغت و مفسرین می‌توان راهی برای حل اختلاف یافت. اشکالاتی که ...

تاریخ ناظر به آیات تاریخی قرآن ، در دو مصداق مشخص، یعنی عهدین و روایات اسرائیلی نمود پیدا کرده است که تحلیل های تاریخی ، مطرح شدن آنها در کنار آیات تاریخی را، مبتنی بر نگرش های یهودی می دانند. بررسی رویکرد مفسران در تفسیر آیات تاریخی، نشان می دهد که رویکردی منفی(حداقلی) نسبت به استفاده از علم تاریخ درتفسیر، در میان مفسران به ویژه معاصران، وجود دارد. "واقع نما بودن" آیات تاریخی ، مبنای مهم تراز ...

گزارش ها و روایاتی که از زندگی نبی مکرم اسلام(ص) قبل از بعثت، در دست می باشد،گریبان گیر آسیب هایی همچون آمیختن با خرافات، داستان پردازی واسرائیلیات بوده و حکایت از حضور اهل کتاب در تمام عرصه های آن دارد؛ لذا مانع از دست یابی به تصویر درستی از این دوران شده است . استفاده ی موثر از این روایات، در جهت دست یابی به این مهم نیازمند بررسی های عمیق و همه جانبه است. در این راستا، شناسایی راویان اهل کتاب...

یکی از حکمت های ازدواج در نصوص دینی، بقای نسل است و از مهم ترین مسائل ازدواج، کفویت اعتقادی میان زوجین و حرمت ازدواج با بیگانگان است. در این مقاله سعی شده است مبانی و مستندات حرمت ازدواج زن یا مرد مسلمان با بیگانگان بر پایه آیات و روایات فقهی تبیین شود. از نظر فقهی اگر مردی با زنی از اهل کتاب ازدواج نماید، فرزندی که از زن ذمی متولد می شود به مرد مسلمان ملحق می شود، ولی اگر زن مسلمان با مردی از ...