پیش‌ فرض‌های فلسفی و دیدگاه‌های کلان هر نظریه‌پرداز از عناصر اساسی و انکارناپذیر نظریه‌های علمی وی می‌باشند. نظریات مطرح در حیطه تعلیم و تربیت نیز از این امر مستثنی نبوده و پیش‌فرض‌های فلسفی و متافیزیکی، نقطة اتکاء این نظریات به شمار می‌روند. به سخن دیگر می توان گفت مبانی فلسفی جایگاه رویش نظریه‌ها در تعلیم و تربیت می باشند. در این مقاله سعی شده  تا با بررسی بخش‌هایی از آرای فلسفی صدرالمتالهین،...

«رافائل کاپورو» از منظری فلسفی اطلاعات را تعریف کرده است. کاپورو پیش فرضهای سوبژکتیویستی حاکم بر دانش اطلاع‌رسانی را که ریشه در ثنویت سوژه، ابژه دارند نقد کرده و بر اساس هرمنوتیک فلسفی «هایدگر» و «گادامر» نظریه‌ای هرمنوتیکی ـ اگزیستانسیال دربارة اطلاعات مطرح می‌کند. او در این نظریه می‌کوشد اطلاعات را در پیوند با روال اگزیستانسیال زندگی طرح کند. بر این اساس، اطلاع ساحتی اگزیستانسیال از و...

هستی­شناسی و هرمنوتیک در قرن بیستم تعاملاتی جدّی با هم داشته­اند؛ تعاملی که البته از طریق پدیدارشناسی ممکن شد و اوج این ارتباط را در آثار سه فیلسوف مطرح این قرن یعنی هایدگر، گادامر و ریکور می‏توان مشاهده کرد. در این مقاله مروری بر ویژگی­های برجسته خطِ سیر فلسفی ریکور ارائه می­شود؛ مسیری که او با گرفتن سرنخ از متفکران هرمنوتیک آلمان از جمله دیلتای، هایدگر و گادامر سعی در تلفیقی منطقی از دو ...

برای فیلسوفان هرمنوتیک، مساله فهم اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از آنها فقط به فهم متن و تفسیر و تاویل آن توجه دارند، اما قلیلی چون هایدگر و گادامر خود مساله فهم را مورد موشکافی قرار داده اند. به بیان دیگر برای آنها هستی شناسی فهم و شرایط حصول فهم بیشتر مطرح است تا این که یک متن را چگونه و با چه روشی فهم پذیر سازیم. از آنجا که مولوی بیشتر به عنوان یک شاعر در جامعه فکری ما مطرح کرده است، کمتر به زوا...

چکیده: هرمنوتیک رشته ای است که از زمان رنسانس با این نام خوانده می شود ولی تا پیش از آن خیلی از تفاسیر خصوصیت هرمنوتیکی داشته اند. در این تحقیق تعریف لغوی واژه هرمنوتیک و خواستگاه اندیشه های درباره آن آورده شده است. آرای متالهان و فیلسوفان و حقوق دانان در مورد هرمنوتیک به ترتیب زمانی آورده شده است و هرمنوتیک در سه دوره سنتی و رنسانس و روشنگری بررسی شده است. پس از بررسی هر دوره ی تاریخی هرمنو...

چکیده برخی از علوم، ابزاری دراختیار گسترش علوم دیگر هستند. همان طور که منطق را ابزاری برای نگهداری فکر از خطا می‌دانند و قواعد آن را برای صحیح فکر کردن و استدلال منطقی ارائه کردن در علوم بسیاری بکار می‌برند. هرمنوتیک نیز که به عنوان دانش تفسیر و تبیین شناخته می‌شود، هر چند در آغاز برای تفسیر متون مقدس شکل گرفت، ولی در سیر تکاملی خود در بسیاری از علوم، کاربرد خود را نشان داد و به گسترش آنها کمک...

هرمنوتیک فلسفی به بررسی و تحلیل تفسیر متون می‌پردازد. خاستگاه این دانش، فلسفه غرب است و با نام فیلسوفانی مانند هیدگر و گادامر پیوند خورده است. در بین اندیشمندان مسلمان، بررسی فرایند تفسیر قرآن و تحلیل کم و کیف تأثیر پیش‌فهم‌ها و گرایش‌های مفسر در تفسیر او سابقه‌ای دیرینه دارد. در عرصه دین‌پژوهی اسلامی معاصر نیز برخی نواندیشان با اقتباس از آموزه‌های هرمنوتیک فلسفی رائج در غرب و با رویکردی حداکثر...

در این مقاله به­طور مشخص این نکته مورد توجه قرار می‌گیرد که چگونه آگاهی هرمنوتیک به نحوی که در هرمنوتیک فلسفی‌هانس گئورگ گادامر بیان شده – از برخی جهات در واکنش به آگاهی روش شناسانه دکارت شکل گرفته است. آگاهی روش شناسانه دکارت به مفهومی از عقلانیت نظر دارد که مبتنی بر سوبژکتیویته است. بر اساس مفهوم عقل معطوف به سوژه خاستگاه عقلانیت ، یک ذهن مجرد است که جهان عینی به­عنوان موضوع شناخت در برابر آن...

تلاش برای آگاهی از میزان مطابقت جنبه های نظری و فلسفی آموزش ضمن خدمت که در حقیقت همان آموزش مداوم و مستمری است که معلمان طی کار و تدریس به آن نیازمندند با نظام تعلیم و تربیت اسلامی هدف اصلی رساله حاضر بوده است . بدین منظور محقق اهداف ، اصول و روشهای آموزش ضمن خدمت ، که جز مبانی فلسفی و فروض زیربنایی این نظام آموزشی ( آموزش ضمن خدمت ) به حساب می آیند، برای بررسی میزان انطباق آنها با معیارها و مو...

هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه فلسفی ملاصدرا دربارة کمال نفس انسان و دلالت های تربیتی آن در خصوص عناصر تعلیم و تربیت (اهداف و روش ها) است. این پژوهش از تحقیقات کیفی است و با روش تحلیلی- اسنادی ضمن تبیین دیدگاه ملاصدرا درباره سیرکمال نفس انسان به تشریح اهداف و روش های تعلیم و تربیت مبتنی بر این دیدگاه پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان داد که ملاصدرا تجرد عقلانی نفس را برای نیل به کمال ضروری می داند...