ابن سینا شرطی لزومی با مقدّم ممکن و شرطی لزومی با مقدّم ممتنع را لزومی به حسب نفس الامر و لزومی به حسب الزام نامیده، و قسم دوم را در واقع و نفس الامر کاذب دانسته است. این حکمْ شگفت بلکه خلاف شهود است و، از این رو، نزاع های بسیاری در ردّ و قبول آن درگرفته است. در این مقاله، با گزارش انتقادی نزاع های یادشده، لزومی حقیقی و لفظی را به زبان منطق جدید و به کمک منطق موجّهات و منطق ربط تحلیل کرده ایم و نشان...

معرفت پیشینی دارای تعاریف زیادی در فلسفه غرب دارد که رایج ترین آنها، استقلال توجیه گزاره از تجربه حسّی است. تجربه در تعریف فوق، باید به معنای تجربه حسّی ظاهری، تعبیر شود؛ چرا که در غیر این صورت، این تقسیم، از بین می رود و مصداقی برای گزاره پیشینی باقی نمی ماند. ضرورت در محلّ بحث این مقاله، به معنای وجوب است که یکی از مواد ثلاث مطرح در علم منطق است. به نظر می رسد تفکیک پلنتینجا میان ضرورت عینی و قض...

این تحقیق در تلاش است تا مسئله "کلما حکم به العقل حکم به الشرع" را اثبات کند. از آن جایی که هر دلیل عقلی از دو مقدمه، یکی صغری و دیگری کبری تشکیل شده است؛در گام نخست مقدمه صغری، یعنی تحسین و تقبیح عقلی اثبات خواهد شد و سپس به مقدمه کبری که تلازم بین حکم عقل و حکم شرع است، خواهیم پرداخت. در نهایت جایگاه عقل در نظام‌ حقوقی اسلام و ایران و مصادیقِ آن مورد بررسی قرارخواهد گرفت. بنابراین، مباحث مطروح...

پیروان ادیان آسمانی همگی معتقد به زندگی بعد از مرگ بوده ، و آن را یکی از اساسی ترین مسائل مذهبی به شمار می آورند. عموم پیامبران همراه دعوت به توحید، از معاد و حیات پس از مرگ نیز سخن گفته، و ایمان به جهان آخرت را سرلوحه برنامه خود قرار داده اند . معاد و سرنوشت نهایی جهان بشریت از آموزه هاى مهم، حیاتى و مشترک ادیان آسمانی است که از رهاورد تطبیق آن، دستاوردهاى عظیم فکرى و کاربردى نصیب آدمیان می شو...

عقاید حقه‌ای که خدای تعالی آن‌ها را از ما مطالبه کرده و شرط رسیدن به مطلوب و سعادت بشر دانسته است، شامل تمام اعتقاداتی است که در نظام فکری اسلام مطرح است. این عقاید که در حقیقت چیزی جز کلمۀ طیبۀ توحید و عمل و استقامت بر آن نیست، شالودۀ اصلی ادیان و مذاهب توحیدی جهان را تشکیل می‌دهد. قرآن کریم با ذکر هر دو مفهوم ایمان و عمل صالح در کنار هم، بر<span lang=...

عقاید حقه‌ای که خدای تعالی آن‌ها را از ما مطالبه کرده و شرط رسیدن به مطلوب و سعادت بشر دانسته است، شامل تمام اعتقاداتی است که در نظام فکری اسلام مطرح است. این عقاید که در حقیقت چیزی جز کلمۀ طیبۀ توحید و عمل و استقامت بر آن نیست، شالودۀ اصلی ادیان و مذاهب توحیدی جهان را تشکیل می‌دهد. قرآن کریم با ذکر هر دو مفهوم ایمان و عمل صالح در کنار هم، بر<span lang=...

نقش علم و عمل در رسیدن انسان به کمال و سعادت حقیقی، ازجمله مباحث قابل تأمل است که در نظام فکری ملاصدرا جایگاه ویژه‌ای دارد. عبارات صدرالمتألهین، نشان می‌دهد که غایت آفرینش، وصول انسان به مرحلة کمال عقلانی و مرتبة عقل مستفاد است که اتحاد با عقل فعال را دربر ‌دارد و عقل عملی ممد و زمینه‌ساز آن است. در حالی که با تعمق در مجموعة نظام تفکر صدرایی و با نگرش به مبانی ایشان، به‌نظر می‌رسد این دو یک هوی...

هدف این پژوهش پاسخ دادن به این سؤال است که «عوامل و مؤلفه‌های تمدن اسلامی (در بعد مادی و معنوی) چیست و چه تلازمی بین این دو بعد وجود دارد؟». روش پژوهش عبارت است از تحلیل نظری در محتوای آثار مکتوب باقی مانده از امام خمینی (ره). نتایج به دست آمده نشان می دهد که: 1. «تمدن اسلامی» حقیقتی است که در آن، عوامل مادی و معنوی تلازم دارند؛ 2. بعضی از مؤلفه‌های تمدن اسلامی عبارتند از: دانش، پیشرفت و رفاه، ...

صلح حدیبیه یکی از راهبردی‌ترین تصمیمات پیامبر اعظم(ص) در مقطعی حساس و نقطه عطفی در تاریخ اسلام است. این واقعه سرنوشت‌ساز در طول تاریخ،کانون توجه مورخین و سیره‌نویسان بوده و از دیدگاه‌های مختلف، مورد تحلیل قرار گرفته است. در این پژوهش تبیینی، با رویکردی کیفی ‌ـ کمّی و برپایه قاعده «تلازم عقل و شرع» با استفاده از مدل علمی «سوات»، به تحلیل علمی استراتژی پیامبر اعظم(ص) در صلح حدیبیه پرداخته شده است....

پیروان ادیان آسمانی همگی معتقد به زندگی بعد از مرگ بوده ، و آن را یکی از اساسی ترین مسائل مذهبی به شمار می آورند. عموم پیامبران همراه دعوت به توحید، از معاد و حیات پس از مرگ نیز سخن گفته، و ایمان به جهان آخرت را سرلوحه برنامه خود قرار داده اند . معاد و سرنوشت نهایی جهان بشریت از آموزه هاى مهم، حیاتى و مشترک ادیان آسمانی است که از رهاورد تطبیق آن، دستاوردهاى عظیم فکرى و کاربردى نصیب آدمیان می شو...